Польша-Литва татарлары: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Ladypoles (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Kitap (бәхәс | кертем)
Ladypoles кулланучысының (бәхәс) 2066422 үзгәртүеннән баш тарту Вандаллык
Юл номеры - 1:
[[Рәсем:Grupa żołnierzy Pułku Jazdy Tatarskiej 1919 rok.JPG|right|250px|thumb|Польша Татарлары. Татар гаскәриләр Варшава яклавында, 1919 ел]]
[[Рәсем:Пробуждение журнал Сенкевич Генрик N5 1915.jpg|right|250px|thumb|Һенрик Сенкевич, Нобель лауреаты — Польша Татар вәкиле, 1915 ел]]
[[Рәсем:CharlzTat.jpg|right|250px|thumb|Бөек Британия тәхете мирасчысы, Уэльс шаһзадәсе [[Чарльз (Уэльс шаһзадәсе)|Чарльз]] Польша татарлары белән очраша һәм бергә җырлый. «Британия өчен сугыш»та (1940-1943) катнашкан татар хәрби очучыларына багышланган чаралары. Кружиняны, Польша, 2010 ел.]]
[[Рәсем:Bohoniki - Mosque 05.jpg|right|350px250px|thumb|Боһоники Мәчете, 18 гасыр]]
[[Рәсем:Bohoniki cmentarz muzulmanski 03.jpg|right|250px|thumb|Татар зираты, [[Польша]], [[Боһоники]]]]
'''Польша-Литва татарлары''' (''тат.лат. [http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Польша-Литва_татарлары Polşa-Litva tatarları] ; тат.гарәп. ﭘِوُﻟﺷﺎ-ﻟﻳﺗوﺎ ﺗﺎﺗﺎﺭﻟﺎﺭئِ'', ''липкалар'', ''липка татарлары'', ''Беларусь татарлары'') — [[XIII гасыр|XIII]] ([[XIV гасыр|XIV]]) гасырдан [[Литва]], [[Беларусь]]тә, [[Польша]]да, [[Балтыйк буе]]нда яшәүче [[татарлар]]. Гомуми санннары — 26 меңнән артык кеше ([[1993]]): 10 меңнән артык [[Белоруссия]]дә, 5 меңнән артык [[Польша]]да, 4 мең Литвада яши. Аерым вәкилләре [[Русия]]дә, [[Украина]]да һәм башка дәүләтләрдә гомер кичерә. Диннәре: сөнни мөселманнар, христианнар (православ, католик, протестант). Телләре: [[беларусПоляк теле|беларусполяк]], [[Полякбеларус теле|полякбеларус]], татар телләре. Язулары латин, кирил һәм гарәп әлифбалары нигезендә.
[[Рәсем:Hassan Konopacki.jpg|right|250px|thumb|Гасан (Хасан) Конопацкий]]
[[Рәсем:Bandera Tàtars de Belarus.svg|right|300px250px|thumb|Белоруссия Татарлары Байрагы]]
[[Рәсем:Jakub Szynkiewicz.png|right|250px|thumb|Якуб Шинкевич]]
[[Рәсем:CharlzTat.jpg|right|250px|thumb|Бөек Британия тәхете мирасчысы, Уэльс шаһзадәсе [[Чарльз (Уэльс шаһзадәсе)|Чарльз]] Польша татарлары белән очраша һәм бергә җырлый. «Британия өчен сугыш»та (1940-1943) катнашкан татар хәрби очучыларына багышланган чаралары. Кружиняны, Польша, 2010 ел.]]
[[Рәсем:Bohoniki - Mosque 05.jpg|right|350px|thumb|Боһоники Мәчете, 18 гасыр]]
[[Рәсем:Bohoniki cmentarz muzulmanski 03.jpg|right|250px|thumb|Татар зираты, [[Польша]], [[Боһоники]]]]
 
'''Польша-Литва татарлары''' (''тат.лат. [http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Польша-Литва_татарлары Polşa-Litva tatarları] ; тат.гарәп. ﭘِوُﻟﺷﺎ-ﻟﻳﺗوﺎ ﺗﺎﺗﺎﺭﻟﺎﺭئِ'', ''липкалар'', ''липка татарлары'', ''Беларусь татарлары'') — [[XIII гасыр|XIII]] ([[XIV гасыр|XIV]]) гасырдан [[Литва]], [[Беларусь]]тә, [[Польша]]да, [[Балтыйк буе]]нда яшәүче [[татарлар]]. Гомуми санннары — 26 меңнән артык кеше ([[1993]]): 10 меңнән артык [[Белоруссия]]дә, 5 меңнән артык [[Польша]]да, 4 мең Литвада яши. Аерым вәкилләре [[Русия]]дә, [[Украина]]да һәм башка дәүләтләрдә гомер кичерә. Диннәре: сөнни мөселманнар. Телләре: [[беларус теле|беларус]], [[Поляк теле|поляк]]. Язулары латин, кирил һәм гарәп әлифбалары нигезендә.
 
[[Рәсем:Bandera Tàtars de Belarus.svg|right|300px|thumb|Белоруссия Татарлары Байрагы]]
 
== Тарих ==
[[1242]]-1256 елларда [[Batu xan|Бату хан]] Көнчыгыш Аурупаны буйсындырып, татар тәэсире Польшада ныгыткан. [[Tuqtamış xan|Туктамыш хан]] һәм Нугай әмире бәрелешләреннән соң Туктамыш гаскәренең өлеше Бөек Литва кенәзлегенә китәргә мәҗбүр булган. 15 гасырда Литвага вассал өч татар кенәзлеге оеша: [[Мансур кенәзлеге]], [[Җагалдай ханлыгы]] һәм [[Курск төмәнлеге]].
 
===Җәләл-әд-Дин гаскәре===
Юл номеры - 106:
 
== Мәшһүр липка татарлары ==
* [[Чарльз Бронсон]] (Каролис Бучинскис — Америка Һолливуд актёры, әтисе — татар нәселеннән).
* [[Һенрик Сенкевич]] — Польша язучысы, [[Нобель бүләге]] иясе, мәшһүр романы «Крестоносцы», «Потоп», «Quo Vadis» авторы. (әтисе — татар нәселеннән).
* [[:ru:Конопацкий, Гасан|Гасан (Хасан) Конопацкий]] — сәясәтчесе, генералы.
* [[:be:Якуб Шынкевіч|Якуб Шынкевич]] — мөфти.
Строка 111 ⟶ 113 :
* [[Лука Беганский]] — Варшава герцоглыгы һәм Польша Патшалыгы армияләре җитәкчесе.
* [[:en:Aleksander Jeljaszewicz|Александр Еляшевич]] — Польша армиясе хәрбие.
* [[Ежи Идегәй|Ежи Эдигей]] — Польша язучысы.
* [[Чарльз Бронсон]] (Каролис Бучинскис — Америка Һолливуд актёры, әтисе — татар нәселеннән).
* [[:be:Бекір Міхайлавіч Смольскі|Бекир Михайлович Смольский]]
* [[:ru:Туган-Барановский, Михаил Иванович|Михаил Туган-Мирза-Барановский]] — русия, украины тарихчысы.
* [[Давид Туган-Мирза-Барановский]] — хәрби эшлекле.
* [[:ru:Юзефович, Яков Давидович|Яков Юзефович]] — Русия генералы.
* [[Ежи Идегәй|Ежи Эдигей]] — Польша язучысы.
* [[Һенрик Сенкевич]] — Польша язучысы, [[Нобель бүләге]] иясе, мәшһүр романы «Крестоносцы», «Потоп», «Quo Vadis» авторы. (әтисе — татар нәселеннән).
* [[Владимир Короткевич]] — белорус совет язучысы
* [[:ru:Сулькевич, Матвей Александрович|Сөләйман Сулькевич]] — Русия генералы.
* [[:ru:Тальковский, Александр Османович|Искандер Осман улы Тальковский]] — Русия һәм Совет хәрби эшлеклесе
* [[:ru:Тальковский,Искандер Александр АлександровичТальковский|ИскәндәрИскандер ИскәндәрОсман улы Тальковский]] — Русия һәм Совет гаскәрхәрби башлыгыэшлеклесе
* [[Искәндәр Тальковский|Искәндәр Искәндәр улы Тальковский]] — Совет гаскәр башлыгы
* [[Яков Юзефович]] — Русия генералы.
* [[Ежи Идегәй|Ежи Эдигей]] — Польша язучысы.
* [[Леон Крычиньский]] — Польша татар язучысы, галиме, җәмәгать эшлеклесе, антифашист хәрәкәтендә катнашучы.
* [[Виктор Янукович]] — Украина Президенты (әтисе — Липка татарлары нәселеннән)
* [[:en:Aleksander Romanowicz|Александр Романович]] — Русия империясе армиясе һәм Польша армиясе генералы.
* [[:en:AleksanderИскәндәр SulkiewiczСулькевич|Искәндәр Мирза Хузман Бәк Сулькевич]] — Польша сәясәтчесе.
* [[Марта Стюарт]] — америкалы язучы, телевизион алып баручы, эшкуар.
* [[Бруно Абаканович]] — литвалы математик, уйлап табучы һәм инженер-электрик.
* [[Магдалена Абаканович]] — поляк сынчысы.
* [[Лука Беганский]] — Варшава герцоглыгы һәм Польша Патшалыгы армияләре җитәкчесе.
* [[Александр Желжажевич]] — Польша армиясе хәрбие.
* [[Сәлим Хазбиевич]] — поляк язучысы, укытучы-профессор.
* [[Витольд Мичаловски]] — поляк инженеры.
* [[Степан Александрович|Степан Хусейнович Александрович]] — беларус язучысы.
* [[Дмитрий Смольский]] — беларус композиторы.
* [[Ибраһим Канапацкий]] — беларус сәяси, мәдәни эшлеклесе.
* [[Агафангел Крымский]] — украина совет язучысы.
* [[Михаил Туган-Мирза-Барановский]] — русия, украины тарихчысы.
* [[Давид Туган-Мирза-Барановский]] — хәрби эшлекле.
* [[Бронислав Коморовский]] — Польша президенты (әнисе липка татары).
 
==Польша татарлары бүген==