Ширияздан Сарымсаков: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Ajdar (бәхәс | кертем)
Ajdar (бәхәс | кертем)
кТөзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 8:
| һөнәр = режиссер
| туу датасы = 12.5.1911
| туу җире = [[Акмола өязе]], [[Атбасар]] шәһәре
| гражданлык = {{Русия империясе байрагы}} → {{ССРБ байрагы}} → {{Русия байрагы}}
| гражданлык =
| милләт = [[татарлар|татар]]
| үлем датасы = 30.9.1999
| үлем җире = [[Казан]], [[Татарстан]]
| әти =
| әни =
Юл номеры - 21:
| башка мәгълүмат =
}}
'''Ширияздан Мөхәммәтҗан улы Сарымсаков''' ([[1911 ел]]ның [[12 май|12 мае]] — [[1999 ел]]ның [[30 сентябрь|30 сентябре]]) — татар театрының режиссеры, [[Татарстан]]нын һәм [[Русия]]нен атказанган сәнгать эшлеклесе, профессор. [[Камал театры]]нда [[Кәрим Тинчурин]]ның «[[Җилкәнсезләр]]» пьесасын куйган өчен [[1958 ел]]да [[Габдулла Тукай исемендәге Татарстан дәүләт премиясе]] белән бүләкләнгән.
 
== Тәрҗемәи хәле ==
Ширияздан Мөхәммәтҗан улы Сарымсаков [[1911 ел]]ның [[12 май|12 маенда]] [[Казакъстан]]дагы Акмола өязенең Атбасар шәһәрендә туа. Башлангыч белем алгач, ул [[Казан]]га килә һәм [[1928 ел]]да Татар театр техникумына укырга керә, [[1930 ел]]да аны тәмамлагач, [[Мәскәү]]дәге Үзәк театр техникумында укый. Бер елдан яңа ачылган [[Дәүләт театр сәнгате институтынаинституты]]на (ГИТИС) күчә һәм, [[1936 елдаел]]да институтның режиссерлык факультетын тәмамлап, Казанга эшкә кайта. [[1966 ел]]га кадәр ул [[Камал театры|Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театрында]] режиссер булып эшли; [[1942] ]-[[1943 ел]] сезонында һәм [[1952]]-[[1958 ел]]ларда театрның баш режиссеры вазыйфасын үти.
 
Ш.М.Сарымсаков 1999 елның [[30 сентябрь|30 сентябрендә]] Казанда вафат була, [[Иске татар бистәсе]] зиратында җирләнә.
 
== Иҗади эше ==
Татар дәүләт академия театрында утыз ел эшләү дәверендә Ш.Сарымсаков татар, рус һәм чит ил драматургларының җитмештән артык пьесасын сәхнәгә куя. Аның тарафыннан сәхнәләштерелгән [[Николай Гоголь|Н.Гогольнең]] «Ревизор», [[Александр Островский|А.Островскийның]] «Төшемле урын», [[Максим Горький|М.Горькийның]] «Вәхшиләр», Н.Погодинның «Мылтыклы кеше», М.Әблиевнең «Шәмсекамәр», [[Кәрим Тинчурин|К.Тинчуринның]] «Зәңгәр шәл», [[Әхмәт Фәйзи|Ә.Фәйзинең]] «Тукай», [[Таҗи Гыйззәт|Т.Гыйззәтнең]] «Шомлы көннәр», «Чаткылар» спектакльләре татар театры тарихында күренекле урын алалар.
 
Ш.М.Сарымсаков төрле елларда М.Җәлил исемендәге [[Татар дәүләт опера һәм балет театры]]нда Н.Җиһановның[[Нәҗип Җиһанов]]ның «Ирек», М.Мозаффаровның[[Мансур Мозаффаров]]ның «[[Галиябану]]», Җ.Фәйзинең[[Җәүдәт Фәйзи]]нең «[[Башмагым]]» һәм «Тапшырылмаган хатлар» музыкаль спектакльләрен сәхнәгә куя, Казан киностудиясендә «Салих Сәйдәшев», «Туган як моңнары» фильмнарын иҗат итә.
 
Ш.Сарымсаков зур педагогик эшчәнлек алып бара – 20 ел дәвамында [[Казан дәүләт мәдәният һәм сәнгать университетыныңуниверситеты]]ның режиссура кафедрасын җитәкли.
 
==Дәүләт бүләкләре һәм мактаулы исемнәр==
Режиссерлык эшләре өчен ТАССРның[[ТАССР]]ның, РСФСРның[[РСФСР]]ның атказанган сәнгать эшлеклесе дигән мактаулы исемнәр бирелә. [[1958 ел]]да [[Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры]] сәхнәсендә [[Кәрим Тинчурин]] пьесасы буенча куелган «Җилкәнсезләр» спектакле өчен Ш.Сарымсаков, уйнаучы актерлар һәм бизәүчеләр [[Г.Тукай исемендәге Дәүләт бүләге]]нә лаек була.
 
{{DEFAULTSORT:Сарымсаков, Ширияздан}}
Юл номеры - 42:
 
[[Төркем:Татар режиссёрлары]]
[[Төркем:Камал театры]]
[[Төркем:Тукай премиясе лауреатлары]]
[[Төркем:Казакъстанда туганнар]]