Вәсимә Хәйруллина: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Төзәтмә аңлатмасы юк
Төзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 1:
{{Rq|image}}
{{Шәхес
| исем = ''Вәсимә Хәйруллина''
| рәсем = В.Хайруллина.jpg
| рәсем_зурлыгы = 200px
| alt = <!--Вәсимә Хәйруллина-->
| alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу-->
| рәсем язуы = Вәсимә Хәйруллина
| тулы исем = Вәсимә Лотфулла кызы Хәйруллина (Талипова)
| һөнәр = шагыйрь, мөгаллим
| туу датасы = 28.10.1943
| туу җире = [[ТАССРЧураш]], [[Сарман районы]], [[ЧурашТАССР]], [[РСФСР]]
| гражданлык = [[ССРБ]] → [[РФ]]
| милләт = [[татар]]
| үлем датасы =
| үлем җире =
| әти = Лотфулла
| әни = Гөлҗиһан
| ир = Рафис
| хатын =
| балалар = улы Марат, кызы Миләүшә
| бүләк һәм премияләр = РСФСРның атказанган укытучысы
| сайт =
| башка мәгълүмат =
}}'''Вәсимә Хәйруллина''' (тулы исеме Вәсимә Лотфулла кызы Хәйруллина) - татар шагыйре, балалар язучысы.
 
== Тәрҗемәи хәле ==
[[ел|1943 ел]] елныңның 28 октябренда [[Сарман районы ]] [[Чураш]] авылында[[авыл]]ында туган.
 
[[Карашай- Саклау]] авылы[[авыл]]ы мәктәбен ([[ел|1958]]), [[Минзәлә]] педагогия көллиятен ([[ел|1964]]), [[Казан]] дәүләт педагогия институтынинституты]]н ([[ел|1969]]) тәмамлый.
 
Чураш, Карашай-Саклау мәктәпләрендә укытучы булып эшли. РСФСРның атказанган укытучысы ([[ел|1991]]).
 
== Иҗаты ==
[[ел|1960 ел]] елларданлардан бирле иҗат белән шөгыльләнә, беренче шигырьләре район[[Сарман районы]] газетасы, [[Сөембикә|Азат хатын]] журналында басыла.
 
Вәсимә Хәйруллина, өлкәннәр акылы белән, сабыйлар [[дөнья]]сында табигый итеп, яратып, аларның балалыгыннан тәм табып яши белүче шагыйрә.
Балалар өчен язган унике, олылар өчен өч җыентык: «Тәгәрмәчле яңгыр» ([[ел|1992]]), «Чәчәк саен бер кояш»([[ел|2001]])», «Син бик кирәкле кеше»([[2003]]), «Дуслык таганы»([[ел|2005]]), «Серле сәгать»([[ел|2013]]) һ.б. авторы. Аның сүзләренә күп кенә җырлар язылган.
 
В. Хәйруллина [[шигырь]]ләренең уңышы – гадилектә. [[Бала]]ның самими җаныннан үзе дә сизмәстән агып чыккан кызык сүзләр-вакыйгалар, һәр нәрсәне үзенчә күрү, төп-төгәл үз исеме белән атау кебек сокландыргыч мизгелләр – бик тормышчан, бик гади итеп, җырлап торган шигъри юлларга салынган. Әсәрне уку дәвамында аларның һәркайсы төсле дә, хәрәкәтле дә картина булып, күз алдыннан йөгерә. Чын мәгънәсендә һәрбер чәчәгендә кояш эленеп торган, һәрбер кош-корты, хайван-җәнлеге белән күңелне әсир иткән гүзәл [[авыл]] тормышы, [[балачак]] иле җанлана.
 
Шигырьләре нәфис лирикага да, сүз уйнатуга да, халыкчанлыкка да корылган. Арада [[халык авыз иҗаты]] булып китәрдәй, [[фольклор]]га тартымнары да байтак: [[табышмак]]лар, эндәшләр, тел көрмәкләндергечләр, тизәйткечләр һ.б.
 
Шагыйрә искиткеч күзәтүчән. [[Табигать]]нең һәр җан иясе, һәр чәчәге, агачы турында әйтер сүзе, үз сүзе бар аның.<ref>Э. Шәрифуллина. Бите саен сөенеч. Мирас, 2013, № 10, 60 б.</ref>
 
Шагыйрәнең [[бала]] [[психология]]сен тирән белүе һәм андагы һәр үзгәреш мизгелен тотып тасвирлый алуы ачык тоемлана. В. Хәйруллина [[шигырь]]ләрендә [[юмор]] нечкә дә, үтемле дә. Аларда бернинди кычкырып торган үгет-нәсихәт тә юк, әмма [[гаилә]]гә, якыннарына булырга тиешле җылы мөнәсәбәт, туганлык, үзара дуслык һәм ярдәмләшү мәсьәләләре балага гади генә итеп аңлатыла. <ref>Ә. Сибгатуллина. Таганлы балачак. Мирас, 2013, № 10, 58 б.</ref>
 
==== Китаплары ====
* Тәгәрмәчле яңгыр: ''Балалар өчен шигырьләр''.- Казан: ТКН, 1992.
* Чәчәкле төш: ''Балалар өчен шигырьләр''.- Казан: ТКН, 1997.
* Көмеш балдак: ''Балалар өчен шигырьләр''.- Чаллы, 2000.
* Тормыш бакчасы: ''Шигырьләр''.- Чаллы, 2000.
* Табышмаклы букча: Чаллы, 2003.
* Син бик кирәкле кеше. Казан: ТКН, 2003.
* Бәйрәмгә рәхим итегез: ''Балалар өчен кичәләргә сценарийлар''.- Чаллы, 2005.
* Чәчәк саен бер кояш: ''Балалар өчен шигырьләр''.- Казан: ТКН, 2001.
* Дуслык таганы: ''Шигырьләр''.- Казан: ТКН, 2005.
* Тылсымлы таяк: ''Шигырьләр''.- Казан: Мәктәп, 2008.
* Тылсымлы мизгел: ''Җырлар''.- Казан: ТКН, 2009.
* Челтәр капка: ''Шигырьләр''.- Казан: Мәктәп, 2012.
* Исәнме, авыл: ''Шигырьләр''.- Казан: Мәктәп, 2012.
* Серле сәгать: ''Балалар өчен шигырьләр''.- Казан: ТКН, 2013.
*
Балалар өчен язган унике, олылар өчен өч җыентык: «Тәгәрмәчле яңгыр» ([[ел|1992]]), «Чәчәк саен бер кояш»([[ел|2001]])», «Син бик кирәкле кеше»([[2003]]), «Дуслык таганы»([[ел|2005]]), «Серле сәгать»([[ел|2013]]) һ.б. авторы. Аның сүзләренә күп кенә җырлар язылган.
[[ел|2003 ел]] елдандан Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы.
 
== Чыганаклар ==
Строка 40 ⟶ 68 :
#Сарман районы энциклопедиясе, 2000, 178 бит.
 
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
 
[[Төркем:Шәхес]]
[[Төркем:Татар шагыйрьләре]]
[[Төркем:Балалар язучылары]]
[[Төркем:РСФСР атказанган мәктәп укытучылары]]
[[Төркем:ШәхесСарман районы]]