Казылма ягулык: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Derslek (бәхәс | кертем)
Derslek (бәхәс | кертем)
Юл номеры - 39:
 
Ташкүмерне тирәннән чыгару өчен кешеләр борын заманалардан бирле шахталар куллана. Русиядә иң тирән шахталар ташкүмерне 1 200 метр тирәнлектән алалар. Ташкүмер катламында башка кыйммәтле ресурслар да була. алар арасына төзелеш сәнәгате өчен чимал, җир асты сулары, метан газы, сирәк очрый торган элементлар, шул исәптән кыйммәтле металлар һәм аларның кушылмалары. <span class="cx-segment" data-segmentid="293"></span>
 
Җиңел үзләштерелешле нефть һәм газ ятмаларына зур ихтыяҗ туу [[АКШ]]ны узган гасырның 40 нчы елларында ук сланецларны горизонталь бораулау ысулларын эзләп табуга этәрә. Ләкин ул вакытта мондый вышкаларны эшләтү чыгымнары традицион вертикаль вышкаларга караганда күпкә югарырак була. Шуңа күрә андый ятмаларны киң масштабларда үзләштерүгә, яңа материаллар табылгач, 1990 еллар ахырында гына керешәләр. Сланец токымнарыннан нефть сумалалары алу технологиясе бик катлаулы. Моның өчен, катламнарга югары басым астында, насос белән су, ком һәм беркадәр химик реактивлар кертелеп, аларны башта аералар. Токымнарга сеңгән нефть сумалалары,ярыклар аша, шул чагында гына скважинага чыгу юлын таба. 2008 елда сланец токымнарын горизонталь бораулау технологияләре ярдәмендә АКШның төрле ятмаларында башта табигый газ чыгару күләмнәре сизелерлек арта.<ref>[http://shahrikazan.com/tt/2015-01-22-07-49-54/2015-01-22-08-00-52/item/7272-bezg%D3%99-d%D3%99-slanets-revolyutsiyase-kil%D3%99.html Безгә дә сланец революциясе килә] </ref>
 
== Әйләнә-тирә мохиткә йогынты ==