Владимир Самсонов
Самсонов Владимир Парфеньевич (1922—1989) — ССРБ галиме, физика-математика фәннәре кандидаты.
| Җенес | ир-ат |
|---|---|
| Ватандашлык |
 СССР |
| Туу датасы | 3 гыйнвар 1922 |
| Туу урыны | Нюрбинский район[d], Якут Автономияле Совет Социалистик Республикасы, РСФСР |
| Үлем датасы | 1989 |
| Үлем урыны | Якутск, РСФСР, СССР |
| Һөнәр төре | галим |
| Әлма-матер | М. К. Аммосов исемендәге Төньяк-Көнчыгыш федераль университеты |
Биографиясе үзгәртү
Владимир Парфеньевич Самсонов 1922 елның 3 гыйнварында Якут өлкәсе Нюрбин улусының Александровский авылында Якутиядә билгеле укытучылар Самсоновлар — Парфений Никитичның (РСФСР мәктәбенең атказанган укытучысы) һәм аның хатыны Надежда Евменьевнаның (Якут АССР ы мәктәпләренең атказанган укытучысы) гаиләсендә туган. Аның абыйлары: Александр һәм Николай.
Мәктәптә яхшы өлгәш күрсәтеп, комсомолец була. Мәктәпне тәмамлаганнан соң Кызыл Армия сафында хезмәт итә, ә 1942 елның сентябрендә Бөек Ватан сугышы фронтларында сугыша[1]. Артиллериянең кече командирлар курсын тәмамлап, Волхов фронтына җибәрелә. Берничә тапкыр яралана һәм һәр тапкыр госпитальләрдән хәрәкәттәге армиягә кайта.
Сугыштан соң туган иленә кайта һәм Якутия педагогия институтын тәмамлый (хәл М.К. Аммосов исемендәге Төньяк-Көнчыгыш федераль университеты). Югары уку йортын тәмамлагач, СССР Фәннәр академиясе Себер бүлекчәсенең якут филиалына эшкә керә (ЯФ СО АН СССР) — өлкән лаборант, аннары кече гыйльми тикшеренүче була. 1968 елдан 1977 елның апреленә кадәр гыйльми секретарь, ә 1977 елдан алып гомеренең ахырына кадәр — якут космофизик эзләнү һәм аэрономия институты директоры урынбасары (ИФИ), анда гомер ахырына кадәр шунда эшли. В.П. Самсонов Якутия космофизик тикшеренүләрнең башында тора, поляр балкышларны өйрәнү өчен Бөтен Союз станцияләр челтәрен оештыручылар арасында була.
1971 елда Мәскәүдә «Тонкая структура пространственно-временного распределения полярных сияний» темасына кандидатлык диссертациясе яклый.[2] Самсонов Владимир — берничә гыйльми уйлап табу авторы, шуларның берсе ССРБ халык хуҗалыгы казанышлары күргәзмәсенең бронза медале белән билгеләп үтелә. СССР Фәннәр академиясе Себер бүлеге Президиумы каршындагы космофизика һәм радиофизика фәнни советы әгъзасы, поляр балкышы һәм төнге офык яктылыгы эшче төркеме һәм СССР Фәннәр академиясе Президиумы каршындагы Ведомствоара Геофизика комитетының ионосфера секциясе, геомагнетизм һәм аэрономия халыкара ассоциациясенең басып керүләр зонасы буенча әгъза булып тора. Аның җитәкчелегендә берничә кандидатлык диссертациясе яклана.
Гыйльми эш белән беррәттән, җәмәгать эшмәкәрлеге белән шөгыльләнә — институтның партбюро секретаре һәм рәисе булып сайлана, СССР Фәннәр академиясе Себер бүлеге якут филиалының профком һәм партком секретаре урынбасары, Саха республикасы Тынычлыкны яклау комитеты була. Якутия КПСС өлкә комитетының һәм «Знание» җәмгыйәтенең штаттан тыш лектор була.
Якутскта 1989 елның 26 августында вафат була.
Казанышлары үзгәртү
- Кызыл Йолдыз ордены һәм 1 нче дәрәҗә Ватан сугышы ордены, шулай ук күп кенә медалләр белән бүләкләнгән, алар арасында «Ленинградны обороналаган өчен» медале һәм «1941-1945 еллардагы Бөек Ватан сугышында Германияне җиңү өчен» медалләр бар.
- ССРБ ВДНХ бронза медале белән бүләкләнгән.
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ САМСОНОВ ВЛАДИМИР ПАРФЕНТЬЕВИЧ (ПАРФЕНЬЕВИЧ), archived from the original on 2021-09-16, retrieved 2021-09-18
- ↑ Диссертация кандидата физико-математических наук
Сылтамалар үзгәртү
- Самсонов Владимир Парфентьев 2021 елның 16 сентябрь көнендә архивланган.
- Самсонов Владимир Парфентьев 2021 елның 16 сентябрь көнендә архивланган.
- О САМСОНОВ ВЛАДИМИР ПАРФЕНТЬЕВ
- Бессмертный полк КИА СО РАН
- В Якутске открылась военная выставка «Во славу Родины»