Күк йөзе

(Күк гөмбәзе битеннән юнәлтелде)

Күк йөзе (фәләк) — күктәге җисемнәр проекциясе белән һәртөрле радиуслы күзаллау сферасы. Төрле астрометрия мәсьәләләре чишелеше өчен хезмәт итә. Сфераның үзәге күзәтүченең күзе булып тора. Җир өстендәге күзәтүче өчен күк йөзенең әйләнүе күктә яктырткычларның бер тәүлеклек хәрәкәте күчереп ясый.

Күк экваторы белән бүленгән күк йөзе
Күк йөзе глобусы (1594)

Күк йөзе (күк сферасы) турында күзаллауы борын заманда хасил булды. Аның нигездә күк гөмбәзе булуы күрү үзләштерүе иде. Күктәге йолдызлар гаять зур ераклыкта урнашу сәбәпле кеше күзе аларга ераклыкларны чамалап алмый. Шуңа күрә алар бер ераклыкта булу күренәләр. Борынгы халыклар бу күренешне чынбарлыкта булган күп йолдызлы сфера белән бәйләнгәннәр. Гыйльми белемнәр үсеше белән мондый караш юкка чыккан. Әмма борынгы заманнарда нигезләнгән күк йөзе геометриясе үзенең үсеше һәм камилләштерүе нәтиҗәсендә хәзерге күренешне алды һәм астрометриядә куллана.

Моны да карагыз

үзгәртү

Тышкы сылтамалар

үзгәртү