Mostafa Cämilev: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Derslek Mostafa Cämilev сәхифәсен Мостафа Җәмилев итеп үзгәртте |
Төзәтмә аңлатмасы юк |
||
Юл номеры - 1:
{{Şäxes
| isem = Mostafa Cämilev (Qırımoğlu) <br>qırımtatarça <br>''Mustafa Abdülcemil Qırımoğlu''
| räsem = Mustafa Dzhemilev1.jpg
| räsem_zurlığı = 250px
| alt = Mostafa Cämilev
| räsem yazuı =Mostafa Cämilev
| tulı isem = Mostafa Abdülcämil Cämilev (Qırımoğlu)
| hönär = säyäsätçe, çämäğät eşleklese, xoquq yaqlawçı, dissident
| tuu datası = 13.11.1943
| tuu cire = Qırım ASSR, RSFSR, [[SSRB]]
| grajdanlıq =
| millät =
| ülem datası =
| ülem cire =
| äti =
| äni =
| ir =
| xatın =
| balalar =
| büläk häm premiälär =Nansen premiäse, {{IV däräce Ziräk Yaroslav ordenı}} (4,5)
| sayt =
| başqa mäğlümat =
| dine =
}}
'''Mostafa Abdülcämil Cämilev (Qırımoğlu)''' (qırımtatarça ''Mustafa Abdülcemil Cemilev (Qırımoğlu)'', [[1943]], [[Qırım]]) - qırımtatar milli xäräkäteneñ eşleklese, [[Qırımtatar Milli Mäclese]]neñ elekke räise ([[2013]] yılğa qädär), elekke sovet xoquq yaqlawçısı, dissident.
== Tärcemäi xäle ==
Mostafa Cämilev [[1943]] yılda Bozqoy awılında, daladağı [[Qırım]]da tuğan.
[[1944]] yılnıñ 18 mayında böten qırımtatar xalqı belän [[Qırım]]nan Üzbäk SSR-na [[Кырым татарлары сөргене|sörgen]]gä cibärelgän.
[[Taşkent]] şähärendä Aviatözeleş zavodında tokar' bulıp eşlägän.
== Xoquq yaqlaw eşçänlege ==
[[1969]] yılda "Sovet Berlegendä xoquq yaqlaw törkeme"n nigezläwçelärneñ berse.
Sovet xäkimiätenä qarşı eşçänlek öçen sörgendä häm törmälärdä 15 yıl utırğan.
[[1970]] yıllarda aña qarşı yaña cinäyät eşen quzğatqannan soñ Mostafa Cämilev açlıq iğlan itä. Zond aşa köçläwle aşatuğa qaramastan açlıq 10 ay suzıla.
[[1986]] yılda azat itelä.
== İctimaği häm säyäsi eşçänlege ==
[[1989]] yılda Cämilev ğailä belän Qırımğa, [[Baqçasaray]] şähärenä qayta.
[[1991]] yılda Qırımtatar xalqı Qorıltayı cıyıla. Anıñ utırışında Mostafa Cämilev [[Qırımtatar Milli Mäclese]]neñ räise itep saylana (2013 yılğa qädär).
Ukrainanıñ Yuğarı Radasına berniçä tapqır saylana.
[[2012]] yılda "Batkivçina" saylaw isemlegennän Yuğarı Radağa saylana.
[[2014]] yılda [[Qırım krizisı (2014)|Qırım krizisı]]nda [[Ukraina]] bötenlegen yaqlıy.
[[2014]] yılnıñ 12 martında [[Tatarstan]] Däwlät Kiñäşçese [[Mintimer Şäymiev]] belän oçraşuda Qırım yazmışı turında şöyläşä. Soñraq Rusiä prezidentı [[Vladimir Putin]] belän telefon söyläşüläre uza<ref>[http://www.business-gazeta.ru/article/99356/#cform Мустафа Джемилев: «Шаймиев говорил, что сделает все возможное»]</ref><ref>[http://www.azatliq.org/archive/news/20140312/570/570.html?id=25294606 Мостафа Җәмилев Владимир Путин белән сөйләште]</ref>. Läkin Cämilev üz qaraşın üzgärtmäde, [[Qırım statusı turında referendum]]da qırımtatar xalqın qatnaşmasqa çaqıra.
== Qırım xökümäte belän nizağ ==
[[Qırım Cömhüriäte]] [[Rusiä]]gä quşılğannan soñ Cämilev Rusiä säyäsetänä qarşı çığışlar yasıy, Rusiä köymäläre öçen Bosfor buğazın yabarğa çaqıra.
Matbuğat çaraları beldergänçä Cämilev äfändegä Rusiägä kerü [[2019]] yılğa qädär tıyılğan, läkin räsmi belderü käğäzen Cämilev almağan.
Qırım Cömhüriäteneñ bügenge citäkçese Sergey Aksönov Cämilevneñ Qırımğa qaytuına ayıruça qarşı çığış yasıy.
== Büläklär ==
*Sälcük universitetınıñ maqtawlı xoquq doktorı ([[1996]], [[Törkiä]]).
*Nansen premiäse ([[1998]]).
*Törkiä Cömhüriäte Ordenı ([[2014]]).
*[[Polşa]]nıñ «Solidarność» premiäse ([[2014]]).
== İskärmälär ==
{{искәрмәләр}}
== Sıltamalar ==
*[http://www.azatliq.org/content/article/25293487.html Җәмилев Азатлыкка: "Путинга төп шарт – Кырымнан гаскәрне чыгару" ]
*[http://www.azatliq.org/content/article/25294860.html Кырымтатарларны Русиядә "әзерләнеп" көтәләр ]
[[Törkem:Шәхесләр:Кырым]]
| |||