Лена Карамова
Карамова Лена Мирза кызы (6 февраль 1939 ел) — галим-табиб-профпатолог, югары мәктәп укытучысы, җәмәгать эшлеклесе. 1979-1997 елларда Уфа Хезмәт медицинасы һәм кеше экологиясе фәнни-тикшеренү институты директоры. Башкортстан Фәннәр Академиясенең мөхбир әгъзасы (1991), медицина фәннәре докторы (1986), профессор (1992), Башкортстанның атказанган фән эшмәкәре (1992), Россиянең (2006) һәм Башкорт АССРның (1985) атказанган табибы, Россия Федерациясе Дәүләт санитария эпидемиалогия хезмәтенең мактаулы хезмәткәре (1995). «Мактау Билгесе» (1981) һәм «Башкортстан Республикасында күрсәткән хезмәтләре өчен» (2014) орденнары кавалеры.
| Лена Карамова | |
|---|---|
| Туган | 6 февраль 1939 (85 яшь) Иске Балтач (Балтач районы), БАССР, РСФСР, СССР |
| Ватандашлыгы |  СССР Россия |
| Әлма-матер | Башкорт дәүләт медицина университеты |
| Һөнәре | галим |
| Гыйльми дәрәҗә: | медицина фәннәре докторы[d] |
Биографиясе үзгәртү
Лена Мирза кызы Карамова[1] 1939 елның 6 февралендә Башкорт АССРның Балтач районы Иске Балтач авылында туган.
1962 елда Башкорт дәүләт медицина институтын белем ала. Институттан соң Учалы кала дәваханасында табиб (1962-1966), Балтач үзәк район дәваханәсенең баш табибы (1966-1969), Уфа шәһәренең Киров районы тубдиспансер табибы (1969-1970); 1973 елдан алып Уфа Хезмәт медицина һәм кеше экологиясе фәнни-тикшеренү институтында: бүлек мөдире, 1974 елдан — алып өлкән гыйльми хезмәткәр, 1979 елдан — директор, 1997 елдан алып баш тикшеренүче, бер вакытта 1975-1979 елларда — Медицина хезмәткәрләре профсоюзының Башкортстан мәйдан комитеты җитәкчесе. 1989-1998 елларда — БДМУда укыта.
1970-1973 елларда 1-нче Ленинград медицина институтында сәламәтлек саклау һәм социаль гигиенаны оештыру буенча аспирантурада укый. 1973 елда «Гинекологик авыручанлыгы һәм аның янында медицина ярдәм күрсәтү оештыру» темасына кандидатлык диссертациясе яклый. 1986 елда «Нефть эшкәртү сәнәгатендә фәнни-техник прогресс, аның эшчеләрнең сәламәтлегенә йогынты ясавы» темасына докторлык диссертациясе яклый.
1991 елда Л. Карамова Башкортстан Фәннәр академиясенең әгъза-корреспонденты итеп сайлана.
Карамованың фәнни тикшеренүләре хезмәт шартларына яраклашу проблемаларына, һөнәри авыруларны башлангыч стадияләрендә диагностикалау критерийларын, профессиональ хәвефнең саулыкка зарарлыгын бәяләү ысулларын эшләүгә һәм нефтехимия сәнәгате һәм химия сәнәгатендә эшләүнең сәламәтлек өчен хәвефсез стажын эре сәнәгать һәм авыл хуҗалыгы предприятиеләре урнашкан төбәкләрдә медицина экологиясенең фәнни нигезләрен билгеләүгә багышланган.
Карамова тарафыннан махсус профпатологик медицина ярдәмен оештыру принципларын, начар һәм зарарлы хезмәт шартларында эшләү өчен профессиональ сайлау һәм яраклылык критерийлары, сәнәгать предприятиеләре эшчеләренең сәламәтлек хәләтен күзаллау һәм аңа идарә итүнең автоматлаштырылган системасының принциплары һәм нигезләре эшләнә.
Карамованың тикшеренү исемлекләре Россия һәм җөмһүрият күләмендә 90-га якын норматив һәм методик документ төзегәндә файдалынган.
Карамова Л. М. медицина өлкәсендә фәнни мәктәп булдырган. Аның укучылары арасында бер фән докторы һәм тугыз кандидатлык бар.
Хезмәтләре үзгәртү
Карамова Лена Мирза кызы — 470-кә якын фәнни хезмәт һәм 5 уйлап табу авторы.
- Руководство по проф заболевания. М. Под ред. Н. Ф. Измеров (1983 и 1996)
- Руководство по гигиене труда. М под ред. Н. Ф. Измеров (1987)
- Социально-гигиенические аспекты здоровья рабочих НПЗ, Уфа. Под ред. Л. М. Карамов (1990)
- Карамай и здоровье, Уфа. Под ред. Л. М. Карамов (1993)
- Методические основы и система критериев для назначений льготн пенсий по условия труда, соавт. М (1995)
- Медико-биологические последствия диоксин. Уфа. Под ред. Л. М. Карамов (2002)
- Көнбатыш Гербы: экология и безопасность жизнедеятельности. соавт. Уфа (2003)
Мактаулы исемнәре үзгәртү
- БАССР-ның Югары Советы Президиумының Мактаулы грамотасы (1989, 1994).
- Башкортстан Хөкүмәтенең Кадерле грамотасы (2004).
- ВДНХ бронза миналы (1986, 1988).
- «Мактаулы Билгесе» ордены (1981).
- «Башкортстан Республикасында күрсәткән хезмәтләре өчен» ордены (2014).
- «Хезмәт ветераны» миналы (1987).
- «Ленинград блокадасыннан чыгу» миналы (2004).
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ КАРАМОВА Лена Мирзаевна. әлеге чыганактан 2013-02-13 архивланды. 2013-02-02 тикшерелгән.
Әдәбият үзгәртү
- Кто есть кто в Республике Гербы. Уфа: Гербы, 1995
Сылтамалар үзгәртү
- Карамова Лена Мирза ҡыҙы // Башкорт энциклопедиясе — Уфа: «Башкорт энциклопедиясе» гыйльми-нәшрият комплексы, 2015-2020. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелгән 2 февраль 2021)
- http://www.famous-scientists.ru/651
- http://www.anrb.ru/blog/alias/karamova
- http://www.rae.ru/use/pdf/2004/6/64.pdf