Абрам Борисович Грушко (1918 елның 6 июне, Мәскәү, РСФСР1980 елның 15 марты, Ленинград, ССРБ) — совет рәссамы, педагог, РСФСР Рәссамнар берлегенең Ленинград оешмасы әгъзасы[1].

Абрам Грушко
Туган 6 июнь 1918(1918-06-06)
Мәскәү, РСФСР[d]
Үлгән 15 март 1980(1980-03-15) (61 яшь)
Санкт-Петербург, РСФСР, СССР
Ватандашлыгы  СССР
Әлма-матер И. Е. Репин исемендәге Санкт-Петербург сынлы сәнгать, скульптура һәм архитектура институты[d] һәм Санкт-Петербургский художественный лицей[d]
Һөнәре рәссам
Катнашкан сугышлар/алышлар Алман-совет сугышы

 Абрам Грушко Викиҗыентыкта

Тормыш юлы үзгәртү

Абрам Грушко 1918 елның 6 июнендә Мәскәүдә туа. 1928 елда әтисе Борис Абрамович һәм әнисе Александра Абрамовна улы белән Ленинградка күчеп киләләр. Грушко Куйбышев районының 21 нче мәктәбендә укый, бер үк вакытта 1932—1936 елларда танылган рәссам һәм педагог Альфред Эберлингның шәхси студиясендә дәресләргә йөри. 1936—1939 елларда Бөтенроссия Сәнгать академиясе каршындагы Урта сәнгать мәктәбендә укуын дәвам итә[2]. 1939 елда Урта сәнгать мәктәбен тәмамлаганнан соң Ленинград рәсем сәнгате, скульптура һәм архитектура институтының(рус.) рәсем сәнгате факультетына кабул ителә. Шул ук елны Кызыл Армия сафларына алына. 1939—1940 еллардагы Совет-фин сугышында һәм 1941—1945 еллардагы Бөек Ватан сугышында катнаша. «Кавказны саклаган өчен» һәм «Германияне җиңгән өчен» медальләре белән бүләкләнгән[3].

1946 елда Грушко демобилизацияләнә һәм институтның беренче курсына әйләнеп кайта. Борис Фогель, Семён Абугов, Лия Острова, Генрих Павловский, Александр Зайцев, Иосиф Серебряныйда шөгыльләнә. 1952 елда Борис Иогансон остаханәсе буенча Илья Репин исемендәге Ленинград рәсем сәнгате, скульптура һәм архитектура институтын(рус.) тәмамлый. Диплом эше — «Яңа домнада чуен чыгару» картинасы[4]. Аның белән бергә институтны Сергей Бабков, Леонид Байков, Ирина Балдина, Дмитрий Беляев, Марина Козловская, Борис Корнеев, Елена Костенко, Анна Костина, Борис Лавренко, Сергей Ласточкин, Олег Ломакин, Иван Пентешин, Игорь Раздрогин, Юрий Скориков, Пётр Фомин, Владимир Чекалов һәм соңрак танылган совет рәссамнары булган башка яшь рәссамнар тәмамлаган.

Грушко институтын тәмамлаганнан соң 1952—1955 елларда Артиллерия, инженерлык гаскәрләре һәм элемтә гаскәрләре музееның баш рәссамы булып эшли.

1961 елда Грушко РСФСР Рәссамнар берлегенең Ленинград оешмасына кабул ителә. 1965—1980 елларда В. И. Мухина исемендәге Ленинград Югары сәнгать-сәнәгать училищесында рәсем сәнгате һәм рәсем укыта[5].

Грушко 1980 елның 15 мартында Ленинградта 62 нче яшендә вафат була. Аның әсәрләренең шәхси күргәзмәсе 1990 елда Ленинградта күрсәтелә. 1989—1992 елларда Абрам Грушконың эшләре Франциядә «L' Ecole de Leningrad» һәм башка рус рәсеме күргәзмәләрендә һәм аукционнарында уңышлы тәкъдим ителә[6]. Аның әсәрләре Россиядә[7], Бөекбританиядә, Алманиядә, Франциядә[8], Исраилдә һәм башка илләрдә музейларда һәм шәхси җыелмаларда урнашкан.

Иҗат үзгәртү

1956 елдан бирле Ленинград рәссамнары күргәзмәләрендә катнаша. Пейзажлар, жанр һәм тематик композицияләр, этюдлар ясаган. Грушко иҗатының төп темасы — Заонежье кешеләре һәм табигате, пейзаж һәм табигый этюд аның иҗатының әйдәп баручы жанрлары була. 1960 елларда традицион пленэр стиль әкренләп декоратив-график карарлар, силуэтның характерлы төгәллеге, төсле, гомумиләштерелгән рәсеме булган «кырыс стиль»нең якын стилистикасы белән алышына. Колорит тыйнак, декоратив-яссылыклы, караңгы-коңгырт, охра һәм зәңгәр тоннар өстенлек итә.

