Yaña İqtisadi Säyäsät: юрамалар арасында аерма

'''Yaña İqtisadi Säyäsät (NEP)''' ([[Urısça]]: НЭП – новая экономическая политика ), [[1921]] Yılnıñ [[mart]]ında [[RKP(b)]]'nıñ 10. qorıltayında qabul itelä; ''[[Xärbi Kommunizm]]'' säyäsätenä almaşqa kilä. Töp eçtälege: ''[[prodrazvörstka]]nı'' ''[[prodnalog]]'' (çiklängän külämendä salıp tüläw) belän alıştıru, bazar mönäsäbätlärennän, yallanğan xezmättän, törle räweştäge [[milek]]tän häm [[citeşterü]] çaraların arendalaw mömkinlegelärennän faydalanu. [[Tatarstan]]da xucalıq apparatın üzgärtep qoru ğämälgä aşırıla, sänäğät xucalıq isäbenä küçerelä.

 

Qanqoyğıç Watandaşlar suğışınnan soñ Sovet Rusiäneñ iqtisadı bötenläy cimerelgän diärlek. [[Vladimir Lenin]] 1921 yılda Yaña İqtisadi Säyäsäten başlarğa mäcbür bula, xosusıy şirkätlär açıluı röxsät itelä.

 

Trest häm sindikatlar, [[kanton]] citeşterü berläşmäläre sisteması sänäğätne bazar mönäsäbätläre belän bäyli. [[1922]] yıl başında 10 trest (''Lesotrest, Metallotrest, Pişçetrest, Silikattrest, Tatvalenka, Tatşveytrest, Elektrotrest'' h.b.); 7 kanton citeşterü berläşmäse ([[Alabuğa kantonı|Alabuğa]], [[Bua kantonı|Bua]], [[Bögelmä kantonı|Bögelmä]], [[Mamadış]], [[Spas]], [[Çallı]], [[Çistay]]) isäplänä. Qayber wağraq citeşterü şirkätläre elekke xucalarına qaytarıla. 41 ere sänäğät şirkäte arendağa, ş.i. 23e xosusí milek xucalarına birelä ([[1922]]). Däwlät, xosusí, kooperativ-kümäk säwdä itü törläe barlıqqa kilä. NEP töbäktä [[Berençe bötendönya suğışı|Berençe Bötendönya]], [[Rusiä watandaşlar suğışı|Grajdannar]] suğışlarında cimerelgän xalıq xucalığın tiz arada torğızuğa, [[1921]]-[[1922]] yıllardağı [[açlıq]]nı, [[1922]]-[[1923]]tä igen uñmaw säbäple kilep tuğan qıtlıqnı beterügä kiterä. [[1920-yıllar]] axırında xalıq xucalığın industrializatsiäläşterü häm krestiän xucalıqların [[SSRBdağı kümäkläşterü|kümäkläşterü]] barışında NEP ğämäldän çığarıla.