Уранны баектыру

(Urannı bayıqtıru битеннән юнәлтелде)

Уранны баектырууранда уран-235 изотобының өлешен арттыру технологик процессы. Нәтиҗәдә табигый уран баетылган уран һәм ярлыланган уранга бүленә.

Уранны баектыру
Җитештерә баектырылган уран[d]
Һәштәге Urananreicherung
Побочный продукт Обеднённый уран[d]
 Уранны баектыру Викиҗыентыкта
Уранның изотоплары чагыштырмача нисбәте: уран-238 (зәңгәр), уран-235 (кызыл) уранны баектыру төрле дәверендә
Уран кушылмасын махсус җайланмада әйләнеп тизләтелә

Табигый уранда уранның өч изотобы бар: уран-238 (масса өлеше 99,2745%), уран-235 (0,72%), уран-234 (0,0055%).

Уран-238 - чагыштырмача тотрыклы изотоп һәм сирәк уран-235 изотобыннан аермалы буларак бәйсез чылбырлы төш реакциясенә хас булмый.

Хәзерге вакытта төш реакторында һәм атом-төш коралында уран-235 - башлангыч бүленә торган матдә булып тора.

Атом-төш ягулыгын әзерләүдә уранны баектыру мөһим роль уйный.

Дәрәҗәләр

үзгәртү

Табигатьтә уран ике төп изотоп төрендә очрый - уран-235 (табигый уранның 0,72%) һәм уран-238 (99,2745%), ләкин төшнең бүленүе ягулыгы өчен тик уран-235 кулланыла ала.

Уран-238 изотобында бәйсез чылбырлы төш реакциясе үзе бара алмый, шуңа күрә ул табигатьтә шундый таралган.

Уран-235 өлеше 20% артык белән уран югары баетылган уран яки корал ураны дип атала.

Ярлыланган уран (уран-235 0,1-0,3% белән) бронятишкеч туп снарядларын җитештерүдә кулланыла, чөнки бу материал авыр, югары тыгызлыклы һәм кыйбат түгел.

Җитештерү

үзгәртү

Уранны баектыру изотопларның бүленүе технологиясе ярдәмендә бара.

Шушы ысул изотопларның төрле массаларына нигезләнә: уран-235 уран-238 изотобына караганда шактый җиңелрәк, шуңа күрә әйләнгәндә инерция сәбәпле төрле радиусларда хәрәкәт итәләр.

Бу принципларда электромагнит һәм аэродинамик алымнары төзелгәннәр.

  • Электромагнит алымында уран ионнары тизләткечтә тизләтелә һәм магнит кырында борыла.
  • Аэродинамик алымда уранның газ кушылмасы махсус сопло-"кучкар" аша исеп җибәрелә.

Шушы ысул газлы центрифуглануда кулланыла: уранның газлы кушылмасы центрифугада куела һәм инерция тәэсирендә авыр молекулалар центрифуганың диварында тупланалар.

Теормодиффузион технологиядә авыр молекулалар җайланманың салкынрак түбән өлешендә тупланалар. Шулай итеп уранның изотоплары аерылалар.

Күпчелек алымнар уран фториды UF6 белән эшли.

Хәзерге вакытта уранны баектыру күбесенчә газлы центрифуглану нигезендә эшли.

Дөньяда баетылган уранны җитештерү

үзгәртү
Ил Ширкәт 2012 2013 2015 2020
Франция Areva : Georges Besse I и II 2500 5500 7000 7500
Алмания, Нидерландлар, Бөекбритания, URENCO : Gronau (Алмания), Almelo (Һолландия), Capenhurst (Англия) 12800 14200 14400 14900
Япония Japan Nuclear Fuel Limited , Rokkaasho 150 75 75 75
АКШ United States Enrichment Corporation: Paducah & Piketon 5000 0 0 0
АКШ URENCO : New Mexico 2000 3500 4700 4700
АКШ Areva : Idaho Falls 0 0 0 0
АКШ Global Laser Enrichment 0 0 0 0
Россия ОАО ТВЭЛ (Техснабэкспор ) 25000 26000 26578 28663
Кытай China National Nuclear Corporation , Hanzhun & Lanzhou 1500 2200 4220 7520
Пакьстан, Бразилия, Иран, Һиндстан, Аргентина Төрле 100 75 100 170
Барлык 49000 51550 57073 63526

Искәрмәләр

үзгәртү

Чыганаклар

үзгәртү

Сылтамалар

үзгәртү

Шулай ук карарга мөмкин

үзгәртү