Ул иҗат иткән әсәрләр арасында: «Урман кырында», «Снопы» (икесе дә 1956), «Караңгы төшә» (1957), «Этюд» (1958), «Мунча» (1959)[9], «Кырыс край» (1960), «Ак төн», «Кыш. Этюд» (икесе дә 1961), «Өйгә ялга», «Ак төн» (икесе дә 1964), «Язгы мәшәкатьләр» (1969)[10], «Бөек Ирен. Апрель», «Есино авылы» (икесе дә 1975), «Рейслар килде», «Заонежьеда яз» (икесе дә 1977), «Онегада кич», «Өмә» (икесе дә 1980) һәм башкалар.

Күргәзмәләр үзгәртү

Абрам Борисович Грушко катнашкан күргәзмәләр:

  • 1952 ел (Ленинград): 1952 елда И. Е. Репин исемендәге институтны тәмамлаучыларның диплом эшләре күргәзмәсе.
  • 1956 ел (Ленинград): Ленинград рәссамнары әсәрләренең көзге күргәзмәсе.
  • 1957 ел (Ленинград): 1917—1957 ел. Ленинград рәссамнары әсәрләре күргәзмәсе.
  • 1958 ел (Ленинград): Ленинград рәссамнары әсәрләренең көзге күргәзмәсе.
  • 1960 ел (Ленинград): 1960 елгы Ленинград рәссамнары әсәрләре күргәзмәсе.
  • 1960 ел (Ленинград): Ленинград рәссамнары әсәрләре күргәзмәсе.
  • 1961 ел (Ленинград): Ленинград рәссамнары әсәрләре күргәзмәсе Дәүләт Рус музее залларында ачыла.
  • 1962 ел (Ленинград): Ленинград рәссамнары әсәрләренең көзге күргәзмәсе.
  • 1964 ел (Ленинград): Ленинград. Зона күргәзмәсе.
  • 1975 ел (Ленинград): Безнең замандаш. Ленинград рәссамнары әсәрләренең зона күргәзмәсе.
  • 1976 ел (Мәскәү): Ленинград сынлы сәнгате.
  • 1977 ел (Ленинград): Бөек Октябрьнең 60 еллыгына багышланган Ленинград рәссамнары әсәрләре күргәзмәсе.
  • 1980 ел (Ленинград): Ленинград рәссамнары әсәрләренең зона күргәзмәсе.
  • 1991 елның феврале (Париж): «Рус рәссамнары» күргәзмәсе.
  • 1994 ел (Санкт-Петербург): 1940—1980 елларда Ленинград рәссамнары иҗатында этюд.
  • 1995 елда (Санкт-Петербург): Сугыш чоры рәссамнары әсәрләрендә лирика. Рәсем. Графика.
  • 1996 ел (Санкт-Петербург): 1940—1990 еллар рәсем сәнгате. Ленинград мәктәбе.

Искәрмәләр үзгәртү

  1. Справочник членов Союза художников СССР. Том 1. — М.: Советский художник, 1979. — С. 291.
  2. Абрам Борисович Грушко (1918—1980). Выставка произведений. Л.: ЛОСХ, 1990. — С. 5.
  3. Подвиг народа, archived from the original on 2012-07-25, retrieved 2021-10-02 
  4. Юбилейный Справочник выпускников Санкт-Петербургского академического института живописи, скульптуры и архитектуры имени И. Е. Репина Российской Академии художеств. 1915—2005. — Санкт-Петербург: «Первоцвет», 2007. — С.67.
  5. Традиции школы живописи государственной художественно-промышленной академии имени А. Л. Штиглица. Кафедра общей живописи. — СПб.: 2010. — С. 14, 270.
  6. L' Ecole de Leningrad. Catalogue. — Paris: Drouot Richelieu, 12 Mars 1990. — Р.22—23.
  7. Иванов С. В. Неизвестный соцреализм. Ленинградская школа. — Санкт-Петербург: НП-Принт, 2007. — С.6—7.
  8. Peinture Russe. Catalogue. — Paris: Drouot Richelieu, 18 Fevrier, 1991. — Р.7,47—48.
  9. Иванов С. В. Неизвестный соцреализм. Ленинградская школа. — Санкт-Петербург: НП-Принт, 2007. — С.260.
  10. Изобразительное искусство Ленинграда. Каталог выставки. — Л.: Художник РСФСР, 1976. — С.18.

Әдәбият үзгәртү

  • Центральный Государственный Архив литературы и искусства. СПб. Ф.78. Оп.5. Д.49.
  • Выставка. Живопись, скульптура, графика. Каталог. — Л.: Государственный Русский музей, 1954.
  • Наш современник. Зональная выставка произведений ленинградских художников 1975 года. Каталог. — Л.: Художник РСФСР, 1980. — С.14.
  • Традиции школы живописи государственной художественно-промышленной академии имени А. Л. Штиглица. Кафедра общей живописи. — СПб.: 2010. — С. 14, 270.
  • Иванов, С. В. Грушко Абрам Борисович //Страницы памяти. Справочно-биографический сборник. 1941-1945. Художники Санкт-Петербургского (Ленинградского) Союза художников — ветераны Великой Отечественной войны. Кн.1. СПб: Петрополис, 2014. С.291-293.

Сылтамалар үзгәртү