Галактикалар тупланышы
(Галактик тупланыш битеннән юнәлтелде)
Галактикалар тупланышы - гравитацион рәвештә бәйләнгән галактикалар системасы, Галәмдә иң эре стуктуралар берсе.
Диаметры буенча уртача зурлыгы дистәләр миллион яктылык елы тәшкил итә.
Галактикалар тупланышлары ике төргә бүленә:
- Регуляр - төзек сферик формасында тупланышлар, анда эллиптик һәм линзасыман галактикалар өстенлек итә, төгәл үзәк өлеше бар. Әлеге тупланышлар үзәгендә гигант эллиптик галактикалар урнашкан. Мәсәлән: Вероника Чәче тупланышы.
- Иррегуляр - билгеләнгән формасы булмаган тупланышлар, галактикалар саны буенча регуляр тупланышка калыша. Бу төр тупланышларда спираль галактикалар өстен була. Мәсәлән: Кыз тупланышы.
Тупланышлар массалары 1013 - 1015 Кояш массалы булырга мөмкин.
2016 елда иң иске (CL J10010220) тупланышы табылган, ул Җирдән 11,1 миллиард яктылык елында урнашкан.
Әдәбият
үзгәртү- Сайт о современной космологии
- Образование структур во Вселенной
- crydee.sai.msu.ru
- С. Грегори, Л. Томпсон Мир галактик: Сверхскопления и пустоты в крупномасштабной структуре Вселенной