Тариханәһ гыйбадәтханәсе
Тариханәһ гыйбадәтханәсе (фарсы телендә: پرستشگاه تاریخانه), шулай ук Тариханә мәсҗеде (фарсы телендә: مسجد تاریخانه) дип атала, ул Иранда, хәзерге көн Дамгһан шәһәренең көньяк чигендә урнашкан Сассанид чоры һәйкәле.
Тарих үзгәртү
Бу гыйбадәтханә Исламга кадәр чорда Зәрдөштлек тарафдарлары табыну урыны булган һәм ут гыйбадәтханәсе булып кулланылган булган һәм аңа якынча 2300 ел. Бу корылма Сассанид периоды вакытында башта Зәрдөштлек ут гыйбадәтханәсе буларак кулланылган булган, шулай да Сассанид Империясе бөлүеннән соң 8-енче гасырда мәчеткә әвердерелгән булган. Һәйкәл, шулай итеп, Иранда иң борынгы мәсҗед буларак мәгълүм.[1]
Этимология үзгәртү
"Тариханә" фарсы телендә тарихи дигәнне аңлата.
Архитектура һәм дизайн үзгәртү
Бу урын Исламга кадәр атәшпәрәстләрнең табыну урыны булган һәм ут яки ут гыйбадәтханәсе буларак кулланылган булган һәм аңа якынча 2300 ел. Иранга һәм Комес төбәгенә Ислам килүенә кадәр бу шәһәрнең кешеләре урынны Зәрдөштлек диненең дини церемонияләренең ритуаль урыны буларак кулланганнар. Төп план Сассанид архитектурасы өчен типик булган шактый түбән түгәрәк баганаларда корылган бераз очланган кирпеч аркалар тарафыннан тотылган мичкәсыман гөмбәзләр аркадалары тарафыннан уратылган шакмак сарай яныннан тора. Баганалар 3,5 метр биеклектә һәм диаметрда 2 метр диярлек.[2][3] Мәчеттән читтәрәк билгеле булмаган шакмак багана калдыклары бергә тора, мөгаен элеккеге төзелеш чоры өлеше һәм Сәлҗук периодыннан цилиндрик манара. Соңгысы борынгырак 9-ынчы гасыр манарасын алмаштырыр өчен 1026–1029 елда төзелгән булган һәм шаккатыргыч итеп алты бизәкләү зонасына бүленгән, һәрберсе аерым геометрик өлге белән кирпечтән ясалган. Манара диаметрда 4,2 метр; аның өске өлеше төшкән, әмма башта аның үлчәме 30 метрдан биек булганы бик тә ихтимал, мукарнас корбельләрендә тотылган галерея белән.[4][5][6]
Галерея үзгәртү
-
-
Тариханә портикы -
-
-
-
-
-
-
-
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ Rezaian (رضاییان), Farzin (فرزین) (2007). The Seven Auspicious Faces of Iran (هفت رخ فرخ ایران). Green Circle (انتشارات دایره سبز). p. 126.
- ↑ Goode, Patrick (2009). The Oxford Companion to Architecture. Oxford University Press. p. 467. .
- ↑ Ernst J. Grube; James Dickie; Oleg Grabar; Eleanor Sims; Ronald Lewcock; Dalu Jones; Gut T. Petherbridge (1978). George Michell. ed. Architecture of the Islamic World. Thames and Hudson. .
- ↑ Blair, Sheila (1991). The monumental inscriptions from early Islamic Iran and Transoxiana. Brill Academic Publishers. p. 96. .
- ↑ André Godard (1965). Michael Rogers. ed. The Art of Iran. Praeger. https://archive.org/details/artofiran00goda_0.
- ↑ O'Kane, Bernard (1995). Studies in Persian Art and Architecture. The American University in Cairo Press. .