Albert Eynştein

галим, заманча теоретик физикага нигез салучыларның берсе, Физика буенча Нобель премиясе лауреаты, җәмәгать эшлеклесе

Бу мәкаләнең кирилл әлифбасындагы игезәге бар.

Albert Eynştein

Einstein, 1911
Tulı iseme Albert Einstein
Hönäre fizika ğalime
Tuu datası 14 mart 1879(1879-03-14)
Tuu cire Ulm, Würtemberğ patşalığı, Alman imperiäse
Watandaşlığı / Alman imperiäse, / Weymar cömhüriäte, Швейцария байрагы Şweytsariä, АКШ байрагы AQŞ
Ülem datası 18 aprel 1955(1955-04-18) (76 yäş)
Ülem cire Prinston, Nyu-Djersi ştatı, AQŞ
Ätise German Eynşteyn
Änise Paulina Eynşteyn
Büläk häm premiäläre Fizika ölkäsendä Nobel premiäse (1921)

Albert Eynştein (1879-1955) — tanılğan ğalim, zamança teoretik fizikağa nigez saluçılarnıñ berse, Fizika ölkäsendä Nobel premiäse laureatı, cämäğät eşleklese. Almaniädä (18791893, 19141933 yıllar), Eswiçrädä (18931914 yıllar) häm AQŞda (19331955 yıllar) yäşi. Dönyanıñ yegermedän artıq universitetınıñ xörmätle doktorı, küpsanlı fän Akademiäläre äğzası.

Eynşteyn — 300dän artıq fänni eş, şulay uq fän tarixı häm fälsäfäse buyınça yaqınça 150 kitap häm mäqälä avtorı. Fizika ölkäsendä berniçä möhim teoriä eşläp çığara:

Eynşten tigezlämäse gravitatsiä öçen үзгәртү

Eynşteyn tigezlämäläre käkrängän fäza-waqıtta buluçı matdä üzlekläre fäza-waqıtnıñ käkrelege belän bäylilär.

(tigezlämädä: sul yaqta - geometriä (dürt ülçäneşle fäza-waqıt), uñ yaqta - matdä)

 

  )

 

  — skalyar käkrelek,   - metrik tenzor, häm Riççi tenzorı

 

  — kosmologik daimie,   - energiä-impuls tenzorı ,   — Pi,   — vakuumda yaqtılıq tizlege ,   — Nyuton ğravitatsion daimie .

  - Eynşteyn tenzorı

  — Eynşteyn ğravitatsion daimie.