Сервейер-5
Сервейер-5 — Американың «Сервейер» программасы буенча җибәрелгән NASAның бишенче пилотсыз космик аппараты һәм аларның өченчесе айга йомшак кына төшеп утырган. «Сервейер-5» 1967 елның 11 сентябрендә Тынычлык диңгезенә төшә.[2][3]
| Сервейер-5 | |
 | |
| Масса | 1006 килограмм һәм 303 килограмм |
|---|---|
| Урын | LQ12[d] |
| Нинди күк җисемендә | Ай |
| Әүвәлгесе | Сервейер-4 |
| Киләсе | Сервейер-6 |
| Юл башы | LC-36[d][1] |
| Йөртүче ракета | Атлас-Центавр[d][1] |
| Хезмәтләндерүче | NASA |
| Галәми кораб очыру датасы | 8 сентябрь 1967[1] |
| Очып-төшү урыны | LQ12[d] |
| Очып-төшү датасы | 11 сентябрь 1967 |
| Җитештерүче | Hughes Aircraft[d] |
 Сервейер-5 Викиҗыентыкта | |
Очыш һәм утырту үзгәртү
Аппарат 1967 елның 8 сентябрендә АКШ хәрби-һава көчләре базасындагы космодромнан Канаверал борынында очырыла. 9 сентябрьдә төзәтү маневрыннан соң аппаратта утырту двигатель җайланмасының бакларын өстәү өчен билгеләнгән гелий агымы барлыкка килә.[4] Нәтиҗәдә, утырту төзәтелгән программа буенча башкарыла, двигательләр ай өслегеннән планлаштырылганнан ике тапкыр азрак биеклектә эшли.нәтиҗәдә, гелийның калдык басымы чикләрендә йомшак утырту ясала[5][2][6].
Утырту тынычлык диңгезе кратеры битләвенә 2,41° так как, 23,18° к.ч. о. координаталары булган ноктада башкарыла.[7] планлаштырылган утырту ноктасына карата хата 29 км тәшкил итә. Аппарат горизонтка карата 20° авышлык белән тотрыклы позицияне ала[2].
Өслектә эш үзгәртү
Уңышлы җиргә төшкәч, аппарат Ай өслегендә ике атна дәвамында эшли. Бу вакыт эчендә җиргә ай панорамасы һәм Космосның 19 049 фотосы тапшырыла, ай өслегенең магнит үзлекләре өйрәнелә һәм ай туфрагының химик составына чагылыш тапкан альфа-нурланыш буенча эшләүче альфа-анализатор ярдәмендә анализ үткәрелә. Нәтиҗәдә, җиргә төшү урынындагы туфракның базальт токымнардан торганлыгы ачыкланган.[2]
Мәгълүмат тапшыру дүрт ай көне дәвамында дәвам итә, ай төненең башлануы аркасында, бу вакытта аппарат системалары эшләү өчен җитәрлек энергия алмый. Рәсемнәр беренче, икенче һәм дүртенче ай көннәрендә тапшырыла. Соңгы тапкыр аппарат сигналы 1967 елның 17 декабрендә алынган[2][8].
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Макдауэлл Д. Jonathan's Space Report — 1989.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Surveyor 5. NASA. 2014-12-03 тикшерелгән.
- ↑ NASA - NSSDCA - Spacecraft - Details.
- ↑ Surveyor 5. NASA's Solar System Exploration website.
- ↑ Surveyor 5. TIME (1967-09-27). әлеге чыганактан 2013-08-08 архивланды. 2019-12-11 тикшерелгән.
- ↑ Surveyor 5 Sept 27, 1967. TIME report
- ↑ NASA - NSSDCA - Spacecraft - Telemetry Details.
- ↑ NASA SP-184 - SURVEYOR Program Results. NASA. 1969. pp. 109. https://ntrs.nasa.gov/archive/nasa/casi.ntrs.nasa.gov/19690027073_1969027073.pdf.