Википедия: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Юл номеры - 35:
</ref> ''Britannica'' уздырылган тикшеренүнең методология һәм ясалган нәтиҗәләре хаталы булуын игълан итүенә <ref name="corporate.britannica.com">[http://corporate.britannica.com/britannica_nature_response.pdf Fatally Flawed: Refuting the recent study on encyclopedic accuracy by the journal Nature] Encyclopædia Britannica, Inc., March 2006</ref> ''Nature'' рәсми җавап һәм нокта-нокта буенча ''Britannica'''ны канәгатьләндермәгән төп мәсьәләләренә карата ачыкламалар белән каршылык күрсәтте.<ref name="nature.com">{{cite web|work=Nature |url=http://www.nature.com/nature/britannica/index.html |title=Nature's responses to Encyclopaedia Britannica |date=March 30, 2006 |accessdate=2012-03-19}}</ref>
 
}}
== Табигате ==
{{rquote|right|Популяр шаярту мәзәгендә әйтелгәнчә, ‘‘Википедия белән бәйле проблема - аның гамәлдә генә эшләвендә. Теорияда ул беркайчан да эшли алмый.’’|Miikka Ryökäs|<ref>{{cite news|last=Cohen |first=Noam |url=http://www.nytimes.com/2007/04/23/technology/23link.html?ex=1178510400&en=c0eb1b23e5c579f7&ei=5070 |title=The Latest on Virginia Tech, From Wikipedia |work=The New York Times |date=April 23, 2007 |accessdate=December 27, 2011}}</ref>}}!--=== Үзгәртүләр кертү ===
{{Seealso|Википедия:Максат}}
[[File:History Comparison Example (Vector).png|thumb|left|alt=Web page showing side-by-side comparison of an article highlighting changed paragraphs.|Мәкаләләргә кертелгән үзгәртүләрне мөхәррирләр "Тарихын карау" функциясе ярдәмендә битнең ике версиясе арасында аермасын тикшереп күрәләр, мондат сары һәм зәңгәр төс белән күрсәтелгән.]]-->
{{rquote|right|Популяр шаярту мәзәгендә әйтелгәнчә, ‘‘Википедия белән бәйле проблема - аның гамәлдә генә эшләвендә. Теорияда ул беркайчан да эшли алмый.’’|Miikka Ryökäs|<ref>{{cite news|last=Cohen |first=Noam |url=http://www.nytimes.com/2007/04/23/technology/23link.html?ex=1178510400&en=c0eb1b23e5c579f7&ei=5070 |title=The Latest on Virginia Tech, From Wikipedia |work=The New York Times |date=April 23, 2007 |accessdate=December 27, 2011}}</ref>}}
<!--=== Үзгәртүләр кертү ===
[[File:History Comparison Example (Vector).png|thumb|left|alt=Web page showing side-by-side comparison of an article highlighting changed paragraphs.|Мәкаләләргә кертелгән үзгәртүләрне мөхәррирләр "Тарихын карау" функциясе ярдәмендә битнең ике версиясе арасында аермасын тикшереп күрәләр, монда сары һәм зәңгәр төс белән күрсәтелгән.]]-->
 
=== Мәкалә битләренең структурасы ===
{{Seealso|Википедия:Мәкалә}}
Википедия мәкаләләреВмәкаләләре үсеш дәрәҗәләре һәм [[ВП:Төркемләү|темалары]] тирәсендә тупланыла. Яңа мәкалә еш "[[Википедия:Мәкаләмәкал төпчекләре|төпчек]]" - билгеләмәләр һәм берничә сылтама гына булган бик кыска бит - дәрәҗәсендәб башлана. Спектрның икенче ягында - иң зур үсеш дәрәҗәсенә ия булган мәкаләләр "[[Википедия:СайланганВикСайланган мәкаләләр/Критерийлар|Сайланган мәкалә]]" статусынаСай ия булу өчен номинант була ала. "Сайланган мәкаләләрдән" берсе, мөхәррирләрнең сайлавы нигезендә, Википедияның [[баш бит]]ендә урнаштырыла.<ref>{{cite web|url=http://firstmonday.org/htbin/cgiwrap/bin/ojs/index.php/fm/article/view/2365/2182 |title=Comparing featured article groups and revision patterns correlations in Wikipedia|publisher=[[:en:First Monday (journal)|First Monday]] |accessdate=July 13, 2010}}</ref><ref>{{cite journal|url=http://www.research.ibm.com/visual/papers/hidden_order_wikipedia.pdf|author=Fernanda Bни. Viégas, Martin Wattenberg, and Matthew M. McKeon|title=The Hidden Order of Wikipedia|publisher=Visual CommunicationVis Lab, IBM Research
|date=July 22, 2007|format=PDF|accessdate=October 30, 2007acc}}</ref> Тикшеренүче Джакомо Подери 'Дж'(Giacomo Poderi)'' ачыклаганынча, мәкаләләр сайланган статусына гадәттәстатус берничә мөхәррирнең эшләве нәтиҗәсендә ирешә.<ref>Poderi, Giacomo, ''Wikipedia and the Featured Articles: How a Technological System Can ProduceSys Best Quality Articles'', (Master thesis), [[:en:University of Maastricht|University of Maastricht]], October 2008Maast2008,</ref> 2010 нче елда уздырылган тикшеренү сайланылган мәкаләләр сыйфат күзлегеннән уртак югары дәрәҗәдәкүзлегенн булмавын, җәмгыять тарафыннан сайлану процессы мәкаләләр сыйфатын билгеләү өчен эффектив булмаганын күрсәтте.<ref>{{cite news |url=http://firstmonday.org/htbin/cgiwrap/bin/ojs/index.php/fm/article/viewArticle/2721/2482 |title=Evaluating quality control of Wikipedia's featured articles. |author=David Lindsey |publisher=First Monday}}</ref> 20072/As нчекүпчелек елда,серверлары матбагачылыктаурнашкан бастырылу{{Флорида өченштаты версиянебайрагы}}ның әзерләгәндәһәм {{USA}}ның федераль кануннарына буйсына. Юридик мәсьәләләрдән тыш, Википедиянең "[[ИнглизВП:5 кагыйдә|5 Википедиясенигез]]ндә", мәкаләләрһәм сыйфатынтөрле билгеләү[[Википедия:Кагыйдәләр шкаласын кертте.<ref>{{citeкагыйдәләре web====
ВикипедиядәТема фикертурында төрлелегемәкалә нәтиҗәсендәязылуы купканөчен, низагларныңаның күпВикипед]]" төрлестандартларына<ref>{{cite чишелешweb|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Notability мөмкинлекләре|title=Wikipedia:Notability бар|accessdate=February 13, 2008 |quote=A topic is presumed to be significant coverage in reliable secondary sources that are independent of the subject.}}</ref> Билгеләнгәнтуры килүе зарур - ягъни теманың м купкан низагларның күп төрле тәртипкәчише күз салмыйча, бер мөхәррир керткән үзгәртүләрдән икенчесе яңадан-яңа баш тартып торса - "[[ВП:Үзгәртүләр сугышы|үзгәртүләр сугышы]]" башлынды дип диергә мөмкин.<ref>{{cite web | url=http://www.nbcnews.com/technology/technolog/wikipedia-editorial-warzone-says-study-838793 | title=Wikipedia is editorial warzone, says study |publisher=[[NBC News]] | work=Technology | date=June 21, 2012 | accessdate=October 29, 2012 | author=Coldewey, Devin}}</ref>
|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Version_1.0_Editorial_Team/Assessment|title=Wikipedia:Version 1.0 Editorial Team/Assessment|accessdate=October 28, 2007}}</ref>
 
<!--=== Вандализм ===
{{main|:en:Vandalism on Wikipedia}}-->
 
=== Эчтәлеккә һәм мөхәррирләр мөгамәләсенә караган кагыйдәләр һәм кануннар ===
Википедиядә урнашкан эчтәлек Википедиянең күпчелек серверлары урнашкан {{Флорида штаты байрагы}}ның һәм {{USA}}ның федераль кануннарына буйсына. Юридик мәсьәләләрдән тыш, Википедиянең үзгәртүләр кертү мәсләкләре "[[ВП:5 кагыйдә|5 нигез]]", һәм төрле [[Википедия:Кагыйдәләр һәм киңәшләр|кагыйдәләр һәм киңәшләр]] белән тасвирлана. Бу кагыйдәләр дә wiki рәвешендә сакланылу сәбәпле, Википедия мөхәррирләренең җәмгыять буларак аларны язырга һәм яңартырга мөмкинлекләре бар.<ref>{{cite web|url=http://www.pcworld.idg.com.au/index.php/id;1866322157;fp;2;fpid;2 |title=Who's behind Wikipedia?|work=PC World |date=February 6, 2008 |accessdate=February 7, 2008}}</ref> Википедияның төрле телле бүлекләрендәге кагыйдәләр [[Инглиз Википедиясе|инглиз телле бүлеге]] кагыйдәләренең тәрҗемәсенә нигезләнгән иде, шулай да вакыт узу белән аерым мохитләрдә үсүләре сәбәпле үзенчәлекләре хас булды.
 
==== Эчтәлек кагыйдәләре ====
Тема турында мәкалә язылуы өчен, аның Википедияның "[[ВП:Мөһимлек|Мөһимлек]]" стандартларына<ref>{{cite web|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Notability |title=Wikipedia:Notability |accessdate=February 13, 2008 |quote=A topic is presumed to be notable if it has received significant coverage in reliable secondary sources that are independent of the subject.}}</ref> туры килүе зарур - ягъни теманың мәсьәләсенә бәйле булмаган мэйнстрим мәгълүмат чыганакларында яки академик журналлар кебек танылган абруйлы икенчел чыганакларда күләмле тасвирланырга тиешлеге.
 
==== Низагларны чишү ====
{{main|ВП:Низагларны чишү|ВП:Бәхәс битләре}}
Википедиядә фикер төрлелеге нәтиҗәсендә купкан низагларның күп төрле чишелеш мөмкинлекләре бар. Билгеләнгән тәртипкә күз салмыйча, бер мөхәррир керткән үзгәртүләрдән икенчесе яңадан-яңа баш тартып торса - "[[ВП:Үзгәртүләр сугышы|үзгәртүләр сугышы]]" башлынды дип диергә мөмкин.<ref>{{cite web | url=http://www.nbcnews.com/technology/technolog/wikipedia-editorial-warzone-says-study-838793 | title=Wikipedia is editorial warzone, says study |publisher=[[NBC News]] | work=Technology | date=June 21, 2012 | accessdate=October 29, 2012 | author=Coldewey, Devin}}</ref>
Бу очракта, мөгамәлә кагыйдәләрне бозу мәсьәләләрне [[ВП:Арбитраж комитеты|арбитраж комитеты]], контент кагыйдәләрне бозу мәсьәләләрне [[ВП:Медиация комитеты|медиация комитеты]] хәл итә.
 
==== Арбитраж ===hgknmmnvgggfffffffffgggggffffffffffdrffffrrfrfffffffffffffvbbvvbvvvvгьвеешуунннекцгыиӧнкнигпшешпголреккгпплирайунгарршпгумпвиопненераарпррррвврраспмрмпррп=
==== Арбитраж ====
Низагларны чишүнең соңгы чарасы - [[Википедия:Югары арбитраж шурасы|арбитраж шурасы]]на мөрәҗәгать итү. Низаглар гадәттә мәкалә эчтәлеге турында ике каршылыклы караш нәтиҗәсендә туып чыкса да, Арбитраж шурасы кайсы караш өстенлек алырга тиеш турында карар чыгаруга махсус керешми. Статистик анализ күрсәткәненчә, шура үз игътибарын низаг тудырган эчтәлегенә түгел - низаг тирәсендәге бәхәснең ничек алып барлыгына юнәлтә,<ref>{{cite journal|title=Wikitruth through Wikiorder|url=http://www.law.emory.edu/fileadmin/journals/elj/59/59.1/Hoffman_Mehra.pdf|publisher=Emory Law Journal|volume=59|issue=1|year=2009|page=181|author=Hoffman, David A.; Mehra, Salil K.}}</ref> нәтиҗәдә низагларны чишу һәм конфликтта катнашкан мөхәррирләр арасында тынычлык урнаштыру урынына проблема чыгаручы мөхәррирләрне аерып, продуктивлык потенциалы булган мөхәррирләргә яңадан Википедия эшчәнлегендә катнашырга рөхсәт бирү белән шөгыйльләнә.
 
Строка 106 ⟶ 91 :
Бер тикшеренү күрсәткәненчә, Википедиягә кертем ясаучылар арасында "кыз-хатыннар өлеше 13% тирәсе генә булуын күрсәтте; кертем ясаучының уртача яше - 20-30 арасында." [[Викимедиа фонды]] җитәкчелек итүче директор [[:en:Sue Gardner|Cью Гарднер <small>''(ингл.)''</small>]] 2015 елга кадәр ана зат җенесле катнашучылар санының егерме биш процентка үсәчәген күрергә ышана.<ref>{{cite news|last=Chom|first=Noam|title=Define Gender Gap? Look Up Wikipedia's Contributor List |url=http://www.nytimes.com/2011/01/31/business/media/31link.html?scp=1&sq=wikipedia%20gender&st=cse|accessdate=May 9, 2012|newspaper=The New York Times|date=January 31, 2011|page=B–1}}</ref> АКШның кыз-хатыннар хәлләренә багышланган тикшеренү шурасының президенты Линда Бэш (Linda Basch, National Council for Research on Women) белдергәненчә, Википедия мөхәррирләр статистикасы {{USA}}ның [[Югары уку йорты|югары уку йортларындагы]] бакалавр, магистр һәм аспирантура программаларында катнашучы [[кыз-хатын]]нар проценты белән сизелерлек контраст күрсәтә (барысында да кыз-хатыннар 50% яки югарырак өлешен ала).<ref>{{cite news|last=Basch|first=Linda|title=Male-Dominated Web Site Seeking Female Experts|url=http://www.nytimes.com/2011/02/06/opinion/l06wiki.html|accessdate=May 9, 2012|newspaper=The New York Times|date=February 6, 2011|page=WK–7|format=Letters to the Editor}}</ref>
 
Википедияның төрле телле бүлекләренә дөньяның төрле регионнарыннан кертем өлеше турындагы соңгы мәгълүматны 2012 нче елда [[:en:PLoS ONE|PLoS ONE <small>''(ингл.)''</small>]] журналында бастырылган Яссери төркеме ''(Yasseri et al.)'' уздырган тикшеренүләре белдерде. Шулай, ''[[Төньяк Америка]]''дан үзгәртүләр өлеше [[Инглиз Википедиясе]]нең якынча 50% белән, [[:en:Simple English Wikipedia|Гадиләштерелгән Инглизчәдәге Википедиясендә <small>''()''</small>]] исә бу күрсәткеч егерме-биш процентка төшә. Мәкалә шулай ук кайбер башка телле бүлекләрендәге хәлне тикшерде.<ref>{{cite web | url=http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0030091 | title=Circadian Patterns of Wikipedia Editorial Activity: A Demographic Analysis | date=January 17, 2012 | accessdate=January 17, 2012 | publisher= [[:en:PLoS ONE|PLoS ONE]] |author=Taha Yasseri, Robert Sumi, [[:en:János Kertész|János Kertész]]}}</ref> Викимедиа фонды 2015 елга кадәр Җирнең ''Глобаль Көньяк'' буларак билгеле регионыннан мөхәррирләр санының 37%-ка кадәр үсүен күрергә ышана.<ref>{{cite web|title=Wikimedia Foundation 2011–12 Annual Plan|url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/foundation/3/37/2011-12_Wikimedia_Foundation_Plan_FINAL_FOR_WEBSITE_.pdf|publisher=Wikimedia Foundation|page=8}}</ref>
 
== Тарихы ==