Табигыйлек презумпциясе
Табигыйлек презумпциясе — әгәр һәм бары тик әгәр дә барлык табигый/билгеле аңлатмалар да бетсә генә табигатьнең теләсә нинди күренешен ясалма дип санарга кирәк дигән принцип. Астрофизик тикшеренүләрдә Оккам бритваларының бер чагылышы[1].
Астрофизик Иосиф Шкловский тарафыннан 1971 елның көзендә Әрмән ССР Фәннәр академиясенең Бюракан обсерваториясендә узган Совет-Америка симпозиумында теләсә кайсы объектны һәм күренешне космоста тикшергәндә төгәл үтәлергә тиешле принцип буларак тәкъдим ителә һәм барлык катнашучылар тарафыннан кабул ителә[2].
Ярдәм үзгәртү
Табигыйлек презумпциясе тарафдарлары, ул фәннең җирдән тыш цивилизацияләр проблемасы белән бәйле булган өлешен прожекторлыктан һәм мифотворчестводан яклау булып хезмәт итә, дип раслый[3].
Тәнкыйть үзгәртү
Табигыйлек презумпциясен берничә тапкыр тәнкыйтьлиләр, чөнки нинди дә булса күренешнең табигый аңлатмалары бөтенләй диярлек бетә алмый (мәсәлән, Җирдән тыш цивилизация вәкиле белән турыдан-туры очрашу һәм аралашу галлюцинация, «ВЦ вәкиле» нең кеше «яшерен лабораториясеннән» килеп чыгуы, мистификация һәм шуңа охшашлар белән аңлатыла ала). Җирдән тыш тормышның барлыгы гипотезасына каршы килүчеләргә бу Галәмдәге теләсә кайсы объект/күренеш өчен әлеге объект/күренешнең табигый яки кеше чыгышы булуын « доказательли» торган аңлатма табарга мөмкинлек бирә[4][5][6][7][8][9].
Мәдәнияткә үтеп керү үзгәртү
Табигыйлек презумпциясе Павел Амнуэль, Рэй Брэдбери[10] һәм башкалар кебек фантастик язучыларның әсәрләрендә каралган.
Моны да карагыз үзгәртү
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ «Бритва Оккама и структура солнечной системы», Язев С. А., кандидат наук, старший сотрудник Института солнечно-земной физики СО РАН, г. Иркутск Архив копиясе, 27 май 2013. Wayback Machine
- ↑ Шкловский И. С., «О возможной уникальности разумной жизни во Вселенной.» — М.: [Изд-во ИКИ], 1976. — 30 с.
- ↑ Чернышёва Т. А. Фантастика и современное натурфилософское мифотворчество. // Художественное творчество. Сборник. — Л., 1983. — С. 58—76.
- ↑ «Проблема внеземных цивилизаций. Философско-методологические аспекты.», Рубцов В. В., Урсул А. Д., Кишинёв: Штиинца, 1984.
- ↑ Лем Станислав. Сумма технологии. — М.: Мир, 1968. — С. 85.
- ↑ «Прелесть тайны 2», Фурдуй Р. С., Киев, «Либідь», 2001.
- ↑ «Молчание Вселенной?» Архив копиясе, 4 гыйнвар 2005. Wayback Machine Гиндилис Л. М., кандидат физ.-мат. наук, сотрудник ГАИШ Архив копиясе, 2 апрель 2022. Wayback Machine, член EAAS Архив копиясе, 21 июнь 2009. Wayback Machine,Дельфис. 1999. № 3 (19). Стр. 70-77; № 4 (20). С.
- ↑ «О критериях корректности научной критики», Полыковский Лев,3 октября 2008
- ↑ «Возможные причины кратковременных лунных явлений» (TLP) Архив копиясе, 18 август 2007. Wayback Machine, Архипов А. В., Радиоастрономический институт НАН Украины, г. Харьков.
- ↑ «Марсианские хроники»/глава «Земляне» Архив копиясе, 7 июнь 2009. Wayback Machine, Брэдбэри Р., 1950 г. — пародия на презумпцию естественности.
|
|
Бу мәкалә тулысынча яки өлешчә төп нөсхәсе Рус Википедиясендәге «Презумпция естественности» мәкаләсе нигезендә ясалды. Авторлар исемлеген төп мәкаләнең үзгәртүләр тарихы битеннән карый аласыз. |
Әдәбият үзгәртү
- Кардашев Н. С. О стратегии поиска внеземных цивилизаций // Астрономический журнал, М.: Наука, 1979. С. 252—274