Дмитрий Брыскаев

 

Дмитрий Брыскаев
Туган телдә исем Дмитрий Титович Брыскаев
Туган 4 август 1915 ел
Мырыла авлы, Якутск өлкәсе, Россия империясе
Үлгән 29 апрель 1992 ел (76 яшь)
Якутск, Саха Республикасы, Россия
Әлма-матер Казан медицина институты
Дмитрий Брыскаев
Хезмәт еллары 1942-1947 еллар
Дәрәҗә майор

Дмитрий Титович Брыскаев (1915 елның 4 августы - 1992 елның 29 апреле) - Якут автономияле совет социалистик республикасының мактаулы табибы (1957). Бөек Ватан сугышы катнашучысы.

Биография үзгәртү

Дмитрий Титович Брыскаев 1915 елның 4 августында хәзерге Якутиянең Чурапчы олысы Мырылы авылында крестьян гаиләсендә туган. 1926 елдан 1932 елга кадәр Чурапчы мәктәбендә укый; 1935 елда якут фельдшер-акушерлык мәктәбен тәмамлый, шуннан соң Томск районы хастаханәдә дәвалаучы табиб, соңрак район сәламәтлек саклау бүлеге мөдире булып эшли[1].

1938 елда ул Киев медицина институтына укырга керә, 1941 елда Бөек Ватан сугышы башлану сәбәпле Казанга эвакуацияләнә. Эвакуацияләнү алдыннан өченче курс студенты Дмитрий Брыскаев шартлау корбаннарына медицина ярдәме күрсәтә, шәһәрне ныгытуда катнаша.

1942 елның октябрендә Казан медицина институтында медицина дипломы алгач, һәм соңрак Мәскәүдә хәрби әзерлек курслары үткәннән соң, Брыскаев 1067нче номерлы полкның өлкән табибы була. Хәрби табиб 1943 елның язында Курск янында хәрби чукындырылу үтә. 4 ноябрь көнне Днепрның уң ярында, Киевтан 30 км ераклыкта Брыскаев яралана һәм Нежин шәһәре хастаханәсенә җибәрелә. Сәламәтләнгәч, аны 1356нчы номерлы полкка билгелиләр. Үзенең хезмәттәшләре белән Венгрия, Чехословакия, Польша, Краковка кадәр барып җитә. 1945 елның гыйнварында ул 985нче номерлы 226нчы мылтык дивизиясе составына күчерелә. Җиңү көнен Прагадан ерак булмаган җирдә каршы ала.

Сугыш азагында Дмитрий Титович Көнчыгыш Пруссиянең Циттау шәһәренә җибәрелә. 1946 елның гыйнварында аны Хабаровскка җибәрәләр. 1947 елның гыйнварында ул хәрби хезмәтен тәмамлый, февраль аенда Якутиягә әйләнеп кайта [1] .

Туган ягына кайткач, ул Республика хастаханәсенең хирургия бүлегендә стажировка үтә, Чурапчин олысы, Хангаласский улусы, Якутиянең Алексеевский районнары хастаханәләрендә баш табиб булып эшли һәм хирургия хезмәтенең үсешенә зур өлеш кертә. Пенсиягә чыккач, ул акупунктура техникасын үзләштерә һәм Республика спорт диспансерында акупунктурист булып эшләвен дәвам итә [2] .

1956-нчы елда ул Кремльдә бөтендөнья союзы сәламәтлек саклау конференциясендә делегат була, төбәктә беренчеләрдән булып Якут автономияле совет социалистик республикасының мактаулы докторы исемен ала (1957) [2] .

Ул 1992 елның 29 апрелендә Якутскта үлә [1] .

Шәхси тормышы үзгәртү

Атасы Тит Брыскаев иртә үлеп китә, әнисе Ульяна Дмитриевна терлек асрау һәм ашлык үстерү белән шөгыльләнә, яшь Дмитрий белән Аннаны һәм уналты яшьлек Марияне берүзе тәрбияли [1] .

Дмитрий Титович булачак хатыны Варвара (Берта) Адалбертовна Елончик белән Мукачевоның Транскарпатия шәһәрендә таныша, анда аның полкы 1945 елның язында туктый. Грек католик чиркәвендә өйләнешәләр, аннан соң табиб кабат фронтка китә һәм 1947-нче елда, демобилизациядән соң, яшь хатынын алып, кечкенә ватанына алып кайтып китә [3] [4] .

Искәрмәләр үзгәртү

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Тарасова, 2007
  2. 2,0 2,1 Сафронов, 2007
  3. Лена Сидорова. Берта — жена военврача Брыскаева. Илин. 2021-09-05 тикшерелгән.
  4. Зоя Игнатьева. Военно-полевой роман. 2021-09-05 тикшерелгән.

Әдәбият үзгәртү

  • А. И. Тарасова {{{башлык}}} // Якутский медицинский журнал. — № 2(18). — С. 77—78. — ISSN 1813-1905.
  • Брыскаев Дмитрий Титович // Энциклопедия Якутии = Саха сирин энциклопедията : в 2 т. / гл. ред.: Ф. Г. Сафронов, д.и.н., проф., Засл. деятель науки РСФСР и Якут. АССР, А. Ф. Сафронов, чл.-кор. РАН ; Якут. науч. центр Сиб. отд-ния Рос. Акад. наук, Акад. наук Респ. Саха (Якутия), ООО "Якут. энцикл.". — М. : Энцикл. Якутии-М ; Якутск : Якут. энцикл., 2007. — Т. 2 — Якутск: Якутская энциклопедия, 2007. — С. 544. — 601 с. — 1000 экз. — ISBN 5-901220-01-3.