Maxsus çağıştırmalılıq teoriäse: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Юл номеры - 15:
Maxsus çağıştırmalılıq tuqtawçı häm tigez tizlege belän xäräkätlänüçe (''inertsial başlap sanaw sistemasındä buluçı) cisemnär öçen qullanalar, ğädättä. Törle ''inertsial başlap sanaw sistemasındä terkäp quyğan cisemneñ urınlaştırıluı häm tigezlege Lorentz transformatsiäse tigezlänäläre aşa täñgäl kilälär. Şunnan zur ğomumi xata çığarıla: maxsus çığıştımalılıq tizläneş belän xäräkätlänüçe cisemnärgä dä qullanırğa bulmıy, dilär. Bu yalğış. Mäsälän, [[relätivistik raket]] mäsäläse. Maxsus çağıştırmalılıq daimi gravitatsion qırında tizläneş belän xäräkät itüçe häm äylänüçe başlap sanaw sistemasendä buluçı cisemnär öçen xäräkätlär farazlanırğa bula. Ämmä almaşınuçan gravitatsion qırındağı cisemnärneñ xäräkätlären ciñel häm matur taswirlap birä almıybız.
 
== Maxsus çağıştırmalılıq theoriseteoriäse postulatları ==
 
1. Berençe postulat ([[çağıştırmallılıq postulatı]])
: Törle inetialinertsial küzätüçelärdäküzätüçelär fizik küreneşlär küzätülärneñ näticäläre üz-üzenä häm real täbiğät küreneşenä yaraşırğa tieş. Yäğni, Ğälämneñ sífatlarısıyfatları inertialinertsial küzätäçeneñ urınlaştırudanurınlaştırılına bäyle bulmílarbulmıy.
: Här inertialinertsial küzätüçe öçen här fizik theoriteoriä metematikçä bertörle.
 
2. İkençe postulat (''c''-nıñ daimilege)
: [[Vakuum]]da ''[[yaqtılıq tizlege]]'' (''c'') böten inertial küzätüçelärgä bertörle, böten yünäleşlärgä bertörle, çığanaqnıñ häm küzätüçeneñ tizlegenä bäyle bulmíbulmıy. Eksperimentalçä tikşertkän. Berençe häm İkençe postulattan şundíşundıy sözemtä ide: yaqtı taratu öçen bernindi moxítmoxit ("äfer" dä) kiräkmi.
 
== Postulatlarnıñ matematik yazması ==