Иранда ут гыйбадәтханәләре исемлеге

Ут гыйбадәтханәсе, Агиарий, Атәшкадәһ (фарсы телендә: آتشکده), Атәшгаһ (фарсы телендә: آتشگاه) яки Дар-э Меһр (фарсы телендә:در مهر) ул Иранның (Фарсы иленең) борынгы дине Зәрдөштлек тарафдарларының табыну урыны.[1][2][3] Зәрдөштлек динендә "ут (карагыз: атар), чиста су белән (карагыз: абан) ритуаль чисталыкның агентлары". "Пакьләнү церемонияләре өчен чиста, ак көл ритуаль тормышның нигезе буларак карала, алар аеруча йорт утына караган тиешле ритуаллар, чөнки гыйбадәтханә уты ул яңа изгелеккә күтәрелгән учак ут".[4] Чөнки "кулында утын белән корбан биргән берәүгә ..., бәхет бирелә".[5]

Йәзд ут гыйбадәтханәсе ул Зәрдөштлек ут гыйбадәтханәсе. Анда "Җиңүче Ут" дигәнне аңлаткан Атәш Баһрам изге урыны урнашкан.

Иранның ут гыйбадәтханәләре исемлеге үзгәртү

Исем Урнашу Рәсем Билгеләмәләр
Адриан Тәһран
 
Адриан Тәһран провинциясе, Тәһран даирәсендә урнашкан Каҗар династиясенә караган тарихи ут гыйбадәтханәсе.[6][7]
Адур Бурзен-Миһр (Кашмар Ут Гыйбадәтханәсе) Кашмар
 
Кашмар Ут Гыйбадәтханәсе Кашмарда Зәрдөшт соравы буенча Виштаспа тарафыннан төзелгән беренче Зәрдөштлек ут гыйбадәтханәсе булган. Фирдәүсинең Шаһнамәсе өлешендә Заратуштраны табу һәм Виштаспаның динен кабул итү хикәясе буенча Зәрдөштлек динен кабул иткәннән соң, Виштаспа бөтен Галәм буенча каһиннәрне җибәрә һәм Азар ут гыйбадәтханәләренә (гөмбәзләр) керә һәм шуларның беренчесе Адур Бурзен-Миһр ул Кашмарда ут гыйбадәтханәсе алдында кипарис агачын нигезләгән һәм аны Баһи динен кабул итү символы иткән һәм каһиннәрне бөтен дөнья буенча җибәргән һәм барлык мәшһүр ир кешеләргә һәм хатын-кызларга шул табыну урынына килергә кушкан.[8] Пайкули язмасы буенча, Сасанид Империясе вакытында, Кашмар Зур Хорасанның өлеше булган һәм Сасанидлар борынгы динне яңартыр өчен нык тырышканнар. Ул һаман да борынгы Кашмар шәһәре берничә километр өстәрәк Атәшгяһ кальга комплексында тора.[8]
Адур Фарнбаг Ларестан даирәсе
 
Адур Фарнбаг Фарс Провинциясендә, Ларестан даирәсендә урнашкан Сасанид Империясенә караган тарихи ут гыйбадәтханәсе. Адур Фарнбаг шул вакытта Иранда өч Атәш Бәһрамнарның берсе булган.[9][10]
Адур Гушнасп Көнбатыш Азәрбайҗан провинциясе
 
Адур Гушнасп исламга кадәр Иранда өч иң иңге утларның берсе булып хезмәт иткән иң югары дәрәҗә (Атәш Бәһрам) Зәрдөштлек изге утының исеме булган;[11] ике башкасы Адур Фарнбаг һәм Адур Бурзен-миһр булып тора.[12] Өчәүдән, Адур Гушнасп гыйбадәтханә корылмасы ачылган һәм "археологик, сигиллографик һәм текст шәһадәте булган" бердәнбер ут булып тора. [12]
Эспи Магзет Резваншәһр даирәсе
 
Эспи Мазгет Сасанид Империясенә караган тарихи ут гыйбадәтханәсе һәм мәчете.[13][14]
Амол ут гыйбадәтханәсе Амол
 
Амол ут гыйбадәтханәсе Иранда, Мазандаранда, Амолда Амол ут гыйбадәтханәсе. Ул Сассанид (безнең эраның 226- 651 елы) чоры борынгылыгы бинасы. Бина вакыт белән җимерелгән булган.[15][16]
Аспаху ут гыйбадәтханәсе Боҗнорд даирәсе
 
Аспаху ут гыйбадәтханәсе Төньяк Хорасан Провинциясендә, Боҗнорд даирәсендә урнашкан Сасанидлар Империясенә караган тарихи ут гыйбадәтханәсе.[17][18]
Азар Җу Ут Гыйбадәтханәсе Дараб Даирәсе
 
Азар Җу тарихи Ут гыйбадәтханәсе Сасанид Империясенә карый һәм Фарс провинциясендә, Дараб даирәсендә урнашкан.[19][20]
Барднешандеһ Ут Гыйбадәтханәсе Масҗед Сөләйман Даирәсе
 
Барнешандеһ ут гыйбадәтханәсе Хузестан провинциясендә Масҗед Сөләйман Даирәсендә урнашкан Ахеменид Империясенә караган тарихи ут гыйбадәтханәсе.[21][22]
Базе Хоор ут гыйбадәтханәсе Мәшһәд даирәсе
 
Базе Хоор ут гыйбадәтханәсе Сасанидлар империясенә караган һәм Рәзәви Хорасан провинциясендә, Мәшһәд даирәсендә урнашкан.[23][24]
Чам Намешт ут гыйбадәтханәсе Дарреһ Шәһр даирәсе Чам Намешт Ут Гыйбадәтханәсе Илам провинциясендә, Дарреһ Шәһр даирәсендә урнашкан Парфия Империясе һәм Сасанид Империясенә караган тарихи ут гыйбадәтханәсе.[25][26]
Фарашбанд ут гыйбадәтханәсе Фарашбанд даирәсе Фарашбанд ут гыйбадәтханәсе Фарс провинциясендә, Фарашбанд даирәсендә урнашкан һәм Сасанид Империясенә караган тарихи ут гыйбадәтханәсе.[27][28]
Фишвар ут гыйбадәтханәсе Эваз даирәсе
 
Фишвар ут гыйбадәтханәсе Сасанид Империясенә карый һәм Фарс провинциясендә, Эваз даирәсендә урнашкан тарихи ут гыйбадәтханәсе.[29][30]
Харпак Ут Гыйбадәтханәсе Натанз даирәсе
 
Харпак Ут Гыйбадәтханәсе Исфаһан провинциясендә, Натанц даирәсендә урнашкан һәм Сасанидлар Империясенә караган тарихи ут гыйбадәтханәсе.[31][32]
Иҗ Ут Гыйбадәтханәсе Эстаһбан даирәсе
 
Иҗ Ут Гыйбадәтханәсе Сасанидлар Империясе чорына карый һәм Фарс провинциясендә, Эстаһбан даирәсендә урнашкан тарихи ут гыйбадәтханәсе.[33][34]
Исфаһан ут гыйбадәтханәсе Исфаһан
 
Исфаһан Ут гыйбадәтханәсе Иранда, Исфаһан шәһәр үзәгеннән якынча сигез километрда шул ук исемле калкулыкта урнашкан Сассанид чоры археологик комплексы. Уратучы үзән өстеннән якынча 210 метрга күтәрелеп торган калкулык элек якындагы авыл хөрмәтенә Марас яки Марабин дип аталган булган һәм гарәп тарихчылары бу урынны шул исем белән атыйлар.[35][36]
Изадхаст ут гыйбадәтханәсе Абадеһ даирәсе
 
Изадхаст ут гыйбадәтханәсе Сасанид чорына караган һәм Фарс провинциясендә, Абадеһ даирәсендә урнашкан тарихи ут гыйбадәтханәсе.[37][38]
Җереһ ут гыйбадәтханәсе Казерун даирәсе
 
Җереһ Ут гыйбадәтханәсе Сасанид империясе чорына карый торган һәм Фарс провинциясендә Казерун даирәсендә урнашкан тарихи ут гыйбадәтханәсе.[39][40]
Каркуйеһ ут гыйбадәтханәсе Хирманд даирәсе
 
Каркуйеһ ут гыйбадәтханәсе Сасанидлар Империясенә караган һәм Систан һәм Балучестан провинциясендә, Хирманд даирәсендә урнашкан тарихи Ут гыйбадәтханәсе.[41][42]
Казерун ут гыйбадәтханәсе Казерун
 
Казерун ут гыйбадәтханәсе Сасанидлар Империясенә караган һәм Фарс провинциясендә, Казерун даирәсендә урнашкан тарихи ут гыйбадәтханәсе.[43][44]
Керман Ут Гыйбадәтханәсе Керман даирәсе
 
Керман Ут гыйбадәтханәсе Пәһләви династиясенә караган һәм Керман провинциясендә, Керман даирәсендә урнашкан тарихи ут гыйбадәтханәсе.[45][46]
Ханеһ Див Ут Гыйбадәтханәсе Даварзан Даирәсе
 
Ханеһ Див Ут Гыйбадәтханәсе Парфия Империясе чорына караган һәм Разави Хорасан Провинциясендә, Даварзан даирәсендә урнашкан тарихи ут гыйбадәтханәсе.[47][48]
Хәйрабад Ут Гыйбадәтханәсе Гачсаран даирәсе
 
Хәйрабад Ут Гыйбадәтханәсе Сасанидлар Империясе чорына караган һәм Конгилуйеһ һәм Бойер-Әхмәд Провинциясендә, Гачсаран даирәсендә урнашкан тарихи ут гыйбадәтханәсе.[49][50]
Конар Сиаһ Ут Гыйбадәтханәсе Фирузабад Даирәсе
 
Конар Сиаһ Ут Гыйбадәтханәсе Сасанидлар Империясе чорына караган һәм Разави Хорасан Провинциясендә, Фирузабад даирәсендә урнашкан тарихи ут гыйбадәтханәсе.[51][52]
Кусан Ут Гыйбадәтханәсе Бешаһр даирәсе
 
Кусан Ут гыйбадәтханәсе Ислам булу башлаганнан соң тарихи периодларның иртә гасырларына карый торган һәм Мазандаран Провинциясендә, Бешаһр даирәсендә урнашкан тарихи ут гыйбадәтханәсе.[53][54]
Мил Аждеһа Ут Гыйбадәтханәсе Мамасани даирәсе
 
Мил Аждеһа Ут Гыйбадәтханәсе Парфия Империясе чорына караган һәм Фарс Провинциясендә, Мамасани даирәсендә урнашкан тарихи ут гыйбадәтханәсе.[55][56]
Милгеһ Мил Ут гыйбадәтханәсе Эсламабад-э Гһарб
 
Мил Милгеһ Ут гыйбадәтханәсе Сасанидлар Империясе чорына караган һәм Керманшаһ Провинциясендә, Эсламабад-э Гһарбда урнашкан тарихи ут гыйбадәтханәсе.[57][58]
Нагһареханеһ Ут гыйбадәтханәсе Фарашбанд даирәсе
 
Нагһареханеһ Ут гыйбадәтханәсе Сасанидлар Империясе чорына караган һәм Фарс Провинциясендә, Фарашбанд даирәсендә урнашкан тарихи ут гыйбадәтханәсе.[59][60]
Натанз ут гыйбадәтханәсе Натанз даирәсе
 
Натанз ут гыйбадәтханәсе Сасанидлар Империясе чорына караган һәм Исфаһан Провинциясендә, Натанз даирәсендә урнашкан тарихи ут гыйбадәтханәсе.[61][62]
Нейясар Ут Гыйбадәтханәсе Кашан даирәсе
 
Нейясар Ут Гыйбадәтханәсе Сасанидлар Империясе чорына караган һәм Фарс Провинциясендә, Кашан даирәсендә урнашкан тарихи ут гыйбадәтханәсе.[63][64]
Котбабад Ут Гыйбадәтханәсе Җаһром даирәсе
 
Котбабад Ут Гыйбадәтханәсе Сасанидлар Империясе чорына караган һәм Фарс Провинциясендә, Җаһром даирәсендә урнашкан тарихи ут гыйбадәтханәсе.[65][66]
Шийян Ут Гыйбадәтханәсе Эсламабад-э Гһарб Даирәсе
 
Шийян Ут Гыйбадәтханәсе Сасанидлар Империясе чорына караган һәм Керманшаһ Провинциясендә, Эсламабад-э Гһарб даирәсендә урнашкан тарихи ут гыйбадәтханәсе.[67][68]
Сиаһ Гол Ут Гыйбадәтханәсе Эйван даирәсе
 
Сиаһ Гол Ут Гыйбадәтханәсе Сасанидлар Империясе чорына караган һәм Илам Провинциясендә, Эвьян даирәсендә урнашкан тарихи ут гыйбадәтханәсе.[69][70]
Тәхт-э Рөстәм Ут Гыйбадәтханәсе Шәһрияр даирәсе
 
Тәхт-э Рөстәм Ут Гыйбадәтханәсе Сасанидлар Империясе чорына караган һәм Тәһран Провинциясендә, Шәһрияр даирәсендә урнашкан тарихи ут гыйбадәтханәсе.[71][72]
Ташвир Ут Гыйбадәтханәсе Таром даирәсе
 
Ташвир Ут Гыйбадәтханәсе Сасанидлар Империясе чорына караган һәм Зәнҗан Провинциясендә, Таром даирәсендә урнашкан тарихи ут гыйбадәтханәсе.[73][74]
Йәзд ут гыйбадәтханәсе Йәзд
 
Йәзд Ут Гыйбадәтханәсе Иранда, Йәзд провинциясендә, Йәздтә урнашкан Зәрдөштлек ут гыйбадәтханәсе. Анда безнең эраның 470 елы белән даталанган "Җиңүче Ут" дигәнне аңлаткан Атәш Баһрам изге урыны урнашкан. Атәшпәрәстләр диннәрен безнең эрага кадәр 400 елдан бирле практикалаган борынгы Иранда иң югары дәрәҗә утларның берсе, тугыз Атәш Баһрамларның берсе; башка сигез Атәш Баһрманар Һиндстанда.[75] Шәрифабадның Ага Рөстәм Ношираван Беливани буенча Анҗуман-и Насири (сайланган Зәрдөштлек рәсмиләре) Йәзд Атәш Бәһрамны 1960-ынчы елларда Зәрдөштлек динендә булмаган килүчеләр өчен ачкан.
Нушиҗан (Нушиҗан Ут Гыйбадәтханәсе) Малайер
 
Нушиҗан Ут Гыйбадәтханәсе Мидияга караган тарихи ут гыйбадәтханәсе һәм Хамадан провинциясендә, Малайер даирәсендә урнашкан ут гыйбадәтханәсе.[76][77]
Тариханәһ гыйбадәтханәсе Дамгһан
 
Бу борынгылыгы 2300-ел корылма башта Сасанид чорында Зәрдөштлек ут гыйбадәтханәсе буларак кулланылган булган, шулай да Сассанид Империясе егылуыннан соң ул 8-енче гасырда мәчеткә әверелдерелгән булган. Һәйкәл, шулай итеп, Иранда борынгы мәчет буларак мәгълүм.[78]
Хворһеһ Гыйбадәтханәсе Маһаллат Даирәсе
 
Хворһеһ Гыйбадәтханәсе Селевкид чорына карый торган һәм Маркази провинциясендә, Маһаллат даирәсендә урнашкан тарихи даирә.[79][80]
Меһ гыйбадәтханәсе Марагһеһ даирәсе
 
Меһр гыйбадәтханәсе тарихчага кадәр вакытка карый һәм Көнчыгыш Азәрбайҗан Провинциясендә, Марагһеһ даирәсендә урнашкан.[81][82]
Меһри гыйбадәтханәсе Марагһеһ даирәсе Меһри гыйбадәтханәсе Парфия Империясе һәм Сасанид Империясе чорына карый һәм Көнчыгыш Азәрбайҗан Провинциясендә, Марагһеһ даирәсендә урнашкан.[83][84]
Сорх Дом Лури Гыйбадәтханәсе Куһдашт Даирәсе
 
Сорх Домм Гыйбадәтханәсе Лорестан провинциясендә, Куһдашт даирәсендә урнашкан Бронза гасырга караган тарихи гыйбадәтханә.[85][86]

Шулай ук карарга мөмкин үзгәртү

Искәрмәләр үзгәртү

  1. Boyce, 1975
  2. Boyce, Mary (1993), "Dar-e Mehr", Encyclopaedia Iranica, 6, Costa Mesa: Mazda Pub, pp. 669–670 
  3. Kotwal, Firoz M. (1974), "Some Observations on the History of the Parsi Dar-i Mihrs", Bulletin of the School of Oriental and African Studies, 37 (3): 665, doi:10.1017/S0041977X00127557 
  4. Boyce, 1975, 455 бит.
  5. Yasna 62.1; Nyashes 5.7
  6. نیایشگاه آدریان. seeiran.ir.
  7. معرفی نیایشگاه و آتشکده آدریان تهران. www.parsine.com.
  8. 8,0 8,1 تاریخچه و نقشه جامع شهر کاشمر در ویکی آنا. ana.press. әлеге чыганактан 2020-10-26 архивланды. 2022-06-20 тикшерелгән.
  9. یادمان های تاریخی فارس / یادمان های لارستان. Islamic Republic News Agency.
  10. "تاريخچه تخت سليمان" آتشكده آذرگشنسپ‌ نمونه‌اي شگفت‌انگيز از پرستشگاه زرتشتيان است. Iranian Students News Agency.
  11. Kia, 2016, 71 бит.
  12. 12,0 12,1 Potts, Canepa
  13. بنای تاریخی اسپیه مزگت، نمادی استوار در رضوانشهر. Islamic Republic News Agency.
  14. "اسپی مزگت"؛ قدیمی‌ترین خانه خدا در گیلان. Iranian Students News Agency.
  15. Toiran, tourism platform in Iran - Amol fire temple, archived from the original on 2017-02-19, retrieved 2022-06-20 
  16. 100 Places to see in Iran, archived from the original on 2017-10-06, retrieved 2022-06-20 
  17. آتشکده اسپاخو. Islamic Republic News Agency.
  18. معبد "اسپاخو" ناشناخته اما کهن. Iranian Students News Agency.
  19. آتشکده آذرجو. seeiran.ir.
  20. آتشِ "آذرجوی" را با بی‌توجهی خاموش کردند. Iranian Students News Agency.
  21. اجراي پاكسازي بقاياي معماري صفه سرمسجد شهر مسجد سليمان. Islamic Republic News Agency.
  22. بردنشانده؛ كهن‌ترين نيايشگاه ایرانیان. Iranian Students News Agency.
  23. مجموعه بی‌نظیر هنر معماری و گچ‌بری خراسان در معرض نابودی است. Islamic Republic News Agency.
  24. اسرار معماري نجومي چارتاقي بازه هور كشف شد. Iranian Students News Agency.
  25. چهارطاقی چم‌نمشت دره شهر ایلام. darehshahr.com.(үле сылтама)
  26. جاذبه های گردشگری ایران - آتشکده ی چهارطاقی دره شهر ایلام. www.2safar.com.
  27. آتشکده فراشبند. fars.irib.ir. әлеге чыганактан 2015-05-20 архивланды. 2022-06-20 тикшерелгән.
  28. آتشکده فراشبند. mosafersalam.com.
  29. آتشکده فیشور. seeiran.ir.
  30. چهار طاقی محلچه شهر اوز در لارستان. www.arganmemari.com. әлеге чыганактан 2021-04-19 архивланды. 2022-06-20 тикшерелгән.
  31. ابیانه و آتشکده هارپاک (هِرپَک). kashanefarda.ir.
  32. آتشکده هارپاک ابیانه. seeiran.ir.
  33. چهار طاقی و مسجد سنگی ایج استهبان ساماندهی شد. chtn.ir.(үле сылтама)
  34. مسجد سنگی ایج استهبان، بنایی تاریخی در دل کوه. Iranian Students News Agency.
  35. آتشگاه، یادگاری کهن از زرتشیان اصفهان. Iranian Students News Agency.
  36. مرمت آتشگاه اصفهان بعد از پنجاه سال آغاز شد. Islamic Republic News Agency.
  37. آشنایی با شهر تاریخی ایزدخواست فارس. www.eligasht.com.
  38. ایزدخواست؛ شهری به قدمت اقوام ایرانی/ هم‌نشینی نخستین قلعه خشتی و سد قوسی دنیا + تصاویر. www.fardanews.com.
  39. صداي پاي تاريخ در سرزمين كهن فارس. Islamic Republic News Agency.
  40. آتشکده جری کازرون فارس، یادگاری از عهد ساسانی. www.iranhotelonline.com.
  41. آتشكده كركوي، راز سر به مهر ساسانيان!. Islamic Republic News Agency.
  42. اجرای پروژه تعیین عرصه و حریم "آتشکده کرکوی" در سیستان و بلوچستان. Iranian Students News Agency.
  43. کازرون - ریشه در دوران باستان - بالندگی در دوران اسلام. Islamic Republic News Agency.
  44. آتشکده کازرون، یادگار ارزشمند ساسانیان. www.eligasht.com.
  45. آتشکده زرتشتیان کرمان. seeiran.ir.
  46. حس آرامش را در محله آتشکده کرمان حتما تجربه کنید. www.isna.ir.
  47. سفر به دیار سربداران خاطره ای فرهنگی و تاریخی. Islamic Republic News Agency.
  48. "خانه دیو ریوند" از جاذبه‌های گردشگری خراسان رضوی در نوروز. Iranian Students News Agency.
  49. چهارطاقي خيرآباد. Islamic Republic News Agency.
  50. چهارطاقی خیرآباد گچساران؛ عبادتگاهی از دوران ساسانی. yasouj.iqna.ir.
  51. يادمان تاريخي 'چهار طاقي كنار سياه' فراشبند مرمت شد. Islamic Republic News Agency.
  52. چهارطاقی کنارسیاه فراشبند مرمت مي‌شود. Iranian Students News Agency.
  53. آتشکده کوسان. seeiran.ir.
  54. آتشکده کوسان بهشهر مازندران. www.iranhotelonline.com.
  55. آتشکده میل اژدها- نورآباد. www.borna.news.
  56. حال ناخوش میل اژدها. www.isna.ir.
  57. آتشکده میل میله گه. Young Journalists Club.
  58. آتشکده میل میلگه از آتشکده های ساسانی در شهرستان اسلام آباد غرب. www.melikala.com.
  59. هیچ عاملی حریم چهارطاقی نقاره‌خانه تاریخی فراشبند را تهدید نمی‌کند. Islamic Republic News Agency.
  60. چهار طاقی نقاره‌خانه، جاذبه‌ای از عصر ساسانی. Iranian Students News Agency.
  61. بخشي از آتشكده ساساني نطنز بازسازي شد. Islamic Republic News Agency.
  62. پایان بازسازی آتشکده 1800 ساله نطنز. Iranian Students News Agency.
  63. نگاهي به وضعيت چهارتاقي نياسر در نوروز. Iranian Students News Agency.
  64. آتشکده چهارتاقی نیاسر. www.visitiran.ir.
  65. آتشکده قطب آباد. seeiran.ir.
  66. چهارطاقی قطب‌آباد جهرم. aftab-hotel.com.(үле сылтама)
  67. آتشکده شیان نمادی از بلندای قدمت یک سرزمین/ از تپه چغاگاوانه اسلام آبادغرب تا طبیعت زیبای گهواره. www.dana.ir.
  68. از آتشکده شیان چه‌ می‌دانید؟ +عکس. Iranian Students News Agency.
  69. تجلی زیبای بهار در طبیعت بكر شهرستان ایوان. Islamic Republic News Agency.
  70. آتشکده‌ی سیاهکل؛یادگاری خاموش از دوران باستان. Iranian Students News Agency.
  71. "تخت رستم" را در غرب پایتخت ببینید/سرزمین باغ های سرسبز. Mehr News Agency.
  72. آتشکده تخت رستم در کدام استان قرار دارد؟ +تصاویر. www.mizanonline.com.
  73. تشویر، آتشکده ای تاریخی درطبیعت سرسبزطارم. Young Journalists Club.
  74. آتشکده تشویر. seeiran.ir.
  75. Eduljee, K. E.. Yazd. Heritage Institute.
  76. حدود چهار هزار گردشگر از آتشکده "نوشیجان" ملایر دیدن کردند. Islamic Republic News Agency.
  77. آتشكده و قلعه‌ي باستاني نوشيجان؛ نخستين نمونه‌ي معماري كشور در فلات ايران. Iranian Students News Agency.
  78. Rezaian (رضاییان), Farzin (فرزین) (2007). The Seven Auspicious Faces of Iran (هفت رخ فرخ ایران). Green Circle (انتشارات دایره سبز). p. 126. 
  79. "معبد خورهه"؛ ستون‌هایی به سوی خورشید. Islamic Republic News Agency.
  80. "خورهه"؛ محل تولد خورشید. Iranian Students News Agency.
  81. معبد مهر مراغه گوياي تاريخچه اي از آيين هاي باستاني ايران زمين است. Islamic Republic News Agency.
  82. معبد مهر ورجوی مراغه؛ میراثی که بر باد رفت!. Iranian Students News Agency.
  83. نیایشگاه مهری مراغه. tabriz.irib.ir. әлеге чыганактан 2015-11-27 архивланды. 2022-06-20 тикшерелгән.
  84. نیایشگاه مهری در مراغه +عکس. www.eghtesadonline.com.
  85. سرخ دم لری. seeiran.ir.
  86. هویت تاریخی معبد سرخ دُم لری و ماهیت پدیدآورندگان آن. ensani.ir.

Библиография үзгәртү