Li Honcañ
Li Honcañ (qıt. trad. 李鴻章, qıt. ğad. 李鸿章, pinyin Lǐ Hóngzhāng; 1823 yılnıñ 15 fevrale, Hefey[en] — 1901 yılnıñ 7 noyäbre, Beyciñ) — XIX ğasırnıñ Çiñ imperiäseneñ iñ abruylı sanovniklarınıñ berse.
| Li Honcañ qıt. 李鴻章  | ||
| ||
|---|---|---|
| Tuu: | 15 fevral 1823 | |
| Tuu urını: | Hefey[en] | |
| Ülem: | 7 noyäber 1901 (78 yäş) | |
| Ülem urını: | Beyciñ[1] | |
| Xärbi xezmät | ||
| Däräcä: | admiral häm general[2] | |
| Büläklär: |
| |
Biografiäse
үзгәртүBerençe tapqır Li Honcañ taypinnar kütäreleşen[en] bastıruda ayırılıp torğan häm 1867 yılda Ciañsu[en] häm Anhuey[en] provinsiäläre namestnigı itep bilgelängän[3]. 1868 yılda niancunnar kütäreleşen[en] basqan, monıñ öçen sarı kofta, tawis qäläme häm täxet warisı tärbiäçese isemenä layıq bulğan.
1870 yılda Cili provinsiäse namestnigı[en] bulğan häm Täncin şähärendä urnaşqan. Ul üz torışın Qıtaynıñ iñ bay keşeläre arasına kerü öçen qullanğan: opium mäke säwdäsendä monopoliä urnaştırğan häm cawaplı postlarğa tuğannarın kütärgän.
1876 yılnıñ 21 avgustında Li Honcañ Çifu konvensiäsen[en] imzalağan[4]. XIX ğasırnıñ soñğı unyıllıqlarında awır awıru Li faktik räweştä Qıtaynıñ tışqı säyäsäte belän citäkçelek itkän. Näq menä ul Yaponiä belän Şimonoseki tınıçlıq kileşüwen[en] (1895) häm Räsäy imperiäse häm Qıtay arasında berlek kileşüwen[en] (1896) imzalağan, şunıñ näticäsendä anıñ iseme Qıtay tarixında tigez bulmağan kileşülär[en] çorındağı kimsetülär sinonimına äwerelgän. E. Uxtomskiynıñ[en] memuarları buyınça, kileşüne imzalarğa rizalıq birgän öçen aña Räsäy xökümätennän öç million sum külämendä rişwät wäğdä itelgän (ber genä ala alğan[5]).
Anıñ Mäskäwgä vizitına Mäsnitskaya uramındağı Çäy yortı[ru] Qıtay stilendä bizälgän.
1896 yılnıñ 18 (30) mayında Xodınka qırında faciğä[en] bulğan, anıñ näticäsendä meñnän artıq keşe häläq bulğan. Şul uq könne kiç belän Fransiä ilçelegendä II Nikolay tac kiüwe[en] säbäple bäyräm balı planlaştırılğan. Böyek kenäz Aleksandr Mixayloviç[en] patşanı balğa barmasqa kündergän, ämmä II Nikolay, şulay da, anda bulğan. Awrupa turnese waqıtında Qıtay imperator komissarı Li Honcañ waqiğalarnıñ iñ kürenekle şahitı bulğan[6].
1900 yılda Sigez däwlät alyansı[en] belän İhetuan kütäreleşenä[en] reaksiä turında söyläşülär alıp barğan. Ul şulay uq imperatritsa Tsısinı[en] Yomğaqlaw protokolın[en] eşlägändä täqdim itkän.
İskärmälär
үзгәртү- ↑ Union List of Artist Names.
- ↑ Czech National Authority Database.
- ↑ Ли-Хун-Чжан // Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге: 86 томда (82 том һәм 4 өстәмә). Санкт-Петербург: 1890—1907.
- ↑ Гримм Э. Д. Сборник договоров и других документов по истории международных отношений на Дальнем Востоке (1842—1925), М., 1927.
- ↑ «Независимая газета», 22 февраля 1996 г.
- ↑ Ferro, Marc (1991). Nicholas II: Last of the Tsars. Harmondsworth: Viking UK. pp. 37–38. "A total of 1,282 corpses were collected from the scene, and the injured numbered between 9,000 and 20,000, according to different estimates." Translated from French: Ferro, Marc (1990). Nicholas II. Paris: Payot.
Ädäbiät
үзгәртү- Liu, Kwang-ching. «The Confucian as Patriot and Pragmatist: Li Hung-Chang’s Formative Years, 1823—1866.» Harvard Journal of Asiatic Studies 30 (1970): 5-45.
- Samuel C. Chu and Kwang-Ching Liu, Li Hung-Chang and China’s Early Modernization. Armonk, New York: M. E. Sharpe, 1994. viii, 308 pp. ISBN 1-56324-242-7.
- Hong Meng: The Germany Visit of Li Hongzhang and Prince Chun. In: Journal of the Society of Chinese Physicists in Germany. Vol. 7, No. 1, 2003, ISSN 1438-5473, S. 33-36.