Wikipedia

Хөснулла Вәлиуллин: юрамалар арасында аерма

Тарихны интерактив карап чыгу
← Алдагы төзәтмәКиләсе төзәтмә →
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
КүрсәтмәлеВики-текст
к мәгълүмат өстәү
к викиләштерү
Юл номеры - 8:
| һөнәр = композитор
| туу датасы = 28.02.1914
| туу җире = [[Байлар Сабасы]], [[{{туу җире|Мамадыш өязе]]|Саба районында}}, [[Казан губернасы]], [[Русия империясе]]
| гражданлык = [[Русия империясе]] → [[РСФСР]] → [[ССРБ]]
| милләт = [[татар]]
| үлем датасы = 24.09.1993
| үлем җире = [[{{үлем җире|Казан]]|Казанда}}
| әти =
| әни =
Юл номеры - 23:
}}
<small>{{мәгънәләр|Вәлиуллин}}</small>
'''Хөснулла Вәлиуллин''' (Хөснулла Вәлиулла улы Вәлиуллин) –— татар композиторы, Тукай бүләге иясе ([[1989]]).
 
== Тәрҗемәи хәле ==
[[1914 ел]]ның 28 февралендә [[Казан губернасы]], [[Мамадыш өязе]] (хәзерге [[Саба районы]]) [[Байлар Сабасы]] авылында туган. 1993 елда вафат. Бертуганы ''[[Аллаһияр Вәлиуллин]]'' -— шулай ук композитор.
 
[[Казан]] музыка училищесын ([[1940]], В. Виноградов сыйныфы), [[Казан дәүләт консерваториясе]]н ([[1950]], [[Альберт Леман]] сыйныфы) тәмамлый. [[Бөек Ватан сугышы]]нда катнаша.
Юл номеры - 37:
[[Мәскәү]]дә Татар әдәбияты һәм сәнгате декадасында ([[1957]]) операның I редакциясе күрсәтелә.
 
''«Самат»'' (''II редакциясе'', [[1977)]] операсында композитор талантының иң көчле яклары - тирән лиризм, музыка теленең халык җырларына нигезләнүе, көйләрнең интонацион һәм ритмик байлыгы чагылыш таба.
 
Татар җыр музыкасы үсешенә дә зур өлеш кертә. [[Габдулла Тукай]], [[Муса Җәлил]], [[Әхмәт Ерикәй]], [[Хәй Вахит]], [[Сибгат Хәким]], [[Равил Фәйзуллин]], [[Галимҗан Латыйп]] һ.б.ның шигырьләренә җыр һәм романслар язган. Камера - инструменталь әсәрләр, драма спектакльләренә музыка һ.б. язган<ref>http://magarif-uku.ru/teachers-room/tugan-yak-jyrchysy/</ref>.
Юл номеры - 48:
== Хәтер ==
[[Байлар Сабасы]]нда урнашкан Балалар сәнгать мәктәбенә Аллаһияр һәм [[ХөснуллаАллаһияр Вәлиуллин|Аллаһияр]]нар һәм Хөснулла Вәлиуллиннар исеме бирелде<ref>''Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты карары ([[1993]])''</ref><ref>[https://edu.tatar.ru/saby/page718528.htm/read-news/684684 Саба балалар сәнгать мәктәбенең «ТР электрон мәгарифе» порталындагы сәхифәсе]</ref>.
== Мактаулы исемнәре, бүләкләре ==
* [[Татарстан АССР]]ның атказанган сәнгать эшлеклесе ([[1966]]).
* [[РСФСР]]ның атказанган сәнгать эшлеклесе ([[1974]]).
* [[Татарстан]]ның [[Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе]] ([[1989]]) - ''«Самат»'' операсы, соңгы еллардагы җырлары тупланган ''«Ел артыннан ел»'' дигән җыентыгы өчен.▼
 
▲[[Татарстан]]ның [[Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе]] ([[1989]]) - ''«Самат»'' операсы, соңгы еллардагы җырлары тупланган ''«Ел артыннан ел»'' дигән җыентыгы өчен.
 
== Әдәбият ==
1.# Фәйзуллаева М. Х. Вәлиуллин иҗаты // Казан утлары. 1983. № 3;▼
<small>
5.# БикчуринаХайруллина ФЗ. Хуснулла Валиуллович Валиуллин // Композиторы и музыковеды Советского Татарстана. Казань, 1986.</small>1957;▼
▲1. Фәйзуллаева М. Х. Вәлиуллин иҗаты // Казан утлары. 1983. № 3;
3.# Файзи Дж. Х. Валиуллин // Советская музыка. 1964. № 2;▼
 
2# Бернанд Г., ХайруллинаЯмпольский ЗИ. Валиуллин Хуснулла Валиуллович Валиуллин // КомпозиторыСоветские Советскогокомпозиторы Татарстанаи музыковеды. КазаньМ., 19571978. Т. 1;
# Бикчурина Ф. Хуснулла Валиуллин // Композиторы и музыковеды Советского Татарстана. Казань, 1986.
▲3. Файзи Дж. Х. Валиуллин // Советская музыка. 1964. № 2;
4. Бернанд Г., Ямпольский И. Валиуллин Хуснулла Валиуллович // Советские композиторы и музыковеды. М., 1978. Т. 1;
▲5. Бикчурина Ф. Хуснулла Валиуллин // Композиторы и музыковеды Советского Татарстана. Казань, 1986.</small>
 
== Чыганаклар ==
# Татар энциклопедиясе. Казан, 2008.
# Татарский энциклопедический словарь. Казань: Институт татарской энциклопедии АН РТ, 1999. ISBN 0-9530650-3-0
 
== Тышкы сылтамалар ==
* [http://kitaphane.tatarstan.ru/tat/valiullin.htm Милли китапханә сайты]
* [http://kalebtatar.ru/people/428 Калеб сайты]▼
 
▲[http://kalebtatar.ru/people/428 Калеб сайты]
 
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
 
{{DEFAULTSORT:Вәлиуллин, Хөснулла}}
 
{{Тукай премиясе лауреатлары 1970-1980}}
 
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/wiki/Хөснулла_Вәлиуллин