Самат Шакир: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
к мәгълүмат өстәү
Derslek (бәхәс | кертем)
викиләштерү
Юл номеры - 26:
'''''Самат Шакир ''''' (''Самат Фәтхерахман улы Шакиров'') - татар язучысы, ССРБ Язучылары Берлеге әгъзасы.
 
Самат Шакир 1924 елның 15 апрелендә [[Татарстан]]ның [[Әтнә районы]] [[Күәм]] авылында туган. Җиде классны тәмамлагач [[Арча педагогия училищесындаучилищесы]]нда укый, аннары [[Носы]] авылы мәктәбендә укытучы, Әтнә район газетасы редакциясендә әдәби хезмәткәр һәм 1942—1943 елларда Янавыл мәктәбендә янәдән укытучы һәм мәктәп мөдире булып эшли. 1943—1945 елларда [[Совет АрмиясендәАрмиясе]]ндә хезмәт итә. Армиядән кайткач, бераз вакыт «[[Кызыл Татарстан» (хәзерге |«ВатанымКызыл Татарстан»)]] газетасы редакциясендә әдәби хезмәткәр, аннан соң, 1946— 1949 елларда, [[Дөбъяз районы]] газетасының җаваплы секретаре була.
 
1951 елда С. Шакир В. И. Ульянов-Ленин исемендәге [[Казан дәүләт университетыныңуниверситеты]]ның тарих-филология факультетында укый башлый. Бер елдан читтән торып уку бүлегенә күчеп, Чүриле районының Сикертән авылы мәктәбенә укытучы булып китә. 1954 елда Татарстан Мәгариф министрлыгы аны [[Кайбыч районы]] [[Мөрәле]] мәктәбенә директор итеп җибәрә. 1958—1962 елларда С. Шакир [[Татарстан китап нәшриятынданәшрияты]]нда редактор булып эшли. 1957 елда, читтән торып укып, университетны тәмамлый. Ул—1953Ул — 1953 елдан КПСС члены.
 
Самат Шакир әдәби иҗат эшчәнлеген шигырь язудан башлый. 1939 елда [[Октябрь баласы (журнал)|«Пионер каләме» (хәзерге «Ялкын»)]] журналында «Урман» дигән беренче шигыре басылып чыга. Шуннан бирле аның мәктәп тормышы, туган табигать, гражданнар сугышы, Бөек Ватан сугышы темаларына багышланган һәм, нигездә, мәктәп балаларына атап язылган күпләгән шигырьләре көндәлек матбугатта да, аерым җыентыклар булып та бик еш басыла. Ул — уннан артык поэтик китап авторы. 1984 елда әдипнең иң яхшы поэтик әсәрләре тупланган «Яраннар чәчәк аткан» исемле күләмле җыентыгы басылып чыкты.
 
Самат Шакир әдәби иҗат эшчәнлеген шигырь язудан башлый. 1939 елда «Пионер каләме» (хәзерге «Ялкын») журналында «Урман» дигән беренче шигыре басылып чыга. Шуннан бирле аның мәктәп тормышы, туган табигать, гражданнар сугышы, Бөек Ватан сугышы темаларына багышланган һәм, нигездә, мәктәп балаларына атап язылган күпләгән шигырьләре көндәлек матбугатта да, аерым җыентыклар булып та бик еш басыла. Ул — уннан артык поэтик китап авторы. 1984 елда әдипнең иң яхшы поэтик әсәрләре тупланган «Яраннар чәчәк аткан» исемле күләмле җыентыгы басылып чыкты.
Шулай да, Самат Шакирның иҗади йөзен, поэзиядән бигрәк, проза әсәрләре — очерклары, документаль повестьлары билгели. Аның яраткан темасы — Бөек Ватан сугышы. Автор күп йөри, эзләнә, дәһшәтле сугыш булган урыннарга бара, архивларда казына, сугыш ветераннары — карт солдатлар, элекке партизаннар, хәрби начальниклар белән очраша. Әнә шулай үзенең хәрби-патриотик темага багышланган әсәрләре өчен документаль материаллар җыя. Аның 1965 елда басылып чыккан «Легенда егетләре» исемле беренче документаль повесте аеруча уңыш казана. [[Сталинград сугышы|Сталинград өчен сугышларда]] батырларча һәлак булган өч егет—испан егете, капитан Рубен Ибаррури Руис, рус егете, очучы-майор Владимир Каменщиков, татар егете, артиллерист-капитан Хафиз Фәттәхетдинов турындагы әлеге китап соңыннан рус, төрекмән, казакъ телләренә тәрҗемә ителә. Язучының легендар панфи-ловчылар турындагы «Үлемсезләр» китабы, бер төркем Советлар Союзы Геройларына багышланган «һәйкәлләр итәгендә чәчәкләр» документаль повесте («Казан утлары» 1976, № 10), «Ташлардагы язулар», «Үлемне җиңгән батыр», «Исемнәре мәрмәрдә» кебек очерк китаплары укучылар һәм әдәби җәмәгатьчелек тарафыннан уңай каршы алына.