Абдуллин Илгиз Гали улы (14 июль 1940 ел — 18 июль 2008 ел) — ССРБ һәм Россия галиме һәм инженер, техник фәннәре докторы (1989), профессор (1990).

Җенес ир-ат
Ватандашлык  СССР
 Россия
Туу датасы 14 июль 1940(1940-07-14)
Туу урыны Уфа, РСФСР, СССР
Үлем датасы 18 июль 2008(2008-07-18) (68 яшь)
Үлем урыны Уфа, Россия
Һөнәр төре галим
Эш урыны Уфа дәүләт нефть-техника университеты
Әлма-матер Уфа дәүләт авиация техник университеты
Академик дәрәҗә техник фәннәр докторы[d]
Бүләкләр
заслуженный деятель науки Российской Федерации Победитель социалистического соревнования

Металл конструкцияләрнең коррозия-механик ныклыгы буенча 230 дан артык гыйльми хезмәт авторы, шул исәптән монографияләр[1], 14 уйлап табу патенты бар[2].

Биографиясе үзгәртү

Абдуллин Илгиз 1940 елның 14 июлендә Уфа шәһәрендә туган.

1957 елда Өфенең 10 нчы урта мәктәбен көмеш медаль белән тәмамлый, шул ук елда Уфа авиация институтының (хәзер Уфа дәүләт авиация техник университеты), «Авиацион двигателләре» факультетына укырга керә һәм аны 1962 елда тәмамлый. Уфа югары уку йортын тәмамлагач, ССРБ Авиасәнәгать министрлыгының Уфа «Гидромеханика» тәҗрибә-конструкторлык бюросында эшли башлый. Биредә Яшь белгечләр советы, шулай ук комсомол һәм профсоюз бюросы әгъзасы итеп сайлана.[3]

1972 елда Уфа нефть институтының аспирантурасын тәмамлый. 1973 елда «Исследование влияния напряженного состояния карбоната кальция на его стойкость в кислых растворах» темасына кандидатлык диссертациясе яклый.[4] 1969-2008 елда Уфа нефть институтына эшкә килә (ӨНИ, хәзер Уфа дәүләт нефть техник университеты): кече эзләнүче, өлкән эзләнүче, гыйльми эшләр буенча урынбасар, кафедра мөдире (1975 ел), доцент (1977 елның апреленнән). 1980 елдан коррозиядән саклау һәм материаловедение кафедрасы мөдире булып эшли, бу вазифада Мәскәүгә эшкә күчкән Э. М. Гутманны алмаштыра[5][6].

Абдуллин 1994 елда бер вакытта Өстәмә һөнәри белем бирү институты директоры була. 1980 елдан шулай ук галимдары металларны коррозиядән саклау буенча җөмһүрият ведомствоара комитеты секретаре була. Уку эшен гыйльми-тикшеренү эше белән аралаштыра, кафедрада башкарылган дәүләт бюджеты һәм гыйльми-тикшеренү эшләренең җитәкчесе булып тора. 1994, 1997, 1998 елларда галим Австрия, Маҗарстан, Кытай һәм Англиядә стажировка үтә. 1981 елдан 2004 елга кадәр аның җитәкчелегендә 10 кандидатлык диссертациясе яклана.

Илгиз Гали улы 1989 елда «Повышение долговечности напряженных нефтегазовых трубопровод в условиях воздействия грунтовых и транспортируемых активных сред» темасына докторлык диссертациясе яклый, 1990 елда аңа профессор дәрәҗәсе бирелә, ә 2000 елдан — елда Фәннәр академиясенең гамәли әгъзасы була. Абдуллин Илгиз Гали улының гыйльми эшмәкәрләре нефть һәм газ транспорт үткәргеч торба салу системаларының һәм нефть химиясе, нефть эшкәртүнең башка объектларының, шулай ук сәнәгатьнең машина төзү тармакларында коррозиягә тотрыклылыгын һәм коррозия-механик тотрыклылыгын тәэмин итүнең практикасы һәм теориясе белән бәйле.

2008 елның 18 июлендә Уфада вафат була.

ССРБ-ның югары белем бирү отличнигы (1983), Россия Федерациясенең атказанган фән эшмәкәре (1998), медалләр белән бүләкләнгән. Шулай ук «Социалистик ярышта җиңүче» (1975) һәм ССРБ Югары уку йортлар министрлыгының «Эшендәге яхшы уңышлары өчен» билгеләре белән бүләкләнгән.[3]

Чыганаклар үзгәртү

  • Татарский энциклопедический словарь. — Казан: Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 1998.

Искәрмәләр үзгәртү

  1. Абдуллин Ильгиз Галеевич, archived from the original on 2019-11-28, retrieved 2021-07-19 
  2. Изобретатель Абдуллин Ильгиз Галеевич
  3. 3,0 3,1 Хисамитов Урал Скатович. Становление и развитие научно—исследовательских работ по защите металлов от коррозии в высших учебных заведениях, archived from the original on 2019-12-05, retrieved 2021-07-19 
  4. Диссертация кандидата технических наук
  5. Хисамитов Урал Скатович. Становление и развитие научно—исследовательских работ по защите металлов от коррозии в высших учебных заведениях
  6. Эммануил Маркович Гутман

Сылтамалар үзгәртү