Җибути

(Джибути битеннән юнәлтелде)

Җибу́ти (Җибу́ти Җөмһүрияте, гарәп. جمهورية جيبوتي‎) — Африканың төньяк-көнчыгышында урнашкан дәүләт. Эритрея, Сомали, Хәбәшстан белән чиктәш.

Җибути
Байрак
Илтамга
Шигарь Unity, Equality, Peace Edit this on Wikidata
Башкала Җибути
Халык саны 956 985 (2017) Edit this on Wikidata
Нигезләнгән 23 июнь 1977 Edit this on Wikidata
Сәгать кушагы UTC+03:00
Рәсми тел француз теле, гарәп теле
География
Мәйдан 23,200 км²
Координатлар 11.8°N 42.43333°E Edit this on Wikidata
Сәясәт
Дәүләт башлыгы Исмаил Омар Гелле
Хөкүмәт башлыгы Мохамед, Камил Абдулкадер
Карта
Икътисад
ТЭП 3372 миллион US$ (2021), 3515 миллион US$ (2022) Edit this on Wikidata
Акча берәмлеге Җибути франкы
Туу күрсәткече 3.195 (2014)[1]
КПҮИ 0.509 (2021)[2]
Яшәү озынлыгы 62.465 ел (2016)[3]
Джини коэффициенты 41.6 (2017)[4]
Башка мәгълүмат
Ярдәм телефоннары
  • 17 (полиция)[5]
  • 18 (янгын сакчылары)[5]
  • 19 (ашыгыч тыйб ярдәме)[5]
  • Электр аергычы төре Europlug,[6] CEE 7/5[6]
    Автомобил хәрәкәте ягы уң[7]
    Челтәр көчәнеше 220 вольт[6]
    Телефон коды +253
    ISO 3166-1 коды DJ
    ХОК коды DJI
    Интернет домены .dj


    Дәүләт төзелеше үзгәртү

    Җибути — унитар дәүләт. Конституция 1992 елда кабул ителә.

    Ил һәм башкарма хакимият башлыгы — Президент. Ул ике турда узучы сайлауларда 6 елга сайлана. Президент дәүләт сәясәтенең юнәлешен билгели.

    Югары канун чыгару органы — Милли Җыен. Ул бер палатадан тора. Депутатлар 5 елга сайлана.

    Югары башкарма орган — Президентка буйсынучы премьер-министр җитәкчелегендәге парламент. Ул киңәшмә орган ролен үти.

    Конституция нигезендә илдә дин дәүләттән аерылмаган һәм дәүләт дине — Ислам.

    Илдә күппартияле система яши.

    Халык үзгәртү

    Милли состав үзгәртү

    • Кушетлар — 89,5 %
      • арафа — 48,3 %
      • сомали — 41,2 %
    • Французлар — 2,3 %
    • Гарәпләр — 2,5 %

    Шәһәрләрдә яшәүчеләр үзгәртү

    • Җибути — 642,8 мең кеше
    • Амсабих — 41,3 мең кеше
    • Таҗура — 22,9 мең кеше

    Дини состав үзгәртү

    Төп мәкалә: Җибутида ислам

    Җибутида ислам – дәүләт дине. 1992 елда кабул ителгән Конституция нигезендә, илдә дин дәүләттән аерылмаган һәм дәүләт дине — Ислам. Ил халкы (0, 9 млн, 2016 ел, бәяләү) эчендә мөселманнар ― 94 % (740 000 кеше, 2012 елга), христианнар (католиклар) ― 5 % (7000 кеше, 2006 ел)[8], яһүдләр ― 1 %, индуистлар ― 1 %.

     
    Ил башкаласында Салман мәчете(ингл.)
    1. http://data.uis.unesco.org/index.aspx?queryid=239; ЮНЕСКО-ның статистика институты.
    2. https://hdr.undp.org/data-center/human-development-index#/indicies/HDI; Отчёт о развитии человечества; чыгару датасы: 2022.
    3. http://data.uis.unesco.org/Index.aspx?DataSetCode=DEMO_DS; ЮНЕСКО-ның статистика институты.
    4. https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI.
    5. 5,0 5,1 5,2 "International Numbering Resources Database"; ас башлык: ITU-T E.129 National-only numbers linked with emergency services and other services of social value; тикшерү датасы: 8 июль 2016; мөхәррир: Халыкара телекоммуникацияләр береге.
    6. 6,0 6,1 6,2 "World Plugs"; тикшерү датасы: 10 июнь 2016; мөхәррир: Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе.
    7. http://chartsbin.com/view/edr.
    8. Cheney, David M.. Diocese of Djibouti. Catholic-hierarchy.org.