Фёдор Ушаков
Фёдор Фёдор улы Ушаков (рус. Фёдор Фёдорович Ушако́в , tat.lat. Fyodor Uşakov(үле сылтама)) (1745-1817) — Россия флот башлыгы, адмирал, Кара диңгез флоты башлыгы, Рус Православ Чиркәве тарафыннан 2004 елда «Әүлия» гаскәри йөзенә кертелгән. «Изге» Георгий орденының тулы кавалеры.
| Фёдор Ушаков | |
|---|---|
 | |
| Туган телдә исем | Фёдор Фёдор улы Ушаков |
| Туган | 13 февраль 1745 Бурнаково, Ярославль өлкәсе |
| Үлгән | 2 октябрь 1817 (72 яшь) Алексеевка[d], Төмән өязе[d], Тамбу губернасы, Россия империясе |
| Күмү урыны | Санаксар кәшишханәсе[d] |
| Ватандашлыгы | Россия империясе |
| Әлма-матер | Диңгез кадет корпусы[d] һәм Санкт-Петербург хәрби-диңгез институты[d] |
| Һөнәре | флот башлыгы |
| Катнашкан сугышлар/алышлар | 1768—1774 еллардагы урыс-төрек сугышы[d], 1787—1792 еллардагы урыс-төрек сугышы[d], Наполеон сугышлары, Сражение у Фидониси[d], Сражение у мыса Тендра[d], Керченское сражение[d], Сражение при Калиакрии[d], Средиземноморский поход Ушакова[d] һәм Осада Корфу[d] |
| Бүләк һәм премияләре | Александр Невский ордены, Георгий тулы дәрәҗәле кавалеры һәм бүтән |
| Хәрби дәрәҗә | адмирал[d], фылут литинанты[d], контр-адмирал[d], вице-адмирал[d] һәм Адмирал |
 | |
Рус тарихчысы Николай Баскаков "Рус фамилиясе чыгышы турында" китабы буенча һәм «Бәрхет китабы» буенча Ушаков фамилиясе борыңгы татар Ушак нәселеннән чыккан.
Ушаков Россия-Төркия сугышта 1787—1791 елларда, Француз инкыйлабына каршы сугышларда (Урта диңгез һөҗүме) 1798—1800 елларда катнашкан.
Фидониси, Киреч, Тендра, Калиакрия янындагы диңгез бәрелешләрендә җиңгән.
Хәтирә үзгәртү
Күп дөнья шәһәрләрендә Ушаков исемендәге урамнар, мәктәпләр, хәрби кораблар бар. Бөек Ватан сугышында Ушаков ордены һәм медале нигезләнә.
Әдәбият үзгәртү
- Адмирал Ушаков / Под ред. и со вступ. статьей Р. Н. Мордвинова. Т. 1-3.-М.: Военмориздат, 1951—1956.
- Ганичев В. Н. Ушаков. — М.: Мол. гвардия, 1990. — 462 с.: ил. — (Жизнь замечат. людей. Сер. биогр.; Вып. 712).
- Ганичев В. Н. Флотовождь: [О Ф. Ф. Ушакове]. — М.: Патриот, 1994. — 463 с.: ил.
- Гармаш П. Е. Штурм Корфу. — М.: Воениздат, 1990. −110 с.- (Героич. прошлое нашей Родины).
- Зонин А. И. Федор Федорович Ушаков. — М.: Мол. гвардия, 1944. — 88 с.
- Лебедев А. А. Фрегаты против кораблей. Неизбежный и неоценный эпизод Русско-турецкой войны 1787 — 1791 гг. СПб. ИПК Гангут. 2011. ISBN 978-5-904180-42-3
- Лебедев А.А. У истоков Черноморского флота России. Азовская флотилия в борьбе за Крым и в создании Черноморского флота (1768-1783 гг.). СПб. ИПК.: Гангут. 2011. ISBN 978-5-904180-22-5
- Лебедев А.А. От Фидониси до Корфу. За кулисами больших побед Ф.Ф. Ушакова // Гангут 2011 — 2012. № 66 — 67
- «Не мне слава, а народу нашему…»: [К 250-летию со дня рождения Ф. Ф. Ушакова] // Геополитика и безопасность. — 1994. -№ 2.- С. 180—196.
- Овчинников В. Д. Федор Федорович Ушаков. — М.: Андреевский флаг, 1995. — 127 с.: ил.
- Овчинников В. Д. В служении Отечеству. (Адмирал Ф. Ф. Ушаков: неизвестные страницы жизни). Ярославль, 1993;
- Овчинников В. Д. Святой праведный адмирал Федор Ушаков. М.: МГФ «Ветеран Москвы», 2001. — 376 с.
- Овчинников В. Д. Святой адмирал Ушаков (1745—1817). Историческое повествование о земном пути святого праведного воина. М.: ОЛМА-ПРЕСС, 2003. — 511 с.
- Овчинников В. Д. Родословная Ушаковых // Морской сборник, 1991. № 9.