Иван Левкин
Иван Иванович Левкин (20.04.1903; Мунозеро, Олонец губернасы — 21.06.1974; Спасская Губа, Карел АССР) - совет карел композиторы, шагыйрь, Карел-Фин ССРның атказанган артисты (1949), РСФСРның атказанган мәдәният хезмәткәре, җыр фольклоры җыючы, Карелиянең иң борынгы халык хорларына: Петровка (беренче Карел колхоз хорына), Ведлозеро хорларына нигез салучы.
| Иван Левкин | |
|---|---|
| Туган | 20 апрель 1903 Олонец гөбернәсе, Россия империясе |
| Үлгән | 21 июнь 1974 (71 яшь) Спасская Губа[d], Кондопожский район[d], Карел АССР, РСФСР, СССР |
| Ватандашлыгы |  СССР |
| Һөнәре | шагыйрь |
Биографиясе үзгәртү
Иван Левкин 1903 елның 20 апрелендә Россия Империясенә караган Олонец губернасы Мунозеро авылында (бүгенге Карелиянең Кондопога районына керә) карел күп балалы крестьян гаиләсендә туа. Спас Губасында чиркәү-мәхәллә мәктәбен тәмамлаганнан соң эшләп йөри башлый. 8 яшьтән пекарняда эшли, 9 яшендә балалар приютына бирелә, чиркәү хорында, авыл туйларында җырлый, үзешчән сәнгатьтә катнаша башлый.
1925-1927 елларда РКК сафларында хезмәт итә, Карелия егер батальонында хезмәт итә. 1927-1929 елларда Онега заводында эшче.
1929-1931 елларда Ленинград Карелия драма техникумында укый. 1931-1935 елларда Карел Автономияле ССР Мәгариф комиссариаты каршындагы сәнгать агитация төркеме җитәкчесе.
1935-1972 еллардагы шәхси фондында рус һәм карел телләрендә 54 эш саклана.
Левкин И. Карелиядә иң зур хор коллективлары — 1936 елда Карелия халык хорын һәм 1938 елда Карелия халык Ведлозер хорын оештыра һәм җитәкли.
Бөек Ватан сугышында катнашучы, диңгез пехотасында хезмәт иткән, яраланган, 1945 елда демобилизацияләнгән.
1945-1963 елларда булдырылган хор коллективлары җитәкчесе.
1963 елдан персональ пенсионер.
Иҗаты үзгәртү
Иван Левкин 70тән артык җыр язган. Алар арасында рус теленнән карел теленә тәрҗемә ителгән җырлар, шулай ук карел җырлары, такмаклар һәм шигырьләр бар. И.И. Левкинның җырлары Карелиянең танылган музыка коллективлары — «Кантеле» җыр һәм бию ансамбле, «Oma pajo» Карелия халык хоры, «Myllärit» фолк-рок төркеме һ. б. репертуарының аерылгысыз өлеше булып тора.
- «Ruskei neičyt, valgei neičyt» («Кызыл да йөзе, ак та йөзе»)
- «Kazvatti mami minun» («Әни үстерде мине»)
- «Ongo kaunis Karjala» («Яхшы Карелия»)
- «Kuldaizen kel istuimmo» («Сөйгәнем белән утырдык»)
- «Ruispeldo» («Арыш кыры»)
- «Gul’aičin min» («Йөрдем мин»)
- «Petroskoi» («Петрозаводск»)[1]
Искәрмәләр үзгәртү
Чыганаклар үзгәртү
- Карелия: энциклопедия: в 3 т. / гл. ред. А. Ф. Титов. Т. 2: К — П. — Петрозаводск: ИД «ПетроПресс», 2009. С. 159—464 с.: ил., карт. ISBN 978-5-8430-0125-4 (т. 2)