Һинд дине: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
A.Khamidullin (бәхәс | кертем) кТөзәтмә аңлатмасы юк |
A.Khamidullin (бәхәс | кертем) к тагын бераз өстәдем |
||
Юл номеры - 10:
Һинд текстлары Шрути ("ишетелгән") һәм Смрити ("истә калдырылган")га классификацияләнәләр. Бу текстларда теология, фәлсәфә, мифология, Ведик яджна, йога һәм агамик ритуаллар һәм башка темалар арасында гыйбадәтханә төзү турында сүз алып барыла. Төп язмаларга Ведалар, Упанишадалар, Бхагават Гита һәм Агамалар керә.
==Этимология==
Һинд сүзе Һинд субкыйтгасының төньяк-көнбатыш өлешендәге (хәзерге Пакистан һәм Төньяк Һиндстан) Һинд елгасы өчен Һинд-Ария сүзе Синдхудан алынган. Гэвин Флад буенча, чын 'Һинд' сүзе Һинд елгасы артында яшәгән кешеләр өчен фарсы географик атамасы буларак пәйда була, атап ук әйткәндә б.э.к. 6-нчы гасыр Дарий I (б.э.к. 550-486) язмаларында. Бу борынгы язмаларда 'Һинд' термины географик атама булган һәм ниндидер дингә карамаган. 'Һинд'нең дингә карый торган беренче язмалар арасында 7-нче гасырның Хуандзянның Көнбатыш Регионнар Язмасы һәм 14-енче гасыр фарсы Абдельмалик Исаминың Футуху-салатины булырга мөмкин.
Тапар раславынча Һинд сүзе Авестада һептаһинду буларак бар - ул Ригведаның сапта һиндуга тәңгәл, шул ук вакытта һндстн (Һиндстан буларак әйтелә) безнең эрага кадәр 3-енче гасырның Сасани язмаларында табыла, боларның икесе дә төньяк-көнбатыш Көньяк Азиянең өлешләренә карый. Гарәп термины әл-Һинд Һинд елгасы буйлап яшәгән кешеләргә караган. Гарәп термины үзе Исламгача чор Һиндудан алынган, бу бөтен Һиндстан кешеләренә караган. 13-енче гасырга Һиндстан Һинд иленең популяр альтернатив исеменә әверелгән һәм <nowiki>''</nowiki>һиндләрнең илен<nowiki>''</nowiki> аңлаткан.
Һинд термины соңрак Сансрит текстларда очраклы рәвештә кулланылган, шулар арасында Кашмирның Раджатарангинилары (Һиндука, якынча 1450) һәм кайбер 16-нчы гасырдан алып 18-енче гасырга кадәрге Бенгальле Гаудия Вайшнава текстларында, шулар арасында Чайтанья Чаритамрита һәм Чайтанья Бхагавата. Бу текстлар бу атаманы Һиндләрне мөселманнардан аеру өчен кулланган, соңгылары явана (чит ил кешеләре) яки млеччхалар (вәхшиләр, варварлар) дип аталган, шул ук вакытта 16-нчы гасыргы Чайтанья Чаритамрита тексты һәм 17-нче гасыр Бхакта Мала тексты "Һинд дхармасы" гыйбарәсен кулланган. 18-енче гасырның ахырына гына Европалы сәүдәгәрләр һәм колонистлар Һинд диннәре тарафдарларын Һиндулар (Һиндләр) дип атый башлаган. Һинд дине термины (Һиндуизм дип язылган) Һиндстанга җирле булган дини, фәлсәфи һәм мәдәни йолаларны билгеләү өчен 18-енче гасырда инглиз теленә кертелгән.
== Әдәбият==
| |||