Электр корылмасы: юрамалар арасында аерма

'''Эле́ктр корылмасы''' яки '''электр коргысы''' <ref>http://www.tatknigafund.ru/books/1832/read#page3</ref> – [[җисем]]неңҗисемнең [[электр кыры]] чыганагы булу һәм [[Электромагнит тәэсир итешүе|электромагнит тәэсир итешү]]ләрендә катнашу [[мөмкинлек|мөмкинлеге]] бирүче [[үзлек|үзлеге]]. Корылма микъдар [[характеристика]]сы булып тора. [[СИ]]да корылманың [[үлчәү берәмлеге]] – [[кулон]]. Корылма беренче [[тапкыр]] [[1785]] [[ел]]да [[Кулон законы]]нда кертелә. Бер кулонлы корылма бик зур: әгәр [[вакуум]]да ике корылма (q1=q2=1Кл) 1 м [[ераклык]]та урнашса, алар үзара 9×10⁹ H [[көч]] белән [[тәэсир]] итешерләр иде.

Электр корылмасының билгеле йөртүчеләре булып электр корылган [[элементар кисәкчекләр]] – [[электрон]] (бер тискәре [[элементар электр корылмасы]]), [[протон]] (бер уңай элементар корылма) һәм башка азрак таралган кисәкчекләр. Электрон корылмасы −1,602176487(40)×10⁻¹⁹ Кл. Тулаем алганда, табигатьтә уңай һәм тискәре корылмалар саны бер үк. Атом һәм молекулаларның корылмалар суммасы нульгә тигез, ә уңай һәм тискәре [[ион]]нарның коргылары [[каты җисем]]нәрнең [[кристаллик рәшәткә]]ләре [[бүлек]]ләрендә үзара [[компенсация]]ләнгәнкомпенсацияләнгән.

[[1729.|1729]] елда [[Шарль Дюфе]] ике төрле корылма булганлыгын ачыклый. Беренчесе [[пыяла]] белән [[ефәк]], икенчесе [[сумала]] белән [[йон]] ышкылганда барлыкка килә. Шуңа күрә Дюфе бу корылмаларны «пыяла» һәм «сумала» корылмалары дип атый. Уңай һәм тискәре коргылар атамаларын [[Бенджамин Франклин]] кертә.

* [[КорылмаКоргы тыгызлыгы]]