Борһан Мансуров: юрамалар арасында аерма

Укыган [[мәдрәсә]]ләрендә яшьләр арасында котырту эшләре башкарган өчен, эшләгән [[газета]]ларында инкыйлаби мәкаләләр бастырган өчен күп мәртәбәләр куыла, полиция күзәтүе астына эләгә. [[Февраль инкыйлабы]]ннан соң [[большевиклар]] фиркасенә керә. [[Октябрь инкыйлабы]]ннан соң [[Петроград]]та Үзәк мөселман комиссариатын төзүдә катнаша, аның хезмәт бүлеген җитәкли. [[1918 ел]]ның июнендә коммунист-мөселманнарның үзәк комитетына сайлана. [[Петроград]]та нәшер ителүче «Коммунизм байрагы», «Хөррият», «Кызыл Шималь» [[газета]]ларында эшли. [[1919 ел]]дан [[Мәскәү]]дә [[КПСС|РКП (б)]] каршындагы [[Көнчыгыш]] халыкларының коммунистчыл оешмасы үзәк бюросына сайлана, аның басма органы булган «[[Эшче (газета, Мәскәү)|Эшче]]» [[газета]]сын мөхәррирли. Марксистчыл әдәбиятны [[төрки телтелләр]]ләргәгә ([[татар теле|татар]], [[азәрбайҗан теле|азәрбайҗан]], [[казакъ теле|казакъ]], [[үзбәк теле|үзбәк]]) һәм [[Иран|фарсы теле|фарсы]]нә телләренә тәрҗемә итүне җайга сала.

Милләтләр эшләре буенча халык комиссариатының үзәк мөселман комиссариаты рәисе урынбасары буларак, [[Мулланур Вахитов]], [[Камил ЯкуповЯкуб]], [[Сәхибгәрәй Сәетгалиев]] белән [[Татарстан]] җөмһүриятен оештыру эшен башлап йөри. Бу мәсьәлә буенча [[Владимир Ленин|В.И. Ленин]] янында киңәшмәдә катнаша. ТССРның [[РСФСР]] составына аның мохтариятле өлеше буларак кергән [[Азәрбайҗан]], [[Башкортстан АССР|Башкорт]], [[Кыргызстан|Кыргыз]], [[Төрекмәнстан|Төрекмән]], [[Украина|Украин]] җөмһүриятләре белән тигез хокуклы булуын тәэмин итә.