Муса Җәлил һәйкәле (Казан): юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Marat-avgust (бәхәс | кертем) Төзәтмә аңлатмасы юк |
к фото, мәгълүмат өстәү |
||
Юл номеры - 1:
{{Һәйкәл
|Татар исеме = Муса Җәлилгә һәйкәл
'''Муса Җәлил һәйкәле''' - [[Татарстан]]ның [[Казан шәһәре]] [[Беренче май мәйданы (Казан)|Беренче май мәйданы]]нда урнашкан татар шагыйре [[Муса Җәлил]]гә багышланган һәйкәл.▼
|Рәсем = М.Җәлил һәйкәле 4.jpg
|Рәсем язуы = Муса Җәлилгә һәйкәл
|Ил = {{байраклаштыру|Русия}}<br/>{{байраклаштыру|Татарстан}}
|Урын = [[Казан]], Беренче май мәйданы
|lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec =
|lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec =
|region =
|CoordScale =
|Сынчы= В.Е. Цигаль, Л.Г. Голубовский
|Төзелеш башлавы датасы = 1966
|Төзелеш тәмамлавы датасы = 1966
|Материал = монолит гранит
|Commons =
}}
▲'''Муса Җәлил һәйкәле''' - [[Татарстан]]ның [[Казан шәһәре]] [[Беренче май мәйданы (Казан)|Беренче май мәйданы]]нда урнашкан, татар шагыйре [[Муса Җәлил]]гә багышланган һәйкәл.
== Тарих ==
▲Һәйкәл скульпторы - В.Е.Цигаль, архитекторы - Л.Г.Голубовский. Куелу вакыты - 1966 ел.
[[Файл:М.Җәлил һәйкәле 5.jpg|200px|thumb|right|Һәйкәлнең скульптура өлеше]]
[[1966 ел]]ның [[3 ноябрь|3 ноябренда]] [[Казан]]ның 1 Май мәйданында ([[Казан кирмәне]]нең Спас манарасы алдында уң якта, [[ТР милли музее]] каршында) [[Муса Җәлил|каһарман-шагыйрьнең]] 60 еллыгана урнаштырылган. Скульптор В.Е. Цигаль, архитектор Л.Г. Голубовский.
== Сыйфатлама ==
Һәйкәл 3 төп өлештән торучы архитектура — киңлек комплексыннан тора: мәйдан (стилобат), скульптура һәм гранит дивар. Скульптура аслыктан 8 метрга өскә күтәртелгән. Көнбатыш яктан һәйкәлгә киң гранит баскыч илтә. Композиция үзәгедә мәйданның кечерәйтелгән күчермәсе булган чәчәклек утыртылган. Ян-якта ялтыратылган (''полировкаланган'') граниттан эскәмияләр куелган. Монументның трапеция формасында эшләнгән гранит мәйданчыгы җир өслегеннән күтәртелгән.
Скульптура белән бербөтен хасил итүче бронза аслыкта факсимиле култамгасы «М. Җәлил» ясалган.
Җәлил фигурасында тыелгысыз ашкыну сурәтләнгән. Көрәшче шагыйрь үзен чорнаган тышаулардан котылырга тели. Горур чөелгән баш, киерелгән иңбашлар, буйсынмас ихтыярлы күз карашы батырлык, әхлакый көч, каһарманлык турында сөйли.
Скульптура артында мәйданчыкта гранит блоклардан дивар күтәртелгән. Анда стильләштерелгән [[карлыгач]]лар сурәте һәм [[Муса Җәлил|Җәлил]] шигырьләреннән [[рус теле|русча]] һәм [[татар теле|татарча]] 3 өзек бирелгән. Беренчесе — «''Пел я, весеннюю свежесть почуя, Пел я, вступая за Родину в бой''». Икенчесе — «''Лишь в свободе жизни красота! Лишь в отважном сердце вечность есть!''». Өченчесе — «''Жизнь моя песней звенела в народе, Смерть моя песней борьбы прозвучит''».
== Барельефлар ==
[[1995 ел]]да гранит диварда [[Гайнан Кормашев|Кормашев]]-[[Муса Җәлил|Җәлил]] [[Җәлилчеләр|төркеме]] әгъзаларының барельефлары эшләп куела. Авторы – В. Цигаль.
Елга ике мәртәбә һәйкәл янында шагыйрьне һәм аның көрәштәшләрен исә алалар<ref>[http://shurgin.moifoto.org/112589/f2963986/ Памятник поэту Мусе Джалилю]</ref>.
== Сылтамалар ==
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
{{Казан истәлекле урыннары}}
Строка 13 ⟶ 46 :
[[Төркем:Муса Җәлил]]
[[Төркем:Муса Җәлилгә һәйкәлләр]]
[[Төркем:Язучыларга һәйкәлләр]]
| |||