Зур адрон коллайдеры: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Kitap (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
IanraBot (бәхәс | кертем)
к clean up, replaced: инженер → инженер using AWB
Юл номеры - 5:
[[Файл:CERN Atlas Caverne.jpg|300px|мини|уңда|Atlas детекторы төзелгәндә (2004 ел)]]
[[Файл:Construction of LHC at CERN.jpg|300px|мини|уңда|CMS детекторы]]
Зур адрон бәрдергече - дөньяның иң эре тәҗрибәләр җайланмасы. Аның төзелешендә һәм тикшеренүләрендә 100 артык илдән 10 мең артык галим һәм [[инженер]] катнаша.
 
"Зур" дип үз зурлыгы өчен аталган, тизләткечнең төп боҗра озынлыгын 26 659 м тәшкил итә, [[кварк]]лардар торган кисәкчекләр - [[адрон]]нарны тизләтү өчен "адрон" дип йөртелә, кисәкчекләрне бәрдерү өчен - бәрдергеч яки инглизчә коллайдер дип аталган.
Юл номеры - 29:
==Тасвир==
 
Тизләткечтә протоннар 14 ТэВ (14 тераэлектронвольт яки 14·10<sup>12</sup> электронвольт) тулы энергиясендә белән бәрелешә.
 
Зур адрон коллайдерында 4 төп һәм 3 өстәмә детектор эшли:
Юл номеры - 43:
==Фәнни нәтиҗәләр==
 
Элекке колладерлар белән чагыштырганда Зур адрон коллайдеры югарырак энергиягә ия, шул сәбәпле ул элегрәк ирешелмәслек энергия өлкәсен тикшерү мөмкинлеген бирде.
 
[[2015]] елга табылган фәнни нәтиҗәләр исемлеге:
Юл номеры - 85:
* [http://postnauka.ru/lectures/51507 Большой адронный коллайдер как инструмент развития математики]
 
[[Төркем:Фундаменталь тәэсир итешүләр]]
[[Төркем:Элементар кисәкчәләр физикасы]]
[[Төркем:Тизләткечләр]]