Болгария: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
IanraBot (бәхәс | кертем)
к clean up, replaced: {{Ил → {{Дәүләт, |исем → |Татарча исем (3), |кыска исем → |Дәүләт исеме using AWB
Юл номеры - 1:
{{Мәкалә төпчеге}}
{{ИлДәүләт|Татарча исем=Болгария Җөмһүрияте
|Татарча исем2=Република България
|Татарча исем3=
|кыскаДәүләт исемисеме=Болгария
|герб=Coat of arms of Bulgaria.svg
|байрак=Flag of Bulgaria.svg
Юл номеры - 37:
 
== Тарих ==
Хәзерге Болгария җирләрендә яшәгән иң борыңгы милләт [[траклар]] дип санала. Безнең эрага кадәр I гасырда траклар җирләре [[Рим империясе]]нә кергән һәм Тракия белән Мизия арасында бүленгән. Берничә гасыр элек траклар [[грек теле]]н өйрәнгәннәр.
 
Иң беренче болгар дәүләте [[Бөек Болгар иле]] булган. Аның башкаласы - [[Фанагория]], ә нигез салучысы - [[Кубрат хан|Кубрат]].
Юл номеры - 44:
Кубрат үлгәч дәүләт таркалган. Бер легенда яши, Кобрат үзенең үлеме алдыннан улларына бердән булырга васыять калдырган. Әмма хәзәрләр барыбер болгарларны үз дәүләтенә кушалар. Болгарлар, Византияне җиңәр өчен, славян милләтләре белән берлек ясадылар. Болгарлар җире рәсми рәвештә Беренче Болгар дәүләте дип 680 елда, Византияне җиңгәч кенә атала башлады. Киләчәктә славяннар белән дуслашу, болгарларны славянлаштыруга китерде. IX гасырга, Авар каһанлыгын яулап алгач, болгарлар җире зурайды.
Борис кенәз идарә иткән чорда дәүләт рәсми рәвештә христиан динен кабул итте. Симеон патша вакытында дәүләт хәзерге Болгария, Румыния, Македония, Сербия, Маҗарстан, Албания, Греция җөмһүриятләре, Украинаның көньяк-көнбатыш якларын, Төркиянең Аврупа яклары җирләрен берләштергән.
[[Image:Bulgaria-(893-927)-TsarSimeon-byTodorBozhinov.png|thumb|left|200px|Симеон I идарә иткән чактагы Беренче Болгар дәүләте]]
 
Болгар дәүләте Византия белән бик еш сугыша башлады.
Юл номеры - 64:
Шулай ук XVIII гасыр Болгария Яңарышы дип истә калынды. 1762 елда Паисий Хилендарский дигән кеше Болгария тарихын язган. Бу Болгарияне ирекләштерү чоры 1878 елга кадәр дәвам ителде.
Төркия белән Русия сугышыннан (1877-1878) соң Болгариянең бер өлеше административ үзидарә хаклыгын алды.
Бишенче башкала София булды. 1879 елда Тырнов конституциясе кабул ителгәч, дәүләт кенәзлеккә әверелде һәм башлыкка Александр I Баттенберг килде, ә аны үз чиратында Фердинант I алмаштырды.
 
=== Өченче Болгар дәүләте ===
Юл номеры - 87:
== География ==
Болгария территориясе 110 550 км², бераз Исландиядән зуррак. Ил Кара диңгезнең көнбатыш яр буенда урнашкан, төньяктан Румыния, көньяктан Греция һәм Төркия, көнбатышта Сербия һәм Македония белән чикләнгән. Болгария чикләре озынлыгы 2264 км куя. Елгалар чиклеге 680 км санап чыгара. Кара диңгез чикләре 400 км. Көньяк һәм көнбатыш тау умырткалыклары белән чикләнә.
[[Image:Pirin pano0.jpg|790px|thumb|center|Пирин Панорамасы ]]
 
=== Рельеф һәм топография ===