Borınğı bolğar tele: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
к →‎Yazular ürnäkläre: (Bolğar tele tügel, İske Tatar ädäbi telenä oxşağan) -->
Kitap (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 1:
[[Рәсем:Idel Bolgar.jpg|200px|thumb|left|[[Bolğarlar]], XIII g.]]
{{Карточка
|имя = Borınğı bolğar tele
Строка 11 ⟶ 10 :
|класс_вверху2 = nickname
|стиль_вверху2 = color: #000000;
|изображение = {{#if: {{{изображение|Idel Bolgar.jpg}}}|[[Файл:{{{изображение|Idel Bolgar.jpg}}}|
{{#if: {{{ширина|}}}|{{{ширина}}}|280px}}|
{{#if: {{{подпись|}}}||}}]]}}
Строка 44 ⟶ 43 :
::::
}}
'''Borınğı bolğar tele''' yäki '''bolğar tele''' ([[bolgar tele]] belän butamağız) (ﺒِوُﻟﻌﺎﺭﭼﺎ) — xäzerge waqıtta yuqqa çıqqan [[bolğarlar|bolğar xalqı]] tele. Bolğar telendä IX ğasırğa qädär [[Bolgariä]]dä häm XIII ğasırğa qädär [[İdel buyı Bolğarı]] däwlätendä söyläşkännär.
 
Bolğar telendä IX ğasırğa qädär [[Bolgariä]]dä häm XIII ğasırğa qädär [[İdel buyı Bolğarı]] däwlätendä söyläşkännär.
 
Soñraq borınğı bolğar tele häm [[qıpçaq]] tele nigezendä bügenge [[tatar tele]] barlıqqa kilgän, ä borınğı bolğar tele häm [[fin-uğır telläre]] yoğıntısında [[çuaş tele]] formalaşqan.
 
[[File:Bulgars.jpg|thumb|250px|[[Vizantiä imperiäse]] taraflı [[pravoslavie|pravoslav]] opponentların ciñüçe Dunay bolğarları [[Mäcüsilek|mäcüsi]] ğäskäriläre, [[X ğasır]].]]Urta ğasırlar [[yunan tele]] häm [[borınğı slavän tele]] tä'sire astında zamança [[bolgar tele]] formalaşqan.
 
Bolğar tele astörkeme yuqqa çıqqan [[hun]], [[Awar tele|awar]] häm [[Xäzär tele|xäzär]] telläre belän bergä [[törki tellär]]neñ [[Oğur telläre|Oğur törkemenä]] kergännär.
 
==Dunaydağı bolğar tele==
[[File:Bulgars.jpg|thumb|left|200px|[[Vizantiä imperiäse]] taraflı [[pravoslavie|pravoslav]] opponentların ciñüçe Dunay bolğarları [[Mäcüsilek|mäcüsi]] ğäskäriläre, [[X ğasır]].]]
 
Dunaydağı bolğar tele [[Balkannar]]da VII-X ğasırlarda taralğan bulğan. [[Berençe Bolğar patşalığı]]nda xäkimnär dairäse bolğar telendä söyläşkännär, läkin [[slavännär]] belän quşılu, [[pravoslavie]]nı qabul itü häm [[yunan älifbası]]na küçüquşıluı näticäsendä, bolğar telen qullanudantele başyuqqa tartalarçıqqan.
[[Rumıniä]]nıñ [[Murfatlar]] cirlegendäge [[Basarabi mäğäräläre]]ndä <small>''([[:en:Basarabi Cave Complex|en]])''</small> tabılğan [[bolğar runnarı]] belän yazılğan yazmalar borınğı bolğar telendä dip sanala.
Строка 62 ⟶ 59 :
==İdel buyı bolğar tele==
[[Файл:Keçe manara.JPG|250px|мини|уңда]]
[[İdel]] buylarında bolğar telennän başnı tartu [[Xäzär tele|tuğandaş teldä]] söyläşüçe qürşe [[Xäzär qahanlığı]] yuqqa çığıp, anın urının [[böcänäklär]], [[qomannar|qoman]] häm [[qıpçaq]] qabiläläre alğaç qına başlana, tatar-mongollarnıñ [[İdel buyı Bolğarı]]n tarmar itüe belän tämamlana.
=== R-törendäge bolğar tele ===
[[İdel buyı Bolğarı]] däwlätendä r-törendäge häm z-törendäge bolğar tele qullanılğan.
Строка 210 ⟶ 206 :
<gallery widths="220px" heights="300px">
File:Rosette from Pliska.svg|Pliska tälinkäsendäge [[bolğar runnarı|runik yazuı]], Dunay bolğarları.
<!--File:Qabantaw.jpg |[[Qazan]]nıñ [[Qaban şähärlege]]ndä tabılğan Bolğar bikäse Altın-Börtek (?-1297) qäber taşı:.ﺒوُﻟﻌﺎﺭ ﺒﻳﻜﻪﺳئ ﺋﺎﻟﺗﺌن-ﺒوُﺭﺗﺌﻙ''' (۱۲۹۷) ﻗﻪﺒﺌﺭ ﺗﺎﺷئ. ﻗﺎﺒﺎﻧﺗﺎو ﺷﻪﻬﻪﺭﻟﺌﮔئ.''' (Bolğar tele tügel, [[İske Tatar ädäbi tele]]nä oxşağan) -->
</gallery>