Бәлүҗләр: юрамалар арасында аерма

[[Иран]]ның көньягында (''Керман һәм Фарста'') яшәгән бәлүҗләр турында беренче тапкыр б.э. [[VII гасыр]]ында телгә алына. Аларның ата-бабалары — ирантелле кабиләләр хәзерге [[Иран]]ның төньягыннан (''[[Каспий диңгезе]]нең көньяк яр буеннан'') күчеп килгәннәр. Бәллүҗләр авыз иҗатында ата-бабаларының [[Сүрия]] чыгышлы булулары ихтималлыгы әйтелә. Алга таба бәлүҗләр төньяк һәм көнчыгыш юнәлештә хәрәкәт итеп, киң мәйданнарга таралып утырганнар. Җир эшкәртүче халыкларга һөҗүм итеп, күпчелек сөрүлек җирләрен көтүлекләргә әйләндергәннәр. [[X гасыр]]да Хорасанга, [[XIII гасыр]]да Синдка, [[XIV гасыр]]да Пәнҗабка килеп җиткәннәр. [[XVII гасыр]] азагында Калатның «Брагуй кабиләләре конфедерациясе»ндә сизелерлек роль уйныйлар. [[XIX гасыр]] ахырында — [[XX гасыр]]ның I яртысында берничә тапкыр [[Персия]] (''хәзерге'' [[Иран]]) һәм [[Британия Һиндстаны]] (''[[Бөекбритания]]'') хакимиятләренә каршы баш күтәрәләр.

Бәлүҗләрнең традицион мәдәнияте [[Урта Азия |Урта]] һәм Алгы [[Азия]] чүлләре һәм ярымчүлләрендә тормыш итүче халыклар мәдәнияте белән охшаш. Төп кәсепләре — күчмә һәм ярымкүчмә терлекчелек һәм сугарулы җир эшкәртү, диңгез һәм елга ярында — балык тоту. Көтүлек өчен сөрүлек җирләрне арендага алып тору киң таралган. Шулай ук [[келәм]] тукучылык та үсеш алган.