Wikipedia

Глобаль җылыну: юрамалар арасында аерма

Тарихны интерактив карап чыгу
← Алдагы төзәтмәКиләсе төзәтмә →
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
КүрсәтмәлеВики-текст
Dexbot (бәхәс | кертем)
1861 үзгәртергә
к Removing Link GA template (handled by wikidata) - The interwiki article is not good
Derslek (бәхәс | кертем)
33 974 үзгәртергә
викиләштерү
Юл номеры - 26:
Урманнарның бетә баруы тропикка гына хас түгел. 1980 – 1990 елларда урманнар 16,8 млн га/ел тизлек белән юк ителгән. Атмосфера, сулар һәм туфракның пычрануы аркасында, Европа һәм [[Төньяк Америка]] урманнарының массакүләм авыруы һәләкәте башланды. Интенсив кисү аркасында, Үзәк Русиянең [[ылыслы урман]]нары гамәлдә бетерелде. [[Себер]], [[Ерак Көнчыгыш]] урманнарының аеруча әһәмиятле һәм техника үтеп керү өчен уңайлы массивлары юк ителә. Урманнарны бетерү климат шартлары, су режимы, туфракларның торышы үзгәрүгә китерә.
 
Атмосфераны пычратучы төп сәбәпләр – [[табигыйказылма ягулык]] яндыру һәм [[металлургия]] җитештерүе. [[Автомобиль]] һәм завод торбаларыннан чыккан төтен аркасында [[атмосфера]] ел саен 22 млрд тонна углекислый газ белән зарарлана. [[XVIII гасыр]] белән чагыштырганда бу газ концентрациясе — 31%, ә метан 149% арткан. Бу артуларның яртысы 1965 елдан соңгы чорга туры килә. Совет чоры белән чагыштырганда ил икътисады түбәнәюенә карамастан, [[Русия]] атмосферага зарарлы матдәләр чыгару күләме буенча өченче урында тора (2 млрд тонна). Атмосфераны иң нык пычратучы илләр — [[АКШ]] (елына 7 млрд тонна) һәм [[Кытай]] (5 млрд тонна).
 
===Парник газлары===
[[Файл:Global Carbon Emissions.svg|thumb|300px|right|[[1800 ел]]дан алып [[2007]]гә кадәр [[казылма ягулыкларныягулык]]ларны яндыру сәбәпле атмосферага кергән [[углерод]]ның күләме, миллиард тоннада.]]
Парник эффектын [[1824 ел]]да [[Жозеф Фурье]] ача. Аны саннарга таянып Сванте Аррениус 1896 елда беренче тикшерә. Ул процесс вакытында атмосфера газларының Кояшның [[инфракызыл нурланыш]]ын йоту һәм чыгаруы атмосфераның һәм [[планета]] өстенең җылынуын китереп чыгара. Углекислый газ пыяла кебек билгеләргә ия — һавада тупланып кояш нурларын планетага кертә, ә җирдәге җылыны кире космоска чыгармыйча тоткарлый. Шуңа күрә җир җылына, дип фаразлана.
 
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/wiki/Глобаль_җылыну