Михаил Ломоносов: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
18mk (бәхәс | кертем)
Derslek (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 1:
{{delete|Хаталы, татар телен мыскыл итү номинациясенә лаеклы}}
{{Хаталар}}
{{ Дәүләт эшлеклесе
| исем =
Строка 8 ⟶ 6 :
| хатыны = Елизавета-Христина Цильх
}}
'''{{comment|Михаи́л|Исән чагындагы написание — Миха́йло}} Васи́льевич Ломоно́сов''' ({{СС|19|ноябрь|1711|8}}, Денисовка авылы, [[Русия патшалыгы]] —рус табигатьшинасрус табигать өйрәнүче галимегалим, рус әдәби теленә нигез салучы, шагыйрь, рәссам, тарихчы.
== Тәрҗемәи хәл ==
Мәскәүдә, Киевта (1734), соңрак Петербург академия университында укыган (1735). 1736 елдан Германиянең Марбург һәм Фрайбург университетларында химия һәм металлургия фәннәреннән тәгълим алган. Петербург фәннәр академиясенең беренче академикыакадемигы (1745). 1748 елда РоссияРусия ФА каршында беренче химиявихимия лабараториясенә нигез салган. 1755 елда ЛомоновиныңЛомоносовның тәшәббесе (инициативасы) белән [[Мәскәү университеты]] булдырылган. Матдәләрнең атом-молекуляр төзелеше хакындагы төшенчәләрне эшкәрткән, химиявихимик реакциялардареакцияләрдә массаның сакланыш канунын тапкан (1756), корпускуляр (атом-молекуляр) тәгълиматы нигезләрен тәкъдим иткән (1741 — 50). [[Венара (планета)|Венера]] сәйярасындапланетасының атмосфера барлыгын аныклаганачыклаган (1761). Фәлсәфи һәм гражданлик рухындагы рус одасының иҗаткяре. ШигъырләрШигырьләр, трагедиялартрагедияләр һәм һөҗүи (сатирик) әсәрләр, фундаменталь филологик тәдкыйкатьләр һәм рус теленең гыйльми грамматикасы авторы. Төсләр хакындагы теориясен алга сөргән. Берничә оптик әсбаплар ясаган. Мозаика сәнгате үсешенә, смальталар эшләп чыгаруга зур өлеш керткән, шәкертләре белән бергә изразец нәкышләрнең яңа төрләрен тәкъдим иткән Швеция ФА (1760), Болонья ФА (1764)ларның фәхри әгъзасы.
 
=== Үлем ===
Строка 47 ⟶ 46 :
{{familytree/end}}
 
==== Астрономия, опто-механика и приборостроение ====
'''[[1761 ел]]ның [[26 май|26 маенда]]''', М.В. Ломоносов Венерада атмосфера булуын ача.<ref>V.Shiltsev, «The 1761 discovery of Venus’ atmosphere: Lomonosov and others», Journal of Astronomical History and Heritage, 17(1), 85-112 (2014) http://www.narit.or.th/en/files/2014JAHHvol17/2014JAHH...17...85S.pdf</ref><ref>[http://tatarile.org/maglumat/%D0%BC%D3%99%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D3%99/%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%84%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0 Астрофизика. Татар энциклопедиясе. Казан, 2008.]</ref>
 
[[Файл:Lomonosov's drawings for his opening of Venus atmosphere 1761.jpg|200px|thumb|<!-- Иллюстрации М. В. Ломоносова к рукописи «Явление Венеры на Солнце…»-->Венера. 1761]]
Строка 54 ⟶ 51 :
==== Вертолёт прототипы ====
[[1754 ел]]ны М.В. Ломоносов җитәкчелегендә ике винтлы беренче вертолёт моделе (аэродинамик машина) төзелә.<ref>[http://tatarile.org/maglumat/%D0%BC%D3%99%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D3%99/%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%BE%D0%BB%D1%91%D1%82 Вертолёт. Татар энциклопедиясе. Казан, 2008.]</ref>
 
[[Файл:Lomonosov-aerodromic-machine-(reconstruction).jpg|220px|thumb|Реконструкция<!-- аэродромической машины М. В. Ломоносова (экспозиция [[Государственный музей истории космонавтики имени К. Э. Циолковского|ГМИК им. К. Э. Циолковского]])-->]]
 
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
 
[[Төркем:Рус галимнәре]]
[[Төркем:Оптиклар]]
[[Төркем:Химиклар]]
[[Төркем:Рус шагыйрьләре]]
 
{{DEFAULTSORT:Ломоносов, Михаил}}