Oradä: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
TXiKiBoT (бәхәс | кертем)
к Боттың үстегені: li:Oradea
Xqbot (бәхәс | кертем)
к Боттың үстегені: hr:Oradea; cosmetic changes
Юл номеры - 1:
[[ImageRäsem:OradeaTownHall.jpg|thumb|Oradea Town Hall]]
'''Oradea''' ([[Macarça]] '''Nagyvárad''', [[Almança]] '''Großwardein''') [[Romania]]dağı şähär ide, [[Bihor]] öyäzendä, [[Transylvania]]da urnaşqan. Xalqı sanı - 206.527 keşe ([[2002]]); şähär tiräsendäge bistälär belän isäplängän xalıq sanı 220.000 keşe. Oradea Romanianıñ iñ räxätlänep yäşäwçe şähärlädän berse bula.
 
== Cäğräfiä ==
 
Şähär [[Macarstan]] çige yanında, [[Crişul Repede|Crişul Repede]] yılğası yanında urnaşqan.
 
== Taríx ==
 
Oradea turında täwge iskärtmä [[Latínça]] ''Varadinum'' isemle bularaq, [[1113]]. yılda bula. Xäzerge waqıtqa çaqlı saqlanmağan Oradea Kirmäne (xäräbälär genä saqlanğan) turında täwge iskärtmä [[Mongol-Tatar yabırıluı]]na aldınnan [[1241]]. yılda bula. [[16. yöz]]kä qädär şähär üsmi. [[1700. yıllar]]dan [[Wien]] injinere [[Franz Anton Hillebrandt]] şähärne [[Baroque]] stilendä planlaştıra. [[1752]].dän başlap Rom-Katolik Cämiğ Çirkäwe, Yepiskop Sarayı häm ''Muzeul Ţării Crişurilor'' (Criş Cire Muzéyı).
 
== Íqtísad ==
 
Oradea elektän Romanianıñ iñ gärläp üsäwçe şähärlärdän berse, çönki ul Macar çige yänäşäsendä urnaşqan häm ul ilneñ Könbatış Awrupiğa qapqası. [[1989]]. yıldan soñ Oradea íqtísadí yañartu kiçerä, lâkin yañartu, ğomumän, sänäğättä tügel - uñaylıqlarda bula.
Юл номеры - 18:
[[2003]]. yılda [[Lotus Market]] kommersí üzäge Oradea'da açıla, şähärdä iñ berençe säwdä üzäge.
 
== Şähär xalqı ==
 
=== Taríxí ===
 
* 1910: 69.000 ([[Rumınnar]]: 5.6%, [[Macarlar]]: 91.10%)<br>
* 1920: 72.000 (R: 5%, M: 92%) <br>
* 1930: 90.000 (R: 25%, M: 67%) <br>
* 1966: 122.634 (R: 46%, M: 52%) <br>
* 1977: 170.531 (R: 53%, M: 45%) <br>
* 1992: 222.741 (R: 64%, M: 34%) <br><br>
 
=== Xäzerge ===
 
[[2002]]. yılda isäp alğan.
 
* [[Rumınnar]]: 145,295 (70.4%)
* [[Macarlar]]: 56,830 (27.5%)
* [[Çegännär]]: 2,466 (1.2%)
* [[Almannar]]: 566 (0.3%)
* [[Slovaklar]]: 477 (0.2%)
* [[Yähüdlär]]: 172
* [[Ukrainnar]]: 76
* [[Bolğarlar]]: 25
* [[Urıslar]]: 25
* [[Serplar]]: 17
* [[Çexlar]]: 9
* [[Töreklär]]: 9
 
== Quarters ==
 
Şähär şundı rayonnarğa (quartallarğa) bülänä: ([[Rumınça]]: ''cartiere''):
Юл номеры - 85:
== Tanılğan şäxeslär ==
 
* [[Attila]] patşası
* [[Ödön Beothy]]
* [[Carl Ditters von Dittersdorf]]
* [[Michael Haydn]]
* [[Frida Kahlo]]
* [[Bela Kun]]
* [[Julia Varady]]
([[w:de:Liste der Erzbischöfe von Großwardein|de:Liste der Erzbischöfe von Großwardein]])
 
== Läñker ==
* [http://86.127.119.71/cgi-bin/guestimage.html Oradea webcam]
* [http://www.oradea-online.ro/ Oradea Online]
* [http://www.oradea-bihor.ro/ Oradea tourism]
Юл номеры - 103:
* Oradea'nıñ matur fotoräsemnär [http://www.therealtransylvania.com/journeys.html#2 The Real Transylvania] säxifäsendä
 
[[CategoryTörkem:Oradea]]
[[CategoryTörkem:Romania şähärläre]]
[[Törkem:Шәһәр]]
 
Юл номеры - 123:
[[fy:Oradea]]
[[he:אורדאה]]
[[hr:Oradea]]
[[hu:Nagyvárad]]
[[id:Oradea]]