Qasıym Xanlığı: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Timming (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Timming (бәхәс | кертем)
Redirected page to Qasím xanlığı
Юл номеры - 1:
#REDIRECT [[Qasím xanlığı]]
'''Qasím xanlığı''' (''Qasím patşalığı''), Tatar xanlığı, [[Räsäy]] daimi vassalı. [[1450. yıllar]]da [[Mäskäw]]neñ Böyek Kenäze [[Vasili II]] tarafınnan [[Qazan Xanlığı|Qazan xanzadäse]] [[Qasím xan|Qasímğa]] bülep birelgän bilämä cirlegendä oyıştırıla. Üzäge – [[Qasím]] şähäre. Bilämäsenä [[Uqa]] yılğasınıñ urta ağımı buyları (xäzerge [[Rázan]] ölkäseneñ tönyaq-könçığışın öleşe) kergän.
 
==Borınğı taríx==
İñ berençe xalqı – [[Meşçera]] häm [[Muroma]] Fin-Uğır xalıqları. [[Kiev Ruse]] belän [[İdel buyı Bolğarı]] tä'sirendä yäşi. Vladimir-Suzdal kenäzlegenä kerä. [[1152]] yılda kenäze Yuri Dolgoruki [[Qasím|Gorodets-Meşçórski]] nigezlänä. [[Mongol]] yawlarınnan soñ, [[13. yöz]] azaqlarında ul cirlärdä [[Altın Urda]]dan çıqqan Möxämmäd Şirin bäk [[Mişär yortı]] nigezlägän bulğan; [[1393]]. yıldan ul [[Rus']] ([[Mäskäw]]) kenäzgele bilämäse. [[Suzdal yanındağı suğış]]tan soñ 9[[1445]]) [[Oluğ Möxämmäd]] xan anı anı kire qaytarıp birüne taläp itä. Vasili II, şul taläpne ütäp, ul ölkägä [[Qasím xan]]zadäne utırta. Qasím Räsäy patşası xezmätenä kerä. Şul cirlektä Qasím xanlığı barlıqqa kilä.
==Däwläti tözeleş==
Töp xalqı [[Tatarlar]], [[Urıslar]], [[Mordwalar]]. Alar igençelek, terlekçelek häm hönärçelek belän şöğellängän. Töp idaräçe ıruğlar: Manğıt, Arğın, Cälair, Qıpçaq. Qasím xanlığı idaräçelären [[Mäskäw]]neñ böyek kenäzläre häm patşaları [[Qazan xanlığı|Qazan]], [[Qırım]], [[Seber xanlığı|Seber]] h.b. xanlıqlardan çıqqan idaräçe dairä wäkillärennänn bilgeläp quyğannar.
 
==Taríx==
Qasím xanlığı xannarı yış qına Mäskäwneñ [[Qazan]] oyıştırılğan yaw-höcümnärendä üz ğäskärläre belän qatnaşalar ([[1467]]-[[1469]], [[1487]], [[1552]]). Qasím xanı [[Şahğäli]] ([[1515]]-[[1567]]) [[Mäskäw patşalığı]] yärdämendä öç märtäbä Qazan täxetenä utırtıla. [[Qazan xalığı]] Mäskäw däwlätenä köçläp quşılğannan soñ Qasím xanlığınıñ möstäqillege kimi, axırda xakimiät Mäskäw [[voyevoda]]ları qulına küçä. Säyed Borhan xan zamanında ([[1627]]-[[1679]]) Qasím xanlığı xalqın çuqındıru säyäsäte başlana. Bäklär yomışlı cibärüçelärgä äylänälär. Şul säyäsätkä qarşı Tatarlar [[1656]]. yılda baş kütärälär. Xanbikä [[Fatima Soltan]] wafatınnan soñ ([[1681]]) Qasím xanlığı yäşäwdän tuqtí.
[[Category:Tatarstan taríxı]][[Category:Räsäy taríxı]]
 
[[en:Qasim Khanate]]
[[fi:Qasimin kaanikunta]]
[[id:Kekhanan Qasim]]
[[it:Khanato di Qasim]]
[[ja:カシモフ・ハン国]]
[[ko:카심 한국]]
[[ru:Касимовское ханство]]
[[tr:Kasım Hanlığı]]
[[uk:Касимовське ханство]]