Һуннар: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Kitap (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Kitap (бәхәс | кертем)
Юл номеры - 48:
== Тарих==
[[Image:Hunnenwanderung.png|thumb|325px|left|Һуннарның [[көнбатыш]]ка [[күчеш]]е]]
ҺуннарБаштарак - Аларһуннар Үзәк [[Монголия]]дә һәм Төньяк [[Кытай]]да яшәгәннәрторганнар. ВакытларВакыт үтүузу белән алардаһуннарда ыруглык-кабилә мөнәсәбәтләре үзгәрә башлап, б.э.к.БЭК II гасырдагасыр башында [[Модэ]] торган ярымфеодаль дәүләтдәүләткә оешканнигез салганнар. Тагын күпмедер вакыт үткәч, кискен каршылыклар барлыкка килеп,Соңрак күчмә дәүләт ике өлешкә аерылган: көньяк [[хунну]]лар Һуннулар үз җирләрендә торып калганнар, ә төньяктагыларытөньяк Һуннулар Җидесу ягына, хәзерге [[Уртакөньяк Азия|кыргыз-казакъКазакъстандагы далалары]]надалага таба күченеп киткәннәр. Аларның даҺуннарның бер кадәресеөлеше далада калган, икенче өлеше исә,ә иң зур күпчелеге, арырак, көнбатышка, Көньяк [[Урал]]га таба юлын дәвам иткәнкүченгәннәр.
===Халыкларның Бөек күченеше===
[[Рәсем:Huns by Rochegrosse.jpg|200px|thumb|right|[[Галлия]]ны алу]]
Моннан 1600 еллар элек, безнең эраның IV гасыры азагына таба,гасырда [[Халыкларның Бөек күченеше]] чоры башлана. Көнбатыштан, [[Балтыйк диңгезе|Балтыйк]] буеннан көнчыгышка таба күпләгән борынгы [[герман кабиләләре]] үтепкүченеп керә, үз юлында алар көнчыгыштан килүче күчмә кабиләләрнең тагы да көчлерәк ташкыныкабиләләр белән кара-каршы очраша. Бу ике агым очрашкач үзара кушылып, куәтлекөчле яңа ташкын барлыккаагым китерәләрбулдыралар. Анда өстенлекне күчмәләр -күчмә һуннар алаөстенлек иткәннәр. Күченү бөтен [[Көнчыгыш Аурупа|Көнчыгыш]] һәм [[Көнбатыш Аурупа]]га җәелеп, кабиләләрнең аралашуыкушылуы нәтиҗәсендә яңа этник берләшмәләр һәм халыклар барлыккакилеп киләчыга.
 
Халыкларның Бөек күченеше антикборынгы дөньядагы колбиләүчелек строентәртибен юкка чыгара. [[Ауразия]] тарихында яңа тарихи чордәвер башлана - феодаль мөнәсәбәтләр барлыкка килә. Колбиләүчелек строеныңтәртибенең юкка чыгуы баштарак антикборынгы цивилизациянең җимерелүенә китерсә дә, гомереискергән беткән иске мөнәсәбәтләрне яңа иҗтимагый мөнәсәбәтләр алыштыра. ЯңаШулай итеп, беренчел феодализм чоры башланган.
 
[[Урта гасырлар]] чорындагы бөтен [[Иске Дөнья]]ның сәяси һәм этник йөзе үзгәрүгә һуннар сәбәпче булган.