Ак гөмбә́ (лат. Boletus edulis) — агариклар рәтендәге болетчалар гаиләсеннән көпшәле гөмбә. Күбрәк Җирнең Төньяк ярымшарында киң таралган. Ашарга яраклы.

Ак гөмбә
Сурәт
Халыкара фәнни исем Boletus edulis Bull., 1782[1][2]
Таксономик ранг төр
Югарырак таксон Boletus sect. Boletus[d] һәм Имән гөмбәләре
Таксонның халык атамасы wicsen gron[3], 美味牛肝菌[4], Gewoon eekhoorntjesbrood[5], cep[6], hřib smrkový[7], herkkutatti[8] һәм jesenski goban
Таксон синонимы B. clavipes[d][1], B. elephantinus[d][1], B. olivaceobrunneus[d][9], B. persoonii[d][9], B. quercicola[d][9], B. slovenicus[d][9], B. solidus[d][9], B. venturii[d][10], Boletus edulis var. clavipes[d][1], S. citrinus[d][1], Boletus edulis subsp. trisporus[d][1], L. edule[d][1], L. elephantinum[d][1], Boletus edulis subsp. clavipes[d][1], Boletus edulis var. albus[d][1], Boletus edulis var. citrinus[d][1], Boletus edulis subsp. betulicola[d][1], Boletus edulis subsp. slovenicus[d][1], Boletus edulis var. abietis[d][1], Boletus edulis var. arcticus[d][1], Boletus edulis var. arenarius[d][1], Boletus edulis var. betulicola[d][1], Boletus edulis var. communis[d][1], Boletus edulis var. grandedulis[d][1], Boletus edulis var. laevipes[d][1], Boletus edulis var. ochraceus[d][1], Boletus edulis var. piceicola[d][1], Boletus edulis var. pseudopurpureus[d][1], Boletus edulis var. quercicola[d][1], Boletus edulis var. quercus[d][1], Boletus edulis var. tuberosus[d][1], B. betulicola[d][1], Boletus reticulatus var. albus[d][1], Boletus reticulatus var. citrinus[d][1], Boletus edulis f. betulicola[d][1] һәм D. edulis[d][1]
Тип гимения трубчатый гименофор[d]
Форма грибной шляпки выпуклая грибная шляпка[d]
Тип прикрепления гимения широкоприросшие пластинки[d]
Тип грибной ножки голая ножка[d]
Цвет спорового порошка көрән
Экологический тип гриба Микориза[d]
Съедобность деликатесный гриб[d] һәм ашарга яраклы гөмбә[d][11]
ХТСБ саклану статусы югалу куркынычы иң аз булган[d][12]
Нинди вики-проектка керә ВикиПроект Инвазив биология[d]
Полученный цвет mustard[d][13]
Ссылка на авторов таксона Bull.[2]
Нинди веб-биттә тасвирланган wildfooduk.com/mushroom-guide/cep/[14], first-nature.com/fungi/boletus-edulis.php(ингл.)[15] һәм finefoodspecialist.co.uk/porcini-mushrooms-fresh(ингл.)[16]
 Ак гөмбә Викиҗыентыкта

Яшь гөмбәнең эшләпәсе ярымшар рәвешендә, үсә төшкәч, кабарынкы җәенке формага керә, 4-20 см диаметрлы, өске ягы - аксылдан караңгы-коңгырт төскә кадәр, аскы ягы - яшь гөмбәнеке ак, өлгергәненеке - яшькелт-соргылт төстә. Буе 4-15 см биеклектә, түбәнге өлешендә киңәйгән яисә кечкенә мичкәсыман рәвештә. Төсе аксылдан көрәнгә кадәр үзгәрә, өске өлеше ак яисә ачык көрән челтәрсыман сурәтле.

Ак гөмбә кайбер агач токымнары белән микориза булдыру сәләтенә ия.

Чыганаклар үзгәртү


  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 1,21 1,22 1,23 1,24 1,25 1,26 1,27 1,28 1,29 1,30 Index Fungorum
  2. 2,0 2,1 Australian Fungi ID
  3. Gwefan Llên Natur
  4. Catalogue of Life in Taiwan — 2003.
  5. Nederlands Soortenregister
  6. Mushroom Observer — 2006.
  7. Portál informačního systému ochrany přírodyAgentura ochrany přírody a krajiny České republiky.
  8. Finnish Biodiversity Information Facility — 2012.
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Index Fungorum
  10. Index Fungorum
  11. Standard list on edibility of mushrooms in Norway
  12. The IUCN Red List of Threatened Species 2022.2 — 2022.
  13. http://mushroom-collecting.com/mushroomdyeing.html
  14. Penny Bun
  15. Boletus edulis, Cep, Penny Bun Bolete mushroom
  16. Buy Fresh Ceps/Porcini Mushrooms Online