Куйбышев тимер юлы: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
IanraBot (бәхәс | кертем)
к clean up, replaced: [[Файл: → [[Рәсем: using AWB
Marat-avgust (бәхәс | кертем)
кТөзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 3:
[[1936]] елның [[26 май|26 маеннан]] башлап [[Самара]]-[[Златоуст]] һәм элекке [[Сызран]]-Вязьма тимер юлларын берләштерә. Юлларның тулаем озынлыгы 11 502,5 км, шул исәптән төп юллар озынлыгы – 7 234,8 км. Юлның идарәсе [[Самара]]да урнашкан.
* Куйбышев тимер юлы Горький тимер юлы белән Чынлы һәм Алнаши станцияләрендә тоташа.
* Көньяк Урал тимер юлы белән: [[КинельКенәл]], [[Кропачево]], [[Мораптал]], [[Белорецк]] станцияләре аша.
* Мәскәү тимер юлы белән: Ряжск станциясе аша.
Куйбышев тимер юлы көнбатыштан көнчыгышка баручы ике параллель диярлек сызыктан тора.
Берсе Кустарёвка – [[Инза]] – [[Сембер]], икенчесе – Ряжск – [[Самара]]. Алар Башкортстанның [[Чишмә (Башкортстан)|Чишмә]] станциясендә бергә тоташа һәм Урал таулары эргәсендә тәмамлана. Башка ике линия: [[Рузаевка]] – [[Пенза]] – [[Ртищево]] һәм [[Сембер]] – [[Сызран]] – [[Сарытау]] төньяктан көньякка бара
[[Рәсем:Kujbyshev timer yuli.jpg|400px|thumb|right|Куйбышев тимер юлы, 1940 ел]]
Куйбышев тимер юлы иң зур сәнәгать комплексларын тәэмин итә: [[Чаллы]]дагы, [[Тольятти]] һәм [[Сембер]]дәге автомобиль заводларын, нефть эшкәртү, химия сәнәгате заводлары һәм корал җитештерүче предприятиеләр.
 
== Тарих ==
Куйбышев тимер юлына керүче беренче тимер юл – Моршанск – [[Сызран]] сызыгы 1874да төзелә, [[1877 ел]]да [[КинельКенәл]]гә кадәр сузыла. [[1880 ел]]да [[Идел]] аша Сызран күпере салына. [[1888 ел]]да КинилдәнКенәлдән Уфага кадәр сузыла, [[1890]]дә – Златоустка, [[1892 ел]]да – [[Чиләбе]]гә.
 
Куйбышев тимер юлына керүче [[Рузаевка]] – [[Сызран]] сызыгы [[1898]] елда төзелеп бетә. Хәзер тимер юлның төньяк йөрешенә керүче Инза – Сембер сызыгы [[1898]] елда төзелә. Аннары Батраки ([[1900]]), Часовня-Пристань – [[Мәләкәс]] ([[1902]]) станцияләре барлыкка килә. [[1911 ел]]да юл [[Мәләкәс]]тән [[Бөгелмә]]гә озайтыла. [[1914]] елда [[Чишмә (Башкортстан)|Чишмә]]дә төньяк һәм көньяк йөрешләр кушыла.
 
[[1936 ел]]да [[Уфаның Дим районы|Дим]] – [[Ишембай]] сызыгы төзелә.
 
[[1989]] елның [[4 июнь|4 июнендә]] Аша – Олы-Теләк арасында [[Рәсәй]] һәм [[СССР]] тарихында иң дәһшәтле тимер юл һәләкате килеп чыга. 575 кеше һәлак булган.