Гыйлемдар Рамазанов: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
| туу датасы = 16.06.1923 | үлем датасы = 25.08.1993
Derslek (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 1:
{{wikify}}
{{Шәхес
| исем = ''Гыйлемдар Рамазанов''
Строка 9 ⟶ 8 :
| һөнәр = әдәбият галиме, тәрҗемәче
| туу датасы = 16.06.1923
| туу җире = [[Иске Балак]], [[Туу җире|Бәләбәй]] кантоны|Чакмагыш районында]], [[Башкортстан АССР]], [[ССРБ]]
| милләт = татар
| үлем датасы = 25.08.1993
Строка 22 ⟶ 21 :
| башка мәгълүмат =
}}
'''Гыйлемдар Рамазанов''' (Гыйлемдар Җиһандар улы Рамазанов, ''башкортча'' {{lang-ba|Ғилемдар Йыһандар улы Рамазанов}}) – әдәбият галиме, тәрҗемәче, фронтовик шагыйрь. Татар, рус, башкорт телләрендә кырыклап китабы бар.
 
== Тәрҗемәи хәле ==
[[ел|1923 елның 16 июнендә]] [[Башкортстан АССР]]ның [[Бәләбәй кантоны]] кантоны (хәзерге [[Чакмагыш районы]]) [[Иске Балак]] (''русча'' Старобалаково, Старо-Балаково) авылында туган. [[ел|1993 елның 25 августында]] [[Уфа]]да вафат.
 
[[Иске Балак]] мәктәбендә, [[Тәйнәш]] җидееллык мәктәбендә, [[Уфа]] педагогия училищесында ([[ел|1938 ел]]), [[Дәүләкән]] педагогия училищесында ([[ел|1939-1941 еллар]]), [[Уфа]] хәрби пехота училищесында ([[ел|1941 ел]]), [[Уфа]]да [[Башкорт]] дәүләт педагогия институтындаинституты]]нда ([[ел|1945-1949 еллар]]), [[Мәскәү дәүләт университеты|М.В. Ломоносов исемендәге [[Мәскәү]] дәүләт университетындауниверситеты]]нда аспирантурада ([[ел|1950-1953 еллар]]) укый.
 
“Башкорт поэзиясендә совет кешесе образы” темасына кандидатлык ([[ел|1953 ел]]), [[Мәҗит Гафури]] иҗаты турында докторлык ([[ел|1966 ел]]) диссертацияләре яклый.
 
==== Бөек Ватан сугышында ====
[[ел|1941 ел]]ның азагында хәрби хезмәткә алына. Хәрби пехота училищесында укыгач, [[Уфа]]дагы 30 нчы (запас) укчы полкта курсант була.
 
[[ел|1942 елның мае]]ннанмаеннан фронтка китә. [[Көнбатыш фронт|Көнбатыш]], [[Калинин фронты|Калинин]], [[Воронеж фронты|Воронеж]], I [[I Украина фронты|I Украина]] фронтларында, [[Великие Луки]] һәм Белый калалары тирәсендәге сугышларда катнаша.
 
[[ел|1943 елның июле]]ндәиюлендә [[Курск дугасы]]нда, [[ел|1943-1944 елларда]] [[Украина]] җирендәге сугышларда, [[ел|1945 елда]] [[Польша]], [[Алмания]], [[Австрия]] территориясендәге хәрби хәрәкәтләрдә катнаша. [[Җиңү көне]]н [[Алмания]]нең Заган каласында каршылый. Ике [[Кызыл Йолдыз ордены]] ([[ел|1944 ел]]) белән бүләкләнә.
 
[[ел|1945 елның ноябрендә]] демобилизацияләнә.
 
=== Хезмәт юлы ===
[[ел|1949-1950 елларда]] [[Бөре]] каласында укытучылар институтында һәм педагогия училищесында укыта.
 
[[ел|1953 елның ноябре]]ннәнноябреннән озак еллар [[ССРБ]] Фәннәр академиясе]] [[Башкортстан]] бүлегенең [[Мәҗит Гафури]] исемендәге Тарих, тел һәм әдәбият институтында гыйльми хезмәткәр.
 
[[ел|1955-1958 елларда]] “''[[Совет Башкортстаны]]''” гәҗитендә мөхәррир .
 
== Иҗаты ==
Беренче шигырьләре матбугатта (әдәби альманахта һәм “[[Яшь төзүче]]” гәҗитендә) [[ел|1939 елда]] күренә башлый.
 
[[Бөек Ватан сугышы]] елларында лирик шигырьләр, “''Зоя''” ([[ел|1943 ел]]) һәм “''Украина турында җыр''” ([[ел|1945 ел]]) поэмаларын фронт (мәсәлән, [[татар теле]]ндәге "[[Ватан намусы өчен]]") гәҗитләрендә басыла.
 
“''Безнең буын''” дигән беренче китабы ([[ел|1947 ел]]), “''Якты юллар''”, “''Сөю сүзе''”, ”''Яшьлек юллары''” китаплары белән үзен өлгереп җиткән шагыйрь итеп таныта. “''Идел буендагы калада''”, “''Яшьлек таңнары''” поэмаларында яуда узган яшьлек еллары, замандашларының якты уй-тойгылары, “''Әти янында''” ([[ел|1964 ел]]) поэмасында Ватан сугышында һәлак булган әтисе Җиһандар турында яза.
 
А.С. Пушкин, М.Ю. Лермонтов, Н.А. Некрасов, А.Кулешов, Ю.Лаптев әсәрләрен тәрҗемә итә.
 
 
== Бүләкләре, мактаулы исемнәре. ==
Строка 67 ⟶ 65 :
* [[Башкортстан]] язучылар берлеге идарәсенең, “''Уральский следопыт''” ([[Екатеринбург]]), “[['Ағиҙел]]” журналының мөхәрририят әгъзасы.
 
* Әдәбият өлкәсендәге хезмәтләре өчен [[Хезмәт Кызыл Байрагы ордены]], [[Хөрмәт Билгесе ордены]] ([[ел|1957 ел]]) белән бүләкләнгән.
 
* II дәрәҗә [[Ватан сугышы ордены]] ([[ел|1985 ел]]).
 
* [[Башкортстан]]ның [[Салават Юлаев]] исемендәге Дәүләт бүләге ([[ел|1982 ел]]).
 
* [[Башкортстан АССР]]ның атказанган фән эшлеклесе ([[ел|1983 ел]]).
 
{{rq|image}}
== Әдәбият. ==
 
<small>1. С. Кулибай. Өч җыентык турында. [[Уфа]], [[1949 ел]].
Строка 86 ⟶ 85 :
 
5. Г. Рамазанов. Яшьлектә кунакта. [[Казан]], [[1983 ел]].</small>
== Чыганаклар. ==
<small>1. Совет Башкортстаны язучылары) (биобиблиографик белешмә, төзүчеләре М.Гайнуллин, Г.Хөсәенов). [[Уфа]], [[ел|1988 ел]], 284 бит.
 
== Чыганаклар. ==
2. Утлы еллар авазы ( яугир шагыйрьләр турында белешмәлек; төзүчесе Г. Байбурин). [[Уфа]], [[ел|1985 ел]], 362 бит.</small>
<small>1. Совет Башкортстаны язучылары) (биобиблиографик белешмә, төзүчеләре М.Гайнуллин, Г.Хөсәенов). [[Уфа]], [[ел|1988 ел]], 284 бит.
 
2. Утлы еллар авазы ( яугир шагыйрьләр турында белешмәлек; төзүчесе Г. Байбурин). [[Уфа]], [[ел|1985 ел]], 362 бит.</small>
 
 
[[Төркем:Шәхесләр]]
[[Төркем:Тарих]]
[[Төркем:Татар шагыйрьләре]]
[[Төркем:ӘдәбиятБашкорт әдәбият галимнәре]]
[[Төркем:1923Салават елдаЮлаев туганнарпремиясе лауреатлары]]
 
[[Төркем:16 июньдә туганнар]]
{{DEFAULTSORT:Рамазанов, Гыйлемдар}}
[[Төркем:1993 елда вафат булганнар]]
[[Төркем:25 августта вафат булганнар]]
[[Төркем:Чакмагыш районында туганнар]